Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Rzeszowie

Fekalny charakter stwierdzanych w wodzie zanieczyszczeń mikrobiologicznych, powinien być sygnałem dla władz samorządowych do przeanalizowania gospodarki ściekowej na podległym terenie. Na bezpieczeństwo zdrowotne wody wpływa odpowiednia ochrona źródeł  i zasobów wodnych i powinna być priorytetem w stosunku do stosowanych procesów uzdatniania  zanieczyszczonej wody.

Woda przeznaczona do konsumpcji i używania w gospodarstwie domowym "jest bezpieczna dla zdrowia ludzkiego, jeżeli jest wolna od mikroorganizmów chorobotwórczych i pasożytów w liczbie stanowiącej potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego".

 

Escherichia coli - znajduje się w dużych ilościach w odchodach ludzkich i zwierzęcych. Ponadto występuje w ściekach surowych i oczyszczonych, glebie oraz w wodzie naturalnej zanieczyszczonej fekaliami pochodzenia ludzkiego, rolniczego lub od dzikich zwierząt i ptaków. Jest to najbardziej przydatny wskaźnik zanieczyszczenia kałowego, potwierdza obecność odchodów w wodzie. Obecność w wodzie Escherichia coli świadczy o świeżym zanieczyszczeniu kałem oraz wskazuje na niewłaściwą dezynfekcję wody lub wtórne zanieczyszczenie w sieci wodociągowej. Bakteria ta wrażliwa jest na chlorowanie, nie przeżywa długo w wodach naturalnych. Wykrycie tych drobnoustrojów powinno skłaniać do dalszych działań, w tym pobrania kolejnych próbek wody do badań i poszukiwania potencjalnych przyczyn zanieczyszczenia np.: niewłaściwego uzdatniania wody, nieszczelności systemu dystrybucyjnego.

Dopuszczalna wartość dla parametru - 0 jtk/100 ml.

 

Paciorkowce kałowe (Enterokoki) – wraz z bakteriami grupy coli stanowią wskaźnik jakości uzdatniania systemów wodnych lub uszkodzenia systemu dystrybucji. Ich obecność w badanej próbce świadczy o zanieczyszczeniu wody fekaliami odległymi w czasie. Charakteryzują się dłuższą przeżywalnością w wodzie i są bardziej odporne na działanie chloru niż bakterie grupy coli. Wykrycie tych drobnoustrojów podobnie jak w przypadku Escherichia coli powinno skłaniać do poszukiwania potencjalnych przyczyn zanieczyszczenia np.: niewłaściwego uzdatniania wody, nieszczelności systemu dystrybucyjnego. Wskaźnika tego używa się do badania jakości wody po naprawach wykonywanych w systemach dystrybucyjnych lub po podłączeniu nowych przewodów wodociągowych.

Dopuszczalna wartość - 0 jtk/100 ml.

 

Bakterie grupy coli – są to głównie bakterie pochodzenia kałowego. Do systemu dystrybucji wodnej mogą przedostawać się ze ścieków, gleby lub rozkładającego się materiału roślinnego. Stwierdzenie ich obecności w wodzie sugeruje nieodpowiednie jej uzdatnienie, wtórne zanieczyszczenie lub nadmierną zawartość substancji odżywczych w uzdatnionej wodzie. Bakterie z grupy coli to parametr niepożądany w wodzie. Kiedy wartość graniczna zostaje przekroczona, to należy doprowadzić do obniżenia tego parametru, ale jego obecność nie ma znaczenia zdrowotnego. Wobec powyższego bakterie z grupy coli mają wartość jako wskaźnik (ale wskaźnik ograniczony), mogą być natomiast stosowane w celu oceny czystości i szczelności systemów dystrybucyjnych oraz potencjalnej obecności biofilmu. 

Dopuszczalna wartość - 0 jtk/100 ml.

 

Clostridium perfringens – stanowią wskaźnik prawidłowości prowadzonych procesów uzdatniania wody (tj. koagulacja, sedymentacja i filtracja, ponieważ powinny być wyeliminowane właśnie na tych etapach uzdatniania) oraz zanieczyszczenia wody ściekami. Clostridium perfringens znajduje się zwykle w odchodach, jednakże w mniejszych ilościach niż Escherichia coli. Może być wskaźnikiem informującym o odległym w czasie zanieczyszczeniu kałowym. Przetrwalniki tych bakterii mogą przetrwać w wodzie znacznie dłużej niż bakterie z grupy coli i są bardziej odporne na dezynfekcję. Najbardziej skuteczną metodą eliminacji tej bakterii jest promieniowanie UV. Cechą charakterystyczną tych organizmów jest zdolność do długiego przeżywania w środowisku. Jest to przede wszystkim problem wód powierzchniowych, dlatego obowiązujące przepisy sanitarne nakładają obowiązek kontroli Clostridium w wodach powierzchniowych, bądź zmieszanych z wodami podziemnymi. Clostridium perfringens, może wywoływać zatrucia pokarmowe, ale również zakażenia ran czy zakażenia szpitalne. Do zatrucia dochodzi w wyniku spożywania żywności, bądź wody skażonej sporami, które są niestety bardzo odporne na temperaturę i dezynfekcję.

Dopuszczalna wartość - 0 jtk/100 ml.

 

Legionella - występuje powszechnie w naturalnym środowisku wodnym i w glebie. Pałeczki Legionella stanowią grupę drobnoustrojów powszechnie przenoszonych przez wodę. Zachorowania na legionellozę (postać kliniczna choroby legionistów - zapalenie płuc i gorączka Pontiac – objawami przypominająca grypę) związane są zwykle z przebywaniem w okolicy chłodni kominowych oraz z korzystaniem z urządzeń wytwarzających aerozole wodne, w instalacjach ciepłej wody i w ośrodkach spa. Stanowią one główne źródła zakażenia ludzi (zakażenie następuje jedynie przez wdychanie aerozolu). Drobnoustroje te są wrażliwe na dezynfekcję. Istotnym elementem kontroli jest sprawdzanie temperatury wody.

Powinna ona o ile to możliwe, mieścić się poza zakresem 20-50 ^oC, co zapobiega namnażaniu się tych drobnoustrojów.