Zapalenie mózgu St. Louis
Opracowano na podstawie materiałów CDC z dnia 25 marca 2010 r.
Zapalenie mózgu St. Louis jest chorobą wirusową ludzi i zwierząt. Wirus wywołujący chorobę należy do rodziny Flaviviridae, tej samej co wirusy Zachodniego Nilu, żółtej gorączki oraz Dengi. Choroba występuje głównie na terenie centralnych i wschodnich stanów USA i jest tam notowana od 1930 r. Największa epidemia wystąpiła w 1975 r. w dorzeczu rzek Missisipi i Ohio. W zachodnich prowincjach USA odnotowywane są jedynie pojedyncze zachorowania. Od roku 2005 r. notuje się przypadki zakażeń wirusem zapalenia mózgu St. Louis również w Argentynie, głównie w prowincjach Buenos Aires oraz Cordoba. Do zakażenia wirusem zapalenia mózgu St. Louis dochodzi w wyniku ukąszenia komara (głównie z rodzaju Culex) natomiast rezerwuarem zarazka są dzikie oraz przydomowe ptaki (m.in. wróbel, gołąb, rudzik, modrosójka błękitna). Nie jest możliwe przeniesienie wirusa z człowieka na człowieka poprzez bezpośredni kontakt. Większość przypadków zakażeń wirusem zapalania mózgu St. Louis przebiega bezobjawowo. Jednakże w okresie od 5–15 dni od ukąszenia komara mogą wystąpić objawy charakteryzujące się słabym lub średnim nasileniem i są to najczęściej: gorączka, ból i zawroty głowy, nudności, wymioty, złe samopoczucie oraz uczucie zmęczenia. Niekiedy choroba ma ciężki przebieg i prowadzi do rozwinięcia zapalenia opon mózgowych oraz zapalenia mózgu, którym towarzyszą objawy neurologiczne, takie jak: zawroty głowy, otępienie, drżenia, niestabilność, sztywność karku, bezwład, napady padaczkowe, porażenie ciała, śpiączka.
Ryzyko wystąpienia ciężkich zachorowań wzrasta wraz w wiekiem. Przechorowanie infekcji wirusem zapalenia mózgu St. Louis prawdopodobnie prowadzi do powstania odporności na całe życie. Najbardziej narażeni na zakażenie wirusem są ludzie wykonujący prace oraz wypoczywający na świeżym powietrzu o świcie i po zmroku w zagrożonych chorobą rejonach oraz mieszkańcy obszarów o złym stanie sanitarnym. W leczeniu zapalenia mózgu St. Louis nie ma specyficznej terapii. Stosuje się głównie leczenie objawowe. Nie ma też dostępnej szczepionki przeciwko tej chorobie.
Główną metodą jej zapobiegania jest zmniejszenie narażenia na ukąszenia komarów. Zaleca się następujące metody zapobiegania ukąszeniom komarów:
- stosowanie repelentów (środków odstraszających owady);
- unikanie pór największej aktywności komarów (poranek i wieczór);
- stosowanie ubrań z długimi rękawami (długie spodnie, koszule z długimi rękawami etc.);
- zainstalowanie moskitier w oknach i drzwiach.
W celu rozmnażania komary potrafią wykorzystywać nawet najmniejsze ilości wody stojącej, dlatego zaleca się osobom przebywającym na terenach zagrożonych zapobiegać składaniu jaj przez samice komarów w domowych i przydomowych pojemnikach z wodą (doniczki, wazony, wiadra, beczki etc.) poprzez np.: częstą zmianę wody w poidłach dla zwierząt, opróżnianie z wody basenów dla dzieci etc. Ponieważ zapalenie mózgu St. Louis nie występuje w Polsce, choroba stanowi zagrożenie dla osób podróżujących głównie na tereny obu Ameryk (od Kanady aż po Argentynę). Z związku z tym przed każdą podróżą należy zasięgnąć aktualnych informacji na temat występowania zagrożenia i środków zapobiegawczych. W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś w przypadku wystąpienia niepokojących objawów po powrocie z ww. rejonów, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.