Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Szczecinie

Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie w związku z rozpoczęciem się sezonu grzybowego, informuje o podstawowych zasadach bezpiecznego zbierania, kupowania i spożywania grzybów.

Podstawowe zasady bezpiecznego grzybobrania:

1. Zbieraj wyłącznie tylko dobrze znane Ci gatunki grzybów;
2. Na pierwsze grzybobranie lepiej wybrać się z doświadczonym grzybiarzem oraz korzystać z pomocy atlasów grzybowych, porównując znalezione grzyby z rysunkami lub zdjęciami i opisem;
3. Grzyby zbieramy do przewiewnych koszy lub łubianek;
4. Nie zbierać grzybów do worków plastikowych czy reklamówek, ponieważ grzyby łatwo się w nich łamią, kruszą i zaparzają, a wtedy nawet w jadalnych grzybach mogą się wytworzyć substancje szkodliwe dla zdrowia;
5. Nie zbierać grzybów zbyt starych, zaczerwionych, tj. zarobaczonych, nadjedzonych przez ślimaki, nasączonych wodą czy zapleśniałych, ponieważ mogą być niebezpieczne dla zdrowia a pozostawione w lesie rozsieją zarodniki;
6. Nie zbieraj grzybów małych, ukrytych w ściółce, u których nie można dostrzec charakterystycznych cech;
7. Zachowaj szczególną ostrożność przy zbieraniu grzybów, mających na spodniej stronie kapelusza blaszki- szczególnie niebezpieczne są grzyby, które mają białe blaszki, bulwiastą podstawę trzonu oraz w górnej części zwisający przyrośnięty do trzonka kołnierz (należą do nich wszystkie muchomory);
8. Wyjmuj ze ściółki całe owocniki, gdyż podstawa trzonu stanowi ważną cechę rozpoznawczą;
9. Grzyby wykręcamy z podłoża tak, żeby nie uszkodzić grzybni i po sprawdzeniu oczyszczamy a następnie przycinamy trzony (układamy w koszyku trzonami w dół),
10. Ustal gatunek grzyba, a w przypadku wątpliwości odrzuć zebrane okazy;
11.  Nie jedz zbyt dużych ilości grzybów, gdyż są one ciężko strawne;
12. Nie podawaj grzybów dzieciom, osobom starszym i chorym.

Do najczęściej mylonych grzybów należą:

• Muchomor sromotnikowy lub plamiasty - czubajka kania, gąska żółta lub gołąbek zielonawy;
• Gołąbek wymiotny- gołąbek cukrówka;
• Krowiak podwinięty (olszówka)- mleczaj rudy;
• Maślanka wiązkowa- opieńka miodowa;
• Mleczaj wełnianka - mleczaj rydz;
• Muchomor wiosenny i jadowity – pieczarka; 
• Goryczak żółciowy- borowik szlachetny, podgrzybek brunatny;
• Piestrzenica kasztanowa- smardz;
• Lisówka pomarańczowa- pieprznik jadalny (kurka).

Zagadnienia związane ze sprzedażą grzybów i przetworów reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2011 w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu
lub produkcji przetworów grzybowych, środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy (tj. Dz. U. 2020 poz. 1049 ze zm.). 
W myśl rozporządzenia do obrotu handlowego dopuszczone są tylko 47 gatunki grzybów.

Zarówno grzyby świeże jak i suszone wprowadzone do obrotu handlowego muszą posiadać atest wystawiony przez wykfalifikowanego grzyboznawcę lub klasyfikatora- w przypadku grzybów świeżych. Grzyby takie nie mogą wykazywać negatywnych cech organoleptycznych np. zapleśnienia, zaczerwienie, gorzkiego smaku, zaparzenia oraz oślizłości- jeżeli nie są one cechami danego gatunku. 

W okresie sezonu grzybowego w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Szczecinie oraz we wszystkich Powiatowych Stacjach Sanitarno-Epidemiologicznych dostępne są wykazy osób klasyfikatorów grzybów i grzyboznawców z terenu województwa zachodniopomorskiego. Każdemu zainteresowanemu udziela się fachowej, wyczerpującej informacji na tematy związane ze zbieraniem grzybów i wprowadzaniem ich do obrotu handlowego, oraz o możliwości uzyskania atestów na grzyby świeże i suszone, można uzyskać również porady i konsultacje grzyboznawcy lub klasyfikatora dotyczące zebranych grzybów.

Pamiętajmy, że wszystkie zatrucia wywołane grzybami objawiają się:

• Nudnościami;
• Wymiotami;
• Bólem brzucha;
• Biegunką;
• Podwyższoną temperaturą;
• Skurczem mięśni.

Postępowanie przy podejrzeniu zatrucia grzybami.

• Przy pierwszych objawach zatrucia jak: wymioty, biegunka które wystąpiły
  od zjedzenia grzybów po 3,6 a nawet 24 h (te ostatnie zatrucia są najgroźniejsze) należy zgłosić się do lekarza lub do szpitala!
• Nie leczyć się domowymi sposobami!
• Natychmiast sprowokować wymioty, poprzez wypicie ciepłej wody z solą (dorośli 200-300 ml, dzieci 100 ml wody lekko osolonej) i podrażnienie tylnej ściany gardła;
• Zabezpieczyć ten materiał (wymiociny, popłuczyny) oraz resztki niespożytej potrawy i obierzyny do badania mikologicznego. Pozwoli to na precyzyjną diagnozę;
• Wszystkie osoby, które jadły to samo danie, powinny poddać się kontroli lekarskiej, nawet jeśli (jeszcze) nie odczuwają żadnych dolegliwości;
• Nie należy choremu podawać alkoholu oraz mleka (tłuszcze ułatwiają wchłanianie niektórych substancji toksycznych do krwi).