Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Szczecinie

Światowy Dzień Mycia Rąk to inicjatywa UNICEF, skierowana jest do różnych grup społecznych, obchodzona jest corocznie 15 października. To ogólnoświatowa akcja, która ma edukować
i uświadamiać wagę zagrożenia wynikającego z chorób zakaźnych i lekceważenia mycia rąk.

Mycie rąk to podstawowa czynność związana z higienicznym trybem życia. Czynność ta powinna być wykonywana jak najczęściej, zwłaszcza w dobie pandemii wirusa SARS-COV-2 i transmisji wirusa także na skażonych dłoniach i przedmiotach. Mycie rąk może być skuteczną metodą zapobiegania wielu chorobom „brudnych rąk” – pod warunkiem zastosowania prawidłowej techniki mycia rąk.

Jak skutecznie myć ręce?

1. Zwilż ręce ciepłą wodą. Nałóż mydło w płynie w zagłębienie dłoni.

2. Namydl obydwie wewnętrzne powierzchnie dłoni.

3. Spleć palce i namydl je.

4. Namydl kciuk jednej dłoni drugą ręką i na przemian.

5. Namydl wierzch jednej dłoni wnętrzem drugiej i na przemian.

6. Namydl obydwa nadgarstki.

7. Spłucz starannie dłonie, żeby usunąć mydło. Wysusz je starannie.

Dokładne umycie rąk powinno zająć ok. 30 sekund.

Źródło: Główny Inspektorat Sanitarny.

Jakie choroby mogą nas spotkać w wyniku niedostatecznej higieny dłoni?

Główną przyczyną zachorowań jest znajdujący się na naszych dłoniach, jedzeniu lub napojach, patogen, który wywołuje daną chorobę i zostaje przeniesiony do naszych ust. Niewłaściwie umyte więc warzywa i owoce lub nieodpowiednia higiena rąk przybliżają nas do zakażenia.

Najbardziej narażone na rozwój chorób są niemowlęta, dzieci w wieku żłobkowym, przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ponieważ ich odporność jest niedostatecznie rozwinięta, a przy tym ich kontakt z zarazkami jest największy (zabawki, pluszaki, przybory szkolne oraz zanieczyszczony piasek). Podobne ryzyko występuje u osób dorosłych nie stosujących się do zalecanych zasad codziennej higieny osobistej, prawidłowego mycia żywności.

 

Choroby „brudnych rąk”:

• Wirusowe zapalenie wątroby typu A (żółtaczka pokarmowa) – typowa choroba brudnych rąk. Wywoływana przez enterowirusa HAV, przenoszona drogą pokarmową poprzez zanieczyszczone pokarmy lub napoje. Wirus zostaje wydalany z kałem, więc wystarczy, że nosiciel wirusa nie umyje rąk po skorzystaniu z toalety i poda komuś dłoń, bądź co gorsza – zacznie przygotowywać posiłek dla rodziny i już dochodzi do zarażenia. Choroba ma charakterystyczne objawy jak żółta skóra i spojówki, gorączka oraz biegunka. U dzieci zwykle przebiega bezobjawowo i nigdy nie przechodzi w formę przewlekłą.

• zarażenie rotawirusami. Narażone są na nie dzieci w wieku przedszkolnym. Objawia się ono nasilonymi wymiotami oraz biegunką, co prowadzi do szybkiego odwodnienia organizmu. Dolegliwości mogą trwać kilka dni, co osłabia dziecko.

• Tasiemiec – dokładniej tasiemiec bąblowiec, który głównie znajduje się na leśnych owocach. Przenoszony głównie przez mocz lisa w postaci jajek, które w organizmie przekształcają się w larwy. Może być bardzo niebezpieczny dla człowieka – usadowiony w mózgu może spowodować śmierć. Szczególnie dotkliwa również dla małych dzieci, gdyż wywołuje ostry kaszel, duszności i bóle w klatce piersiowej. Warto więc dokładnie myć każde zbierane w lesie jagody, jeżyny czy poziomki oraz unikać kontaktu z dzikimi zwierzętami.

• Salmonella – lub salmonelloza wywoływana bakterią - pałeczką salmonella enterica. Jej pierwszymi objawami są zwykle ostre bóle brzucha, gorączka i wymioty, które występują na 6-72h po spożyciu zakażonego jedzenia. Zakażenie może być wywołane surowymi jajkami, surowym mięsem z drobiu, a nawet mlekiem bądź majonezem. Warto uważać również na źle przechowywane kostki lodu i desery, a dzieciom w żadnym wypadku nie pozwalać na branie piasku z publicznej piaskownicy do buzi. U niemowląt lub osób starszych i osłabionych, zakażenie może rozwinąć się i przedostać do krwi, wywołując na przykład zapalenie dróg żółciowych, opon mózgowo-rdzeniowych, szpiku kostnego czy stawów.

• Czerwonka bakteryjna – również popularna choroba brudnych rąk. Najczęściej występuje latem i objawia się nagłymi kolkami, bólem brzucha, częstą biegunką i wysoką gorączką. Wywołana przez bakterię Shigella, którą mogą przenosić również muchy. Objawy mogą być na tyle silne, że mogą doprowadzić do odwodnienia organizmu. Warto więc odpowiednio i systematycznie nawadniać organizm oraz eliminować bakterię z ustroju.

Za pośrednictwem brudnych rąk rozprzestrzeniają się także choroby dające objawy ze strony układu oddechowego, jak grypa, COVID-19, odra, różyczka.

Choroby brudnych rąk kryją się jeszcze pod wieloma innymi nazwami. Mogą to być zarówno bakteryjne jak i wirusowe zapalenia; zatrucia pokarmowe, czy choroby pasożytnicze. Nigdy jednak nie wolno lekceważyć nawet najmniejszych objawów, zwłaszcza u dzieci, które są najbardziej narażone na zakażenie i potrzebują silnej ochrony.