1 października - Ogólnopolski Dzień Profilaktyki Grypy
01.10.2021
Ogólnopolski Dzień Profilaktyki Grypy, obchodzony co roku w dniu 1 października w ramach Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy, zwyczajowo rozpoczyna w przestrzeni publicznej kolejny sezon grypowy. To jeden z rozpoznawalnych elementów komunikacji ze społeczeństwem, mający mobilizować ludzi do walki z grypą i poprzez różnorakie akcje i wydarzenia przedstawiać społeczeństwu następstwa powikłań pogrypowych oraz rzeczywiste konsekwencje i koszty, jakie generuje grypa.
23 września br. w Warszawie odbyło się coroczne spotkanie Ekspertów Flu&Covid-19 Forum. Podczas debaty zgromadzeni paneliści przedstawili Rekomendacje dotyczące stosowania szczepionek przeciw grypie i przeciw COVID-19. Uczestnicy spotkania podkreślali w swoich wystąpieniach, jak ważne jest dla bezpieczeństwa zdrowotnego społeczeństwa zwiększenie poziomu wyszczepialności w sezonie grypowym 2021/2022 w obliczu czwartej fali zachorowań na koronawirusa. Wskazywali na istotę współpracy pracowników ochrony zdrowia w poszerzaniu dostępności do szczepień i wagę wsparcia instytucji publicznych w walce z epidemią, w budowaniu społecznego zaufania wobec szczepień, a także zwiększeniu poziomu wyszczepialności wśród społeczeństwa – zarówno przeciw grypie, jak i COVID-19. Eksperci zgodzili się, że istotną kwestią jest zwiększenie dostępności do szczepień przeciw grypie poprzez wykorzystanie rozwiązań systemowych, wypracowanych wcześniej dla COVID-19, tj. umożliwienie realizacji szczepień przeciw grypie w aptekach i szkołach, kwalifikację do szczepień przez pielęgniarki oraz regularne przypominanie o szczepieniach, m.in. z wykorzystaniem IKP (Internetowe Konto Pacjenta).
Nadchodzący sezon szczepień przeciw grypie zbiega się z czwartą falą zachorowań na COVID-19. Eksperci podczas Flu&Covid-19 Forum apelowali o szczególną mobilizację do szczepień przeciw grypie, ale także przeciw COVID-19. Są to dwie poważne choroby infekcyjne, których częstość występowania zwiększa się w sezonie jesienno-zimowym. Obie stanowią poważne zagrożenie dla całego społeczeństwa, w szczególności dla osób z grup ryzyka. Ko-infekcja może wiązać się z ryzykiem bardzo ciężkiego przebiegu zakażenia lub śmierci. Szczepienia ochronne mogą w przypadku obu chorób ograniczać częstotliwość zakażeń, jak i ciężki charakter ich przebiegu. Poprzez wykonanie masowych immunizacji, oprócz nabycia indywidualnej odporności, zyskujemy także odporność populacyjną.
Biorąc pod uwagę powagę sytuacji epidemiologicznej, ograniczony czas (i zasoby), w którym należy wykonać szczepienia, ciągle niezadawalający odsetek zaszczepionych przeciw COVID-19 i bardzo niską (6,03%) wyszczepialność przeciw grypie w Polsce, eksperci rekomendują jednoczasowe (w czasie jednej wizyty, w dwie różne kończyny) szczepienia przeciw COVID-19 i grypie wszystkimi dostępnymi dla danej grupy wiekowej na polskim rynku szczepionkami. Szczepienie przeciw grypie może być zrealizowane zarówno z pierwszą, jak i kolejnymi dawkami szczepionek przeciw COVID-19.
– Zarówno grypa, jak i COVID-19 niosą za sobą ryzyko groźnych powikłań. Obie choroby oprócz dróg oddechowych atakują wiele innych narządów. Zarówno COVID-19 jak grypa mogą doprowadzić do rozwoju zapalenia płuc, zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ARDS), zapalenia mięśnia sercowego, niewydolności wielonarządowej (niewydolność oddechowa, niewydolność nerek, wstrząs), zaostrzenia przewlekłych schorzeń (obejmujących płuca, serce, układ nerwowy, cukrzycy), incydentów sercowo-naczyniowych, jak też wtórnych zakażeń bakteryjnych – tłumaczył podczas Flu Forum 2021 dr hab. n. med. Ernest Kuchar, Prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologii.
Prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy podkreślił w czasie swojego wystąpienia, że „dopiero globalna pandemia uświadomiła społeczeństwu istotną rolę, jaką odgrywają szczepienia przeciw grypie”. - Mam nadzieję, że ten pozytywny trend utrzyma się na dłużej, bez względu na sytuację epidemiologiczną związaną z COVID-19 – dodał profesor Antczak. Potwierdził także, że są już dostępne w aptekach i placówkach medycznych pierwsze partie szczepionek przeciw grypie a kolejne będą regularnie dostarczane, natomiast do Polski łącznie ma trafić blisko 4 mln dawek, z czego 1,36 mln trafi do aptek, 760 tys. będzie przeznaczone do zakładów opieki zdrowotnej a pozostała część zostanie zakupiona przez Rządową Agencję Rezerw Strategicznych.
Jednym z rozwiązań, o których rozmawiano w trakcie Flu Forum, jest umożliwienie wykonywania szczepień w aptekach. Podczas debaty przywoływano dobre rozwiązania w tej kwestii, funkcjonujące systemowo w innych krajach europejskich (np. we Francji). Dzięki takiej zmianie systemowej liczba osób zaszczepionych powinna znacznie wzrosnąć, bo takie rozwiązanie skróci ścieżkę, którą musi odbyć pacjent, by uzyskać receptę, a następnie w przychodni wykonać szczepienie. Pozytywnie wpłynęło to w przywoływanych krajach na odciążenie gabinetów lekarskich. W trakcie Flu Forum rozmawiano o możliwościach wykonywania badań kwalifikacyjnych do szczepień przez pielęgniarki, wystawiania skierowania na szczepienia w ramach teleporady lekarskiej oraz rejestrację szczepień przeciw grypie, dzięki której różnicowanie grypy i COVID-19 byłoby łatwiejsze.
Przypominamy, że najlepszym czasem na wykonanie szczepienia są miesiące od września do grudnia, bowiem w kolejnych miesiącach (styczeń-marzec) znacząco wzrasta liczba zachorowań, a co za tym idzie także ryzyko zakażenia się od osób chorych. Kluczowy jest nie tyle moment zaszczepienia, ale proces wykształcania odporności, który może trwać ok. 2-3 tygodnie.
Więcej informacji na temat Flu Forum oraz wiarygodnych i rzetelnych informacji o grypie można znaleźć m. in. na stronach Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy i Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-PZH-PIB czy Polskiego Towarzystwa Wakcynologicznego.
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie od wielu lat współpracuje z Krajowym Ośrodkiem ds. Grypy w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego - Państwowym Zakładzie Higieny – PIB oraz z przychodniami i lekarzami z terenu woj. mazowieckiego w ramach programu SENTINEL. Jest to zintegrowany system nadzoru wirusologicznego i epidemiologicznego nad grypą w Polsce w ramach Globalnego Nadzoru nad Grypą. Jego celem jest monitorowanie infekcji wywołanych przez wirusa grypy oraz pozyskiwanie informacji na temat aktywności wirusów grypy na danym terenie i w danej populacji.
Na podstawie uzyskiwanych danych możliwa jest zbiorcza ocena sytuacji epidemiologiczno-wirusologicznej grypy sezonowej w całym kraju. Mimo trwającej pandemii SARS-Cov-2 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaapelowała do wszystkich krajów o monitorowanie krążących szczepów wirusa grypy, aby móc określić szczepy szczepionkowe na nadchodzący sezon epidemiczny. Ma to istotne znaczenie dla zdrowia publicznego w wymiarze zarówno globalnym i lokalnym. Podstawą działań jest zaangażowanie i zrozumienie ze strony lekarzy poz i medycyny rodzinnej , którzy pozyskują próbki od pacjentów z podejrzeniem grypy a następnie przekazują je do badań do Laboratorium WSSE w Warszawie, które metodami biologii molekularnej wykonuje badania mające na celu potwierdzenie lub wykluczenie infekcji spowodowanej wirusem grypy.
Więcej informacji o grypie:
https://opzg.pl/szczepienia-na-grype/
http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/grypa/index.htm
https://sentinel.pzh.gov.pl/artykuly/podglad.php?id_artykulu=29
(jn, at)
Materiały źródłowe:
(w artykule wykorzystano streszczenia informacji z przebiegu Flu Forum 2021)
https://opzg.pl/rekomendacje-ekspertow-na-corocznej-debacie-ekspertow-flucovid-19-forum-2021/