Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Warszawie

Jest to o 3 754 zgłoszenia więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku (2021), kiedy zarejestrowano 247 343 zachorowań. Z powodu grypy oraz podejrzeń zachorowania na grypę od 1.09. do 7.12.2022 r.  skierowano do szpitali 347 osób.

Dane pochodzą z powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych woj. mazowieckiego, które otrzymują meldunki epidemiologiczne z podmiotów leczniczych – głównie z przychodni i ośrodków zdrowia.

Statystyka w ww. okresie, w grupach wiekowych przedstawia się następująco:

Wiek 0-4 lata: 67 330 osób;

Wiek 5-14 lat: 57 211 osób;

Wiek 15-64 lata: 106 516 osób;

Wiek 65+: 20 040 osób.

Zgłoszenia od lekarzy przekazywane są za pośrednictwem organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej do Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH), który publikuje dane ogólnopolskie na stronie: http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/grypa/index.htm.

Większość zdrowych osób choruje na grypę kilka razy w ciągu całego swojego życia. Z powodu grypy, na świecie, średnio co minutę umiera jedna osoba. W Polsce w ostatnich latach liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę przekraczała każdorazowo kilka milionów.

Statystyka zachorowań i hospitalizacji w ostatnich latach w województwie mazowieckim:

1.09.2016 – 31.08.2017 – 940 822  zachorowania  (1 890 hospitalizacji, 2 zgony)

1.09.2017 – 31.08.2018 – 1 061 629 zachorowań (2 298  hospitalizacji, 4 zgony)

1.09.2018 – 31.08.2019 – 853 780  zachorowań (2 279 hospitalizacji, 28 zgonów)

1.09.2019 – 31.08.2020 – 687 641 zachorowań (2 485 hospitalizacji, 10 zgonów)

1.09.2020 – 31.08.2021 – 451 101 zachorowań (779 hospitalizacji, 0 zgonów)*

1.09.2021 – 31.08.2022 – 724 522 zachorowania (924 hospitalizacje, 1 zgon)*

*w latach 2020-2021 liczby zachorowań i hospitalizacji uwzględniają korekty zgłoszone przez PSSE

Grypa

to choroba o ostrym przebiegu spowodowana zakażeniem układu oddechowego wirusem grypy. Zachorowania u ludzi wywołują typy A i B wirusa grypy. Typ A dzieli się na podtypy w zależności od rodzaju 2 białek na powierzchni cząsteczki wirusa: hemaglutyniny (H) i neuraminidazy (N). Grypę sezonową najczęściej wywołują wirusy podtypów H1N1 i H3N2 (w niektórych sezonach H1N2), w mniejszym stopniu wirus grypy B. To z tych typów wirusa produkowane są szczepionki przeciwko grypie sezonowej.

Przebieg choroby

W grypie rozwój choroby jest szybki. Średnio po 48 godzinach pojawiają się objawy, które trwają w przypadku grypy ok. 1-2 tygodni. Przebieg choroby w grypie może być od łagodnego po ciężki i na pierwszy plan wysuwają się objawy ogólnoustrojowe o dużym nasileniu.

Objawy grypy:

• gorączka – wysoka (powyżej 38⁰C), trwająca średnio 3-4 dni
• ból głowy – intensywny, silny
• ból gardła – rzadko
• uogólniony ból mięśni i stawów – o dużym nasileniu
• nieżyt nosa (katar) –  występuje sporadycznie i nigdy nie jest tak intensywny jak w przeziębieniu
• kichanie – czasami
• kaszel – ma charakter suchy i napadowy,
• osłabienie, wyczerpanie –  wczesne i bardzo nasilone trwające nawet do 2-3 tygodni

W przypadku wystąpienia ww. objawów należy zgłosić się do lekarza, a także ograniczyć kontakt z innymi ludźmi oraz przestrzegać podstawowych zasad higieny:  zasłaniać usta i nos podczas kaszlu i kichania metodą ,,w zgięcie łokcia”, stosować chusteczki jednorazowe i niezwłocznie je wyrzucać, często myć ręce!

Ogólne zalecenia

W okresie infekcji należy regularnie wietrzyć pomieszczenia, omijać duże skupiska ludzi. Wirusy przeżywają na różnych powierzchniach nawet do 48 godzin. Mogą być na poręczach w autobusach czy na klamkach – dlatego należy często myć ręce. W miarę możliwości należy unikać długiego przebywania w zamkniętych, ogrzewanych, klimatyzowanych pomieszczeniach. Niesprzyjające warunki to także częste zmiany temperatury prowadzące do przegrzewania lub wychłodzenia organizmu.

Szczepienia

W okresie zwiększonego występowania przeziębień i zachorowań na grypę warto się zabezpieczyć, przyjmując szczepienie ochronne. Szczepienia przeciw grypie są zalecane i wykonywane przez cały sezon jesienno-zimowy. Optymalny czas szczepienia przeciw grypie powinien mieć miejsce przed rozpoczęciem okresu zwiększonej zachorowalności na grypę, tzw. szczytu sezonu, który w Polsce przypada na pierwszy kwartał roku - od stycznia do marca. Kluczowy jest nie tyle moment zaszczepienia, ale proces wykształcania odporności, który może trwać od 2-3 tygodni.

Zaleca się je wszystkim osobom (po ukończeniu 6 m. ż.), które chcą uniknąć zachorowania i nie mają przeciwskazań do szczepienia. Grupy, które powinny zostać zaszczepione ze względów klinicznych i indywidualnych to głównie osoby ze schorzeniami przewlekłymi i z obniżoną odpornością.

Ze względów epidemiologicznych szczególnie narażone na zakażenie są grupy społeczne, do których należą: personel medyczny i studenci medycyny (studenci i doktoranci uczestniczący, zgodnie z programem studiów albo kształcenia, w zajęciach z udziałem pacjentów), pracownicy szkół i przedszkoli, żołnierze i przedstawiciele innych służb mundurowych i specjalnych a także pensjonariusze domów opieki społecznej i wszystkich placówek zapewniających opiekę długoterminową, hospicyjną, sanatoryjną.

Szczepienia przeciw grypie są najskuteczniejszą ochroną przeciw niebezpiecznym powikłaniom pogrypowym, takim jak: zapalenia płuc, zapalenia mięśnia sercowego, zawały serca czy udar mózgu.

Dla kogo szczepionki bezpłatne, z częściową refundacją i pełnopłatne?

W tym sezonie grypowym na bezpłatne szczepionki przeciw grypie dostępne w aptekach mogą liczyć seniorzy powyżej 75 r.ż. oraz kobiety w ciąży. 50% refundacja dotyczy osób w wieku 65-74 lat, osób w wieku od 18-64 lat z chorobami współistniejącymi oraz dzieci od ukończonego 6 miesiąca życia do 18 roku życia. Dzieci mogą skorzystać ze szczepionek w formie donosowej i domięśniowej, dla pozostałych grup są dostępne szczepionki domięśniowe. Grupy nieobjęte refundacją również mogą skorzystać ze szczepień przeciw grypie w pełnej odpłatności.

Jakie szczepionki dostępne w sezonie 2022/2023?

Na polskim rynku dostępne są w tym sezonie następujące szczepionki przeciw grypie:

• Szczepionki inaktywowane podawane we wstrzyknięciu:

1. Vaxigrip Tetra, inaktywowana szczepionka zawierająca rozszczepione wiriony grypy
2. Influvac Tetra, inaktywowana szczepionka zawierająca powierzchniowe antygeny wirusa grypy

• Szczepionka podawana donosowo:

1.  Fluenz Tetra, żywa (atenuowana), donosowa – dla dzieci

Skład szczepionek pod względem typów/podtypów wirusa jest we wszystkich dostępnych szczepionkach w danym sezonie taki sam. Wszystkie szczepionki przeciw grypie są obecnie czterowalentne, zawierają te same antygeny 4 szczepów wirusa grypy, rekomendowane producentom szczepionek przez WHO.

Od 1 września 2022 r. zarówno podmioty lecznicze, jak i apteki ogólnodostępne oferują szczepienia przeciw grypie.

Szczepienia w aptekach

W aptece mogą się zaszczepić jedynie osoby dorosłe!

Apteki ogólnodostępne, spełniające warunki dotyczące personelu, lokalu i sprzętu mogą wykonywać szczepienia przeciw grypie osób dorosłych. W realizacji szczepienia z wykorzystaniem szczepionki przeciw grypie, farmaceuta dokonuje jej sprzedaży na zasadach ogólnych, a następnie przeprowadza kwalifikację (e-kwalifikację) oraz szczepienie, co dokumentuje wpisem w elektronicznej Karcie szczepień. Szczepionki przeciw grypie wydawane są na podstawie recepty.

Szczepienia w podmiotach leczniczych

W podmiotach leczniczych zaszczepią się zarówno dorośli, jak i dzieci. Badanie kwalifikacyjne przed szczepieniem osoby niepełnoletniej może wykonać tylko lekarz, dlatego też w aptece nie zaszczepimy dzieci przeciwko grypie.

Dzięki rozszerzeniu uprawnienia do przeprowadzania kwalifikacji przed szczepieniem przeciw grypie u osoby dorosłej, badanie kwalifikacyjne mogą wykonywać: lekarz, felczer, lekarz dentysta, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny oraz farmaceuta.

(jn, jd, sw, MZ, OPZG, NIZP-PZH-PIB)