Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Warszawie

Zgodnie z art. 235¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, za chorobę zawodową uważa się tylko chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”. Zatem, do stwierdzenia choroby zawodowej muszą być spełnione dwie przesłanki: rozpoznana choroba musi być wymieniona w obowiązującym wykazie chorób zawodowych oraz lekarze orzecznicy po zapoznaniu się z oceną narażenia zawodowego potwierdzą, że ma ona związek z wykonywaną pracą.
Ponadto art. 235² Kodeksu pracy stanowi, że rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych.
Wykaz chorób zawodowych, stanowiący załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych, jest dostępny na stronie internetowej Sejmu RP pod linkiem:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220001836/O/D20221836.pdf

W przypadku osoby zatrudnionej, zgodnie z art. 235 § 1 i § 2² Kodeksu pracy, zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej do właściwego państwowego inspektora sanitarnego może dokonać sam pracodawca lub pracownik za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną.
Zgodnie § 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych, podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się do właściwego państwowego inspektora sanitarnego, którego właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tym miejscu, a w przypadku braku takiej możliwości – według miejsca, na terenie którego było ostatnie narażenie zawodowe.
Ponadto, zgodnie z treścią art. 235 § 2¹ Kodeksu Pracy, każdy inny lekarz lub lekarz dentysta w przypadku podejrzenia choroby zawodowej u pacjenta, kieruje na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania.

Tryb postępowania w przypadku podejrzenia choroby zawodowej określa ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych.
Procedura zgłaszania i orzekania o chorobie zawodowej znajduje się poniżej w materiałach do pobrania.
 

Postępowania administracyjne w sprawach chorób zawodowych charakteryzują się (z nielicznymi wyjątkami) relatywnie długim czasem procesowania. Postępowanie może trwać nawet do kilku lat.

Jeżeli decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez Organ Inspekcji Sanitarnej stała się prawomocna, osoba, u której rozpoznano chorobę zawodową udaje się z ww. decyzją do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub w przypadku rolników do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Ww. organy przeprowadzają postępowanie dotyczące ustalania uszczerbku na zdrowiu, a następnie określają czy osobie przysługuje któreś ze świadczeń z tytułu choroby zawodowej.