Dobra praktyka w postępowaniu z żywymi rybami będącymi przedmiotem sprzedaży detalicznej
19.12.2022
Sieci handlowe sprzedają ryby w rożnej postaci - w płatach, dzwonkach, w całości. Coraz rzadziej handluje się żywymi rybami. Są jednak osoby, które przywiązane do tradycji, szukają i kupują żywe ryby. W związku z tym, iż przepisy prawa, w tym przepisy o ochronie zwierząt, nie regulują szczegółowo sposobu postępowania z żywymi rybami będącymi przedmiotem sprzedaży detalicznej, a w szczególności w czasie ich uśmiercania, w związku z przedświątecznym wzrostem zapotrzebowania konsumentów na zakup żywych karpi w punktach sprzedaży detalicznej, należy stosować ogólne zasady wynikające z ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2022 r. poz. 572).
1. Zalecenia dotyczą uśmiercania ryb w punktach sprzedaży detalicznej
Uśmiercanie ryb powinno odbywać się w sposób humanitarny, uwzględniający specyfikę tej gromady kręgowców. Zgodnie z raportem Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) do humanitarnych metod ogłuszania ryb należą metody mechaniczna i elektryczna.
Metoda – uderzenie w część czołową czaszki lub poddanie działaniu prądu elektrycznego powodujące utratę przytomności w połączeniu z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego lub przerwaniem rdzenia kręgowego albo dekapitacją.
Miejsce – wydzielone pomieszczenie lub miejsce np. za parawanem, przenośną ścianką lub innym elementem punktu sprzedaży albo namiotu zewnętrznego, który całkowicie zapobiega udziałowi osób postronnych.
Zabronione jest uśmiercanie zwierząt kręgowych, a więc również ryb, w obecności dzieci (art. 34 ust. 4 pkt 2 ustawy o ochronie zwierząt). Jest to zakaz bezwzględny, zagrożony sankcją karną z art. 35 ustawy.
2. Zalecenia dot. personelu
- ukończone 18 lat
- doświadczenie przy hodowli i/lub chowie ryb albo odbyte szkolenie z zakresu dobrostanu, ogłuszania i uśmiercania ryb
- w przypadku dystrybucji ryb z udziałem pośrednika, zapewnia on aby sprzedawca końcowy był przeszkolony z zakresu dobrostanu, ogłuszania i uśmiercania ryb.
3. Zalecenia dot. warunków przetrzymywania żywych ryb
- baseny – szczelne, o gładkich ścianach i gładko zakończonych krawędziach
- woda – czysta, natlenowana lub napowietrzana; wymiana 1/3 objętości wody basenu co 12 godzin
- zagęszczenie - maksymalne zagęszczenie przy stosowaniu natlenowania wody 1kg masy ryby/l wody
- optymalna temp. wody 4 – 6 ℃ max 10 ℃
- ryby bez widocznych uszkodzeń – ryby, które posiadają rany i inne uszkodzenia ciała powinny być uśmiercane niezwłocznie po przybyciu do sklepu.
4. Zalecenia dotyczące opakowań stosowanych do przenoszenia ze sklepu żywych ryb przez odbiorców detalicznych
- z wodą - podstawowe znaczenie ma zapewnienie rybie możliwości przyjęcia naturalnej pozycji, dlatego kluczowym jest rozmiar opakowania, tak aby ryba nie znajdowała się w nienaturalnej pozycji lub nie była wygięta bez możliwości zmiany pozycji – dotyczy to w szczególności pojemników o sztywnych ścianach, chociaż także ma znaczenie w przypadku foliowych toreb; z uwagi na brak możliwości stałego napowietrzania ilość wody w opakowaniu powinna być co najmniej w stosunku 1:2 masy karpia do objętości wody.
- bez wody - pozwalające karpiom na wykorzystanie naturalnej wymiany gazowej przez powierzchnię skóry – zasadą stosowania takiego opakowania jest to, aby ryba nie stykała się powierzchnią skóry z opakowaniem, jak to np. ma miejsce, gdy ryba zostanie owinięta torbą foliową. W celu zapewnienia wymiany gazowej opakowanie powinno posiadać elementy odsuwające ciało ryby od powierzchni opakowana np. pojemniki z „ożebrowaniem” lub odpowiednio perforowany wkład z tworzywa umieszczony wokół ciała ryby. Dodatkowo torba, w której umieszczona jest ryba, musi pozostawać niezawiązana. W jednym opakowaniu można umieścić jedną rybę.
5. Zalecenia dla odbiorców detalicznych dotyczące przenoszenia żywych ryb po ich zakupie w sklepie
Zaleca się m. in. aby:
- czas przenoszenia żywej ryby z miejsca zakupu do domu był jak najkrótszy;
- po zakupie nie zmieniać sposobu przenoszenia żywej ryby (nie wylewać wody w przypadku opakowań z wodą; nie usuwać elementów pozwalających na odsunięcie ciała ryby od opakowania – w przypadku opakowań bez wody; nie uszczelniać opakowania, nie zawiązywać torby, aby umożliwić swobodny dopływ powietrza i tlenu;
- opakowania indywidualnie używane przez klienta w celu przenoszenia ryby żywej powinny spełniać wymagania podane w pkt. 5.
6. Sprzedaż
Zaleca się, aby sprzedaż ryb odbywała się wyłącznie po uprzednim ich uśmierceniu. W przypadku braku możliwości uboju karpia przed sprzedażą zaleca się postępowanie uwzględniające dobrostan ryb.
(GIW)
Na podstawie materiału umieszczonego na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii: