Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Warszawie

Od 31 grudnia 2021 r., na obszarze zagrożonym wystąpieniem wścieklizny u zwierząt, obowiązuje nakaz szczepienia kotów przeciwko wściekliźnie. Pierwsze szczepienie powinno być wykonane w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez kota 3. miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia. Obowiązek ten wynika z rozporządzenia Wojewody Mazowieckiego.

Zgodnie z rozporządzeniem nr 49 Wojewody Mazowieckiego, określa się obszar zagrożony wścieklizną, obejmujący:

1. w mieście stołecznym Warszawa:

1. dzielnicę Wawer,
2. dzielnicę Wesoła,
3. dzielnicę Targówek: część dzielnicy ograniczona od zachodu ul. Radzymińską,
4. dzielnicę Rembertów,
5. dzielnicę Praga Południe,
6. dzielnicę Wilanów;

2. w powiecie mińskim:

1. gminy: Dębe Wielkie, Halinów, Mińsk Mazowiecki, Siennica, Stanisławów, Latowicz, Cegłów,
2. miasta: Halinów, Mińsk Mazowiecki, Sulejówek;

3. powiat otwocki;
4. powiat garwoliński;
5. powiat kozienicki;
6. powiat radomski;
7. miasto Radom;
8. powiat zwoleński;
9. powiat wołomiński.

Zgodnie ze wciąż obowiązującym rozporządzeniem nr 26 Wojewody Mazowieckiego z 20 lipca 2021 r. (do którego w części wprowadzono zmiany rozporządzeniem nr 49), na wyżej wymienionym obszarze zagrożonym nakazuje się m.in. trzymanie psów na uwięzi lub na ogrodzonym terenie zamkniętym, a kotów w zamknięciu.

Zgodnie z rozporządzeniem nr 49 Wojewody Mazowieckiego, od 31 grudnia 2021 r. na właścicielach kotów (którzy są mieszkańcami terenu objętego obszarem zagrożonym wystąpieniem wścieklizny u zwierząt) spoczywa obowiązek zaszczepienia kota – w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez kota 3. miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia.

Przypominamy jednocześnie, że w Polsce obowiązkowemu ochronnemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie podlegają psy powyżej 3. miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia. Szczepień psów i kotów przeciwko wściekliźnie dokonują lekarze weterynarii świadczący usługi weterynaryjne w ramach zakładu leczniczego dla zwierząt.

Brak szczepienia psa (i kota, którego właścicielem jest mieszkaniec terenu objętego obszarem zagrożonym wystąpieniem wścieklizny u zwierząt) jest wykroczeniem, za które grozi mandat karny w wysokości do 500 zł.

Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie już na początku grudnia 2020 r. propagował akcję Mazowieckiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii „Zaszczep pupila, to tylko chwila”, promującą obowiązkowe szczepienia psów przeciwko wściekliźnie na terenie województwa mazowieckiego. Więcej informacji o akcji znajduje się na stronie internetowej Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii (pod linkiem: https://www.wiw.mazowsze.pl/index.php/component/content/article/7-glowna/80-zaszczep-pupila-to-tylko-chwila).

W styczniu 2022 r. Wojewoda Mazowiecki i Mazowiecki Kurator Oświaty planują  przeprowadzić akcję edukacyjną wśród dzieci i młodzieży o zagrożeniach dla zdrowia i życia człowieka, wynikających z rozprzestrzeniania się w województwie mazowieckim wirusa wścieklizny wśród zwierząt. W ramach tej akcji przygotowane zostały, m.in.: film animowany, prezentacja multimedialna, zawierająca problematykę wirusa wścieklizny oraz ulotki uświadamiające o zagrożeniach.

- Na terenie województwa mazowieckiego od początku minionego roku do tej pory zidentyfikowaliśmy już  110 przypadków wścieklizny u zwierząt, 508 osobom zostały podane szczepionki p/wściekliźnie. Jak widać jest to zagrożenie, którego musimy być świadomi i któremu musimy przeciwdziałać. - mówił na konferencji Mazowiecki Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny. - Jedynym skutecznym sposobem ochrony przed zakażeniem wścieklizną jest szczepienie zwierząt domowych, szczepienie zwierząt wolno żyjących oraz w przypadku pogryzienia przez takie zwierzę czy kontaktu ze zwierzęciem -  szczepienie człowieka – dodał dr n.med. Przemysław Rzodkiewicz.

Wścieklizna – groźna choroba śmiertelna

To ostra choroba zakaźna ośrodkowego układu nerwowego, objawiająca się zapaleniem mózgu i rdzenia, prowadząca do śmierci.

Źródłem zakażenia są: psy, koty, dzikie zwierzęta, nietoperze, czasami inne zwierzęta nie mające znaczenia w łańcuchu epizootycznym wścieklizny (sarny, wiewiórki, gryzonie zakażone przypadkowo wścieklizną).

Wirus przenoszony jest ze śliną chorego zwierzęcia przez ugryzienie lub oślinienie uszkodzonej skóry lub błon śluzowych; chory na wściekliznę człowiek również wydala wirus ze śliną. Wrotami zakażenia są zakończenia nerwowe w uszkodzonych powłokach; szczególnie niebezpieczne jest zakażenie błony śluzowej nosa ze względu na obecne w niej zakończenia nerwu węchowego.

Wścieklizna wylęga się od 1-3 miesięcy; w sporadycznych wypadkach może się wahać od 10 dni do roku. Choroba jest śmiertelna i zagrożenie nią w naszym kraju nie może być lekceważone.

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POKĄSANIA LUDZI PRZEZ ZWIERZĘTA:

• miejsce zranione (rana po pokąsaniu lub nawet otarcie naskórka) powinno być dokładnie umyte ciepłą wodą z mydłem, odkażone i zaopatrzone, nie należy przedwcześnie tamować krwi, gdyż krew może też wypłukać wirusa z rany;

• niezwłocznie należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub najbliższego oddziału ratunkowego;

• w przypadku pogryzienia przez zwierzęta domowe, należy ustalić właściciela zwierzęcia (imię, nazwisko, adres zamieszkania, ewentualnie kontakt telefoniczny), w celu zgłoszenia go do obserwacji weterynaryjnej w kierunku wścieklizny.

Zwierzęta domowe, które pokąsały człowieka poddaje się badaniu i obserwacji przez lekarza weterynarii przez okres 15 dni. Pozwala to często wykluczyć wściekliznę i nie rozpoczynać szczepień p/wściekliźnie u narażonego.

W przypadku pokąsania przez zwierzęta dzikie lub gdy brak jest możliwości podjęcia obserwacji weterynaryjnej zwierzęcia w kierunku wścieklizny, należy poddać się szczepieniu p/wściekliźnie, które wykonuje się w poradniach chorób zakaźnych najczęściej przy szpitalach chorób zakaźnych a do szczepienia kwalifikuje lekarz chorób zakaźnych.

Obowiązkiem lekarza jest udzielenie pomocy, w tym uodpornienie p/tężcowi zgodnie z wytycznymi). W przypadku pokąsania przez zwierzę dzikie oraz domowe, gdy nie ma możliwości podjęcia obserwacji zwierzęcia w kierunku wścieklizny, lekarz powinien skierować pacjenta do poradni chorób zakaźnych w celu konsultacji do szczepień p/wściekliźnie.

Lekarz dokonuje zgłoszenia do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego właściwego terenowo dla miejsca zdarzenia a osoby pokąsane przez zwierzęta podlegają nadzorowi epidemiologicznemu prowadzonemu przez Państwową Inspekcję Sanitarną (wywiad epidemiologiczny). Padłe lub zabite zwierzęta dzikie oraz domowe, podejrzane o wściekliznę, które miały kontakt z człowiekiem należy przekazać do badania Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii.

Więcej o wściekliźnie jako chorobie : https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/wscieklizna/

Szczegółowe informacje o aktualnej sytuacji epizootycznej, związanej z potwierdzanymi przypadkami wścieklizny u zwierząt wolno żyjących na terenie województwa mazowieckiego, znajdują się na stronie internetowej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, pod linkiem: https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/kolejne-przypadki-wscieklizny-u-lisow-wolno-zyjacych-na-terenie-wojewodztwa-mazowieckiego

Zachęcamy do obserwowania profilu Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii zs. w Siedlcach, gdzie znajdują się bieżące informacje o sytuacji epizootycznej na terenie województwa mazowieckiego – https://www.facebook.com/WeterynariaSiedlce/

 (Zespół Prasowy Wojewody Mazowieckiego, WSSE_JN)