Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu

Zapraszamy mieszkańców, samorządowców, organizacje i wszystkich zainteresowanych do udziału w konsultacjach społecznych Programu redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej. Konsultacje trwają do 30 kwietnia 2025 roku. Poniżej znajdują się wszystkie niezbędne informacje dotyczące Programu, w tym konsultowany dokument oraz prezentacja i propozycje działań.

Prezentacja do konsultacji społecznych - Program dla Nysy Kłodzkiej

Program dla Nysy Kłodzkiej – ogólne informacje

Program redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej to zestaw kompleksowych działań dla zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców regionu, w tym powiatów kłodzkiego, ząbkowickiego i nyskiego. Został opracowany przez Wody Polskie przez zespół profesora Janusza Zaleskiego pod nadzorem Mateusza Balcerowicza, wiceprezesa Wód Polskich i zaakceptowany przez Zespół ekspertów ds. odporności po powodzi, powołany przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przez ministra Marcina Kierwińskiego, pod kierownictwem prof. Pawła Rowińskiego, szefa Komitetu Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk. 

Program składa się z pięciu komponentów, tj. działań infrastrukturalnych w zlewni Nysy Kłodzkiej, redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Białej Lądeckiej i szerzej w zlewni Nysy Kłodzkiej, rozbudowy kaskady zbiorników na Nysie Kłodzkiej, a także redukcji ryzyka powodziowego poniżej miejscowości Bardo.

Realizacja działań przewidziana jest na lata 2027-2034. Ostateczny koszt i zakres inwestycyjny programu będą znane po zakończeniu procesu konsultacji społecznych i wyborze optymalnych rozwiązań.

Zapraszamy do składania uwag i wniosków do Programu redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej poprzez załączony formularz. Prosimy o odnoszenie się do konkretnych propozycji. Formularz należy wypełnić w czasie trwania konsultacji społecznych tj. do 30 kwietnia 2025 roku.

Formularz uwag i wniosków - Program dla Nysy Kłodzkiej

Harmonogram konsultacji Programu redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej
L.p.	Miejsce	Termin	Adres
1	Kłodzko	5 marca Godz. 11:00	Starostwo Powiatowe (Sala 109 piętro I) ul. Okrzei 1, 57-300 Kłodzko
2	Nysa	6 marca Godz. 11:00	Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Nysie (Aula na parterze) ul. Obrońców Tobruku 5 48-300 Nysa
3	Głuchołazy	7 marca Godz. 10:00	Urząd Miejski Głuchołazy ul. Rynek 15 48-340 Głuchołazy lub Centrum Kultury (sala widowiskowa) ul. Bohaterów Warszawy 7 48-340 Głuchołazy
4	Lewin Brzeski	10 marca Godz. 15:00	Miejsko-Gminny Dom Kultury (sala widowiskowa) ul. Rynek 14 Lewin Brzeski, 49-340
5	Stronie Śląskie	11 marca Godz. 14:00	Centrum Edukacji, Turystyki i Kultury ul. Kościuszki 18 57-550 Stronie Śląskie
6	Lądek Zdrój	12 marca Godz. 15:00	Inkubator Przedsiębiorczości w Lądku Zdroju, dawny budynek PKP (sala na parterze) ul. Kolejowa 6 57-540 Lądek-Zdrój

Zagrożenie powodziowe w Zlewni Nysy Kłodzkiej

Zagrożenie powodziowe w zlewni Nysy Kłodzkiej jest uwarunkowane kilkoma ważnymi czynnikami, do których należy zaliczyć:

• gęstą sieć hydrograficzną zlewni (liczne rzeki i potoki)
• ukształtowanie terenu (górskie tereny, z których następuje szybki i gwałtowny odpływ wód w kierunku zwężonych dolin i kotlin, gdzie woda szybko spiętrza się i ma utrudniony odpływ)
• działalność człowieka (przede wszystkim wielowiekowa zabudowa na terenach zalewowych, a także regulacja rzek, które doprowadziły do ograniczenia przestrzeni dla swobodnych wylewów rzek)
• zmiany klimatu (zmiana struktury opadów, dłuższe okresy bezopadowe przerywane punktowymi, skumulowanymi opadami nawalnymi).

Skutkiem intensywnych opadów są gwałtowne powodzie, które powodują zalanie zabudowy mieszkaniowej, gospodarczej i przemysłowej, uszkodzenie infrastruktury komunikacyjnej (w tym dróg i mostów), a także zmiany w korytach rzek (poprzez erozję dna i brzegów czy tworzenie odsypisk z rumowiska – skał czy żwiru). Powódź stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia mieszkańców.

Historycznie, większość powodzi w zlewni Nysy Kłodzkiej wystąpiła w południowej i wschodniej części Ziemi Kłodzkiej, na skutek wezbrań Nysy Kłodzkiej i jej prawostronnych dopływów (Biała Lądecka, Wilczka). Rzadziej wezbrania występowały w zachodniej części Ziemi Kłodzkiej, przez którą przepływa Bystrzyca Dusznicka. Powódź z września 2024 r. była zjawiskiem szczególnie skoncentrowanym w zlewniach Białej Lądeckiej i Białej Głuchołaskiej. Fala powodziowa na Białej Lądeckiej w przekroju wodowskazowym Lądek Zdrój posiadała objętość ok. 23 mln m³, z kolei fala powodziowa na wodowskazie Głuchołazy posiadała objętość 20,56 mln m³.

W związku z istniejącym zagrożeniem powodziowym w zlewni Nysy Kłodzkiej niezbędne jest wdrożenie kompleksowych rozwiązań, które uwzględnią aspekty techniczne, przyrodnicze, społeczne i ekonomiczne.

Redukcja ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej – proponowane działania

Przy opracowaniu Programu redukcji ryzyka powodziowego dla zlewni Nysy Kłodzkiej wzięto pod uwagę zarówno możliwość zastosowania tradycyjnych rozwiązań technicznych, takich jak budowa suchych zbiorników przeciwpowodziowych, jak i opartych na naturze, takich jak możliwość stworzenia przestrzeni dla rzek i miejsca dla powodzi tam, gdzie zagrożenie ludności i gospodarki jest małe.

Kluczowe jest także wzmocnienie działań na poziomie lokalnym, gdyż zagospodarowanie przestrzenne i zarządzanie gospodarką wodną powinny być zintegrowane, co można zapewnić właśnie na tym szczeblu.

Najważniejszymi elementami strategii redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej są:

1. rozwój systemów prognozowania i wczesnego ostrzegania o zagrożeniu powodziowym (m.in. rozbudowa istniejącej sieci pomiarowej)
2. zatrzymywanie wody tam, gdzie spada (przez zwiększanie retencji wód poprzez zalesianie, odtwarzanie mokradeł i naturalnych dolin rzecznych, budowę zbiorników małej retencji, budowę suchych zbiorników przeciwpowodziowych)
3. tworzenie bezpiecznej przestrzeni przy rzekach (niebudowanie na terenach zalewowych, modernizacja istniejących obiektów w kierunku spełniania standardów przeciwpowodziowych, wykup gruntów na terenach zalewowych na potrzeby naturalnej retencji)
4. bierna ochrona przed powodzią (budowa wałów przeciwpowodziowych, mobilne przesłony przeciwpowodziowe, uszczelnianie budynków)
5. edukacja na temat ryzyka rezydualnego (skuteczne systemy ostrzegania i reagowania kryzysowego, edukacja powodziowa i budowanie świadomości zagrożenia powodziowego wśród mieszkańców, organizacja cyklicznych ćwiczeń przeciwpowodziowych).

Redukcja ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej – komponenty

KOMPONENT 1: DZIAŁANIA NIESTRUKTURALNE W ZLEWNI NYSY KŁODZKIEJ

1. Projekt i rozbudowa PSHM w IMGW-PIB w obszarze zlewni Nysy Kłodzkiej.
2. Aktualizacja Planów Działania Służb Kryzysowych w przypadku powodzi dla zlewni Nysy Kłodzkiej.
3. Wnioski do Rad Gmin w zakresie prewencyjnego planowania przestrzennego;
   Projekty przekształceń urbanistycznych centrów Stronia Śląskiego, Lądka Zdroju i innych miejscowości o wysokim zagrożeniu powodzią.
4. Wytyczne i programy dofinansowywania uszczelniania budynków (floodproofing).
5. Projekt działań edukacyjnych w zlewni Nysy Kłodzkiej.
6. Projekt zwiększenia małej retencji i błękitno-zielonej infrastruktury (NBS - Nature Based Solutions) w zlewni Nysy Kłodzkiej.
7. Projekt zwiększenia retencji leśnej w zlewni Nysy Kłodzkiej.
8. Wskazanie istotnych, z punktu widzenia realizacji inwestycji proponowanych
   w Programie, problemów związanych z ochroną środowiska obszaru Zlewni Nysy Kłodzkiej; wytyczne w zakresie koniecznej dokumentacji wymaganej dla tego typu Programu.

KOMPONENT 2: REDUKCJA RYZYKA POWODZIOWEGO W ZLEWNI BIAŁEJ LĄDECKIEJ

9. Projekty redukcji ryzyka powodziowego dla Kotliny Kłodzkiej (w zlewni Nysy Kłodzkiej powyżej wodowskazu Bardo):

1. Projekt i realizacja zwiększenia retencji w zlewni Białej Lądeckiej powyżej Lądka Zdroju (suche zbiorniki Bolesławów, Goszów) i bierna ochrona przed powodzią Stronia Śląskiego,
2. Projekt i realizacja zwiększenia retencji w zlewni Białej Lądeckiej poniżej Stronia Śląskiego (suchy zbiornik Stójków z polderem Rudawka) i bierna ochrona przed powodzią Lądka Zdroju i miejscowości poniżej w zlewni.

KOMPONENT 3: REDUKCJA RYZYKA POWODZIOWEGO W ZLEWNI NYSY KŁODZKIEJ

10. Projekty redukcji ryzyka powodziowego dla Kotliny Kłodzkiej (w zlewni Nysy Kłodzkiej powyżej wodowskazu Bardo):

1. Studium redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Bystrzycy Dusznickiej powyżej zbiornika suchego Szalejów Górny,
2. Projekt i realizacja zwiększenia retencji w zlewniach Wilczki i Bystrzycy (suchy zbiornik Młoty) oraz bierna ochrona przed powodzią dla Bystrzycy Kłodzkiej,
3. Studium redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Ścinawki, w tym projekt zwiększenia retencji w zlewni Ścinawki i bierna ochrona przed powodzią miejscowości w zlewni, realizacja suchego zbiornika jako no regret investment,
4. Projekt i realizacja zwiększenia retencji w dolinie Nysy Kłodzkiej wraz z bierną ochroną przed powodzią Kłodzka i Bardo (uwzględniający planowane efekty ograniczenia ryzyka powodziowego na dopływach).

KOMPONENT 4: ROZBUDOWA KASKADY ZBIORNIKÓW I REDUKCJA RYZYKA POWODZIOWEGO PRZEZ ZMIANĘ REGUŁ STEROWANIA

11. Rozbudowa kaskady i optymalizacja sterowania zbiornikami kaskady Nysy bez zbiornika Kamieniec Ząbkowicki (sytuacja istniejąca) i ze zbiornikiem (stan w przyszłości) w przypadku zagrożenia powodziowego:

1. Studium dopływu ze zlewni różnicowych (Budzówka, Trująca, Raczyna, Płocha, Widna, Biała Głuchołaska) do kaskady zbiorników – opracowanie modeli opad -odpływ i wyznaczenie przepływów powodziowych 1%,
2. Projekt zmian Instrukcji Gospodarowania Wodami (IGW) dla kaskady zbiorników kaskady Kozielno – Topola – Otmuchów – Nysa w celu ograniczenia ryzyka powodziowego miejscowości poniżej kaskady,
3. Projekt techniczny i realizacja budowy zbiornika Kamieniec Ząbkowicki,
4. Projekt założeń dla zmian IGW zbiorników kaskady po wybudowaniu zbiornika Kamieniec Ząbkowicki.

KOMPONENT 5: REDUKCJA RYZYKA POWODZIOWEGO PONIŻEJ PROFILU BARDO

12. Redukcja ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej poniżej profilu Bardo (zlewnie różnicowe i poniżej zbiornika Nysa):

1. Studium redukcji ryzyka w zlewni Białej Głuchołaskiej ze szczególnym uwzględnieniem Głuchołaz oraz innych zagrożonych miejscowości,
2. Ekspertyza techniczna - Ocena przepustowości koryta i międzywala w dolinie Nysy Kłodzkiej poniżej zbiornika Nysa (w szczególności miejscowości Nysa, Lewin Brzeski, Skorogoszcz oraz innych zagrożonych miejscowości),
3. Studium redukcji ryzyka powodziowego poniżej zbiornika Nysa z uwzględnieniem cofki na Odrze, ochrony przed powodzią Nysy, Lewina Brzeskiego i Skorogoszczy,
4. Działania planistyczne i przedprojektowe dla budowy kanału ulgi w Nysie jako domknięcia systemu redukcji ryzyka powodziowego poniżej zbiornika Nysa.

Racjonalne planowanie działań w skali zlewni powinno być prowadzone w duchu dialogu i współpracy między różnymi interesariuszami. Dzięki temu możliwe będzie wypracowanie optymalnych rozwiązań technicznych i nietechnicznych, dotyczących prewencji, ochrony i łagodzenia skutków powodzi. Zachęcamy do zapoznania się z udostępnionymi zagadnieniami oraz zgłaszania wniosków lub uwag poprzez udostępniony formularz, który należy wypełnić i przesłać do 30 kwietnia 2025 roku.

W materiałach został dodany Program redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej opracowany przez Wody Polskie.