Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. ks. dr J. Surzyńskiego w Kościanie

Pierwszy publiczny wniosek o utworzenie muzycznej placówki dydaktycznej w Kościanie przedstawiono w dniu 6 marca l983 r. w Lesznie, podczas walnego zebrania Towarzystwa Muzycznego im. Karola Kurpińskiego. Wniosek w dyskusji nad sprawozdaniami Towarzystwa złożyła dr Krystyna Winowicz, będąca wówczas członkiem Rady Naukowej tego zrzeszenia. Uzasadniając swój wniosek, prosiła Zarząd Towarzystwa o poparcie jej starań, aby dać szansę kościańskiej młodzieży rozwijania swych zdolności muzycznych na takich samych prawach, na jakich to istnieje w innych, często mniejszych od Kościana środowiskach, czyli w państwowej placówce. Obecny na zebraniu ówczesny dyrektor Wydziału Kultury w Lesznie oświadczył, że czynił już starania w tym kierunku, ale - tu cytuję - "Władze Kościana nie są tym zainteresowane". Wspomniał też o planach urzeczywistnienia tych projektów w latach dziewięćdziesiątych. I tak sprawa utknęła... na kilka lat.

W lutym 1986 roku Towarzystwo Miłośników Ziemi Kościańskiej powołało do swego Zarządu dr Krystynę Winowicz, powierzając jej dbanie o życie kulturalne Kościana i starania o utworzenie szkoły muzycznej. Wtedy rozpoczęła się batalia. Już w marcu tego samego roku Zarząd TMZK wystosował do Rady Narodowej Miasta Kościana prośbę o wszczęcie działań w kierunku utworzenia dydaktycznej placówki muzycznej w roku szkolnym 1988/89. W uzasadnieniu pisano o wydanym w 1984 roku raporcie Polskiej Rady Muzycznej, z którego wynika nierównomierne rozmieszczenie szkół muzycznych, co powoduje niemożność korzystania z dóbr kultury w wielu środowiskach, a Kościan jest tego dowodem; dalej pisano, że szkoła nie musi mieć od razu własnego budynku, a może korzystać z wolnych sal lekcyjnych w godzinach popołudniowych w szkołach ogólnokształcących; wreszcie pisano o fakcie istnienia miejscowej kadry nauczycielskiej, którą należy zatrudnić zgodnie z jej przygotowaniem zawodowym. Pismo podpisali: prezes TMZK dr Henryk Florkowski i Krystyna Winowicz. Podobne pismo wysłano 16 czerwca 1986 roku. Alarmowało nie tylko o konieczności powołania szkoły muzycznej, ale także o katastroficznym stanie kultury muzycznej w kościańskim szkolnictwieogólnokształcącym, o braku lekcji "wychowania muzycznego" i szkolnych chórów. Oba listy pozostały bez pisemnej odpowiedzi. W kuluarach mówiono, że przeciwny powołaniu szkoły muzycznej jest Wydział Kultury w Lesznie! - Koło się zamknęło! Kto był rzeczywiście winien? Jesienią 1986 r. w "Panoramie Leszczyńskiej" - ukazał się artykuł K. Winowicz pt: Marzy mi się Szkoła Muzyczna w Kościanie, 24 lutego 1987 r. autorka wygłosiła podczas zebrania TMZK referat pt: Perspektywy rozwoju szkolnictwa muzycznego w Kościanie - nie było na sali nikogo kompetentnego z tutejszych Władz! Wszystko pozostało więc rzeczywiście w sferze marzeń...

Na skutek osobistej interwencji prezesa dra H. Florkowskiego odbyło się 26 stycznia 1988 zebranie w Wydziale Oświaty i Wychowania w Kościanie. Przy obecności przedstawicieli TMZK, Miejskiej Rady Narodowej oraz przedstawicieli szkół kościańskich omawiano ewentualną lokalizację przyszłej szkoły w klasach Szkoły Podstawowej nr l. Jednakże do żadnych konkretnych postanowień nie doszło. Pojawiły się głosy, że z powodu trudności lokalowych (pewnie przede wszystkim finansowych) szkoła nie powstanie.

Społeczeństwo miasta znało dokładnie starania TMZK i z niepokojem obserwowało ich skutki. W marcu 1988 roku grupa rodziców, zainteresowanych kształceniem muzycznym swych dzieci, wystosowała pismo do Wojewody Leszczyńskiego z prośbą o interwencję. Szeroko uzasadniony elaborat poparto zebranymi podpisami tutejszego społeczeństwa (340 podpisów). Delegacja Rodziców i przedstawicielka TMZK - K. Winowicz zostali przyjęci przez Wojewodę Leszczyńskiego, i... uzyskali pełne poparcie w sprawie utworzenia placówki dydaktyczno-muzycznej w Kościanie. Obiecano interwencję u Dyrektora Wydziału Kultury. To poskutkowało...

W dniu 18 kwietnia 1988 roku, podczas zebrania u Naczelnika Miasta, przy udziale Przewodniczącego MRN, Dyrektora Wydziału Kultury z Leszna, Inspektora Oświaty i Wychowania i zaproszonej K. Winowicz - podpisano akt erekcyjny Państwowego Ogniska Muzycznego z siedzibą w Kościańskim Ośrodku Kultury.

Treść tego ważnego aktu:

Z dniem l września 1988 r. powołuje się Państwowe Ognisko Muzyczne z programem Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w oparciu o bazę lokalową Szkoły Podstawowej nr l oraz Kościańskiego Ośrodka Kultury. Ww. Ognisko będzie działać do chwili powołania Państwowej Szkoły Muzycznej, której siedzibę planuje się w budynku obecnie zajmowanym przez Rejon Energetyczny w Kościanie, a mieszczącym się przy ul. Kościuszki 34. Remont i adaptacja budynku będą finansowane przez Wojewódzki Wydział Kultury i Sztuki, zgodnie z programem Rozwoju Kultury na lata 1991-95, przyjętym w dniu 17 maja 1987 r. na sesji WRN.
Ustala się także: koszt utrzymania Ogniska Muzycznego w roku 1988 ponosi w całości Urząd Miasta Kościana; w latach następnych koszty będą finansowane po połowie, przez Urząd Miasta Kościana oraz przez Wojewódzki Wydział Kultury i Sztuki w Lesznie. [Podpisy obecnych]

I tak klamka zapadła...
W maju, z polecenia Inspektora Oświaty i Wychowania, ogłoszono zapisy kandydatów i terminy egzaminów wstępnych. Odbyły się one w dniach 30-31 maja 1988 r. w sali Kościańskiego Ośrodka Kultury. Egzaminy przeprowadzili: Krystyna Winowicz, Janina Perkowska, Beata Stanek, Krystyna Szymkowiak i Jolanta Szudra. Trzeba podkreślić, że wszyscy pracowali społecznie - o wynagrodzeniu nikt nie wspomniał. Przesłuchano 96 kandydatów. Przyjęto 62 uczniów do klas fortepianu, skrzypiec, gitary, fletu i akordeonu. Pracami Komisji Egzaminacyjnej nie zainteresował się nikt z Wydziału Oświaty. Trochę czuliśmy się jak ludzie uprawiający "partyzantkę". To odczucie towarzyszyło nam również w dniu inauguracji roku szkolnego, na którą przybył jedynie sekretarz PZPR!!! Tylko on przekazał nam życzenia owocnej pracy...

Można więc przypuszczać, że Ognisko Muzyczne i jego istnienie zostało niejako "wymuszone" dzięki staraniom nie tylko TMZK, ale również dzięki poparciu społeczeństwa, a w szczególności dzięki grupie rodziców zainteresowanych kształceniem swoich dzieci. Tutaj wypada wymienić przynajmniej nazwiska kilku osób, aby im podziękować za starania: Anna i Tomasz Bogusiowie, Henryk Myler i Włodzimierz Zydorczak. Oni wspomagali pomysłodawczynię, Krystynę Winowicz we wszystkich staraniach o zapewnienie odpowiednich klas w Szkole Podstawowej nr 1 i pomieszczeń w Kościańskim Ośrodku Kultury. Oni tworzyli przez kilka lat prezydium Komitetu Rodzicielskiego Ogniska Muzycznego, byli życzliwymi współpracownikami i dobrym oparciem dla działań młodej placówki dydaktycznej.

Od samego początku kształcenie odbywało się na podstawie programów państwowych szkół muzycznych pierwszego stopnia, a nazwa wynikała wyłącznie z braku samodzielnego budynku. Placówka w takiej formie przetrwała dwa lata, do momentu, kiedy na skutek rozwiązania PZPR -u, Miejska Rada Narodowa przydzieliła zajmowany przez nią budynek przy ul. Findera ( obecnie Kurpińskiego) Państwowemu Ognisku Muzycznemu. Społeczność szkolna odebrała to niemal jako cud. Dyrektor Marian Michałowicz wraz z kadrą pedagogiczną rozpoczął starania w Ministerstwie Kultury, które nota bene nic nie wiedziało o naszym istnieniu, o przekształcenie ogniska w szkołę muzyczną. I znowu mieliśmy dużo szczęścia, gdyż od 1991 roku Ministerstwo Kultury przejmowało od Ministerstwa Edukacji Narodowej placówki artystyczne. Po szczegółowym opisaniu realizowanych programów nauczania oraz posiadanych kwalifikacji kadry pedagogicznej kształcącej w naszej placówce, Minister Kultury powołał z dniem 1 września 1990 roku Państwową Szkołę Muzyczną I stopnia w Kościanie. Nazwa Szkoły została w 1996 r. poszerzona o nazwisko patrona, na którego Ministerstwo wyraziło zgodę po wniosku Dyrektora Szkoły na skutek uchwały Rady Pedagogicznej.
Odtąd pełna nazwa szkoły brzmi: Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. ks. dra Józefa Surzyńskiego w Kościanie.
 

dr Krystyna Winowicz - Szkoła Muzyczna im. ks. dra Józefa Surzyńskiego w Kościanie, Kościan 1998
Krystyna Winowicz, Marian Michałowicz - Życie muzyczne w kościańskiem w latach 1990-2010, Kościan 2010