Najważniejszym celem utworzenia NABE jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski w okresie transformacji energetycznej, czyli do czasu wybudowania elektrowni jądrowych. 

- Utworzenie NABE pozwoli na przyspieszenie transformacji polskiej elektroenergetyki w kierunku źródeł zero- i niskoemisyjnych przy jednoczesnym zachowaniu pełnego bezpieczeństwa energetycznego kraju. Proces powołania NABE jest bezprecedensowym i najbardziej kompleksowym przedsięwzięciem realizowanym w polskim sektorze elektroenergetycznym z uwagi na jego skalę i szeroką grupę podmiotów biorących w nim udział  – podkreśla minister Jacek Sasin. 

Przedstawiciele spółek energetycznych (PGE, Tauron, Enea oraz Energa) podpisali w Ministerstwie Aktywów Państwowych dokumenty określające kluczowe warunki zbycia na rzecz Skarbu Państwa ich aktywów węglowych, które wejdą następnie do NABE. W skład NABE wejdą więc istniejące elektrownie węglowe oraz kopalnie węgla brunatnego. NABE – jako podmiot w całości należący do Skarbu Państwa będzie funkcjonować na bazie jednej ze spółek zależnych PGE Polskiej Grupy Energetycznej – PGE GiEK (Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna). Obecnie w skład PGE GiEK wchodzą: elektrownie w Bełchatowie, Turowie, Opolu i Rybniku oraz elektrownia Dolna Odra, a także dwie kopalnie węgla brunatnego:  w Bełchatowie i w Turowie. PGE GiEK poszerzona zostanie o spółki zależne grup energetycznych: Enea, Tauron i Energa, które zajmują się wytwarzaniem energii elektrycznej w konwencjonalnych elektrowniach węglowych, tj. Tauron Wytwarzanie, Enea Wytwarzanie, Enea Elektrownia Połaniec oraz Energa Elektrownie Ostrołęka. 

- Nabycie przez Skarb Państwa elektrowni węglowych odciąży ich obecnych właścicieli i umożliwi im pozyskanie kapitału na inwestycje zero- i niskoemisyjne – mówi Jacek Sasin minister aktywów państwowych. 

Dzięki utworzeniu NABE największe spółki energetyczne – PGE, Tauron, Enea i Energa będą mogły łatwiej pozyskiwać środki na duże inwestycje zmieniające polską energetykę. Chodzi o elektrownie: wiatrowe, fotowoltaiczne, gazowe i jądrowe oraz zwiększenie potencjału magazynowania energii elektrycznej i ciepła, jak również rozwój systemu dystrybucji. Do tej pory fakt posiadania przez nie aktywów węglowych ograniczał ten proces.  

- Dzięki podpisanemu dzisiaj z Ministerstwem Aktywów Państwowych dokumentowi, w którym zawarte zostały kluczowe warunki transakcji nabycia przez Skarb Państwa aktywów węglowych od czterech grup energetycznych mamy już jasno określoną ścieżkę do podpisania ostatecznej umowy powołującej Narodową Agencję Bezpieczeństw Energetycznego. Koncepcja NABE, która dzięki zaangażowaniu Pana ministra Jacka Sasina właśnie wchodzi w końcową fazę jest najlepszą możliwą opcją realizacji dwóch najważniejszych celów dla Polski: bezpieczeństwa energetycznego i transformacji energetycznej. Polska potrzebuje nowoczesnej, niskoemisyjnej energetyki opartej na odnawialnych źródłach i wspieranej energetyką jądrową. To jest optymalny miks energetyczny, który pozwoli nam ustabilizować ceny energii dla gospodarki, tak aby była ona konkurencyjna i zachęcała zagraniczne firmy do lokowania swoich inwestycji w Polsce - mówi Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej. - NABE, które będzie produkować energię elektryczną z węgla stanie się bardzo ważnym elementem polskiej transformacji energetycznej - dodaje Wojciech Dąbrowski.

NABE będzie największym wytwórcą energii elektrycznej w Polsce, odpowiedzialnym za ok. 50 proc. produkcji energii elektrycznej i zatrudniającym ponad 25 tys. osób. Nie będzie inwestować w rozbudowę konwencjonalnych elektrowni, skupiając się na modernizacjach i remontach już istniejących. Powstanie NABE zapewni w przyszłości skoordynowanie długofalowego harmonogramu wyłączania poszczególnych bloków węglowych, regulując tempo transformacji energetycznej Polski.  

- Dla Tauronu wydzielenie węglowych aktywów wytwórczych oznacza nowe otwarcie inwestycyjne i możliwości rozwoju najbardziej perspektywicznych obszarów biznesowych. Kolejne miliardy złotych będą mogły popłynąć na pogłębienie Zielonego Zwrotu, czyli przebudowę sieci elektroenergetycznych, budowę nowych aktywów w OZE oraz magazynów energii – wyjaśnia Paweł Szczeszek, prezes Grupy TAURON. –  Mamy przed sobą sfinansowanie 48 miliardowego programu inwestycyjnego w horyzoncie 2030 roku, z którego połowa przeznaczona zostanie na sieci elektroenergetyczne. Już w przyszłym roku inwestycje w ten obszar sięgną rekordowych trzech miliardów złotych – dodaje prezes Szczeszek.

- Po stronie Enei od samego początku podejmowaliśmy wszelkie działania, żeby proces budowania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego został zrealizowany. Obecnie nasze wysiłki koncentrujemy na tym, by ustalenia finalnych warunków transakcji i ich realizacja przebiegała jak najszybciej i sprawnie, odpowiedzialnie wspierając proces tworzenia NABE – mówi Jakub Kowaleczko, wiceprezes zarządu ds. handlowych Enea S.A. 

Utrzymywanie w naszym kraju sektorów kopalni węgla brunatnego i energetyki węglowej stało się koniecznością. Węgiel to obecnie praktycznie jedyny surowiec w polskim miksie energetycznym, który – w przeciwieństwie do OZE – zapewnia stabilny dostęp energii dla jej odbiorców końcowych, niezależnie od aktualnej pogody, siły wiatru czy natężenia słońca. Udział rynkowy NABE będzie malał wraz z budową nowych źródeł energii w tym elektrowni atomowych.  

– Zbycie akcji spółki Energa Elektrownie Ostrołęka jest zgodne z realizacją celów strategicznych naszej grupy kapitałowej w zakresie dekarbonizacji. Strategia Grupy ORLEN przewiduje, że do 2030 roku koncern obniży intensywność emisji dwutlenku węgla w swoim segmencie energetyki o 40 proc. Łącznie do końca dekady grupa kapitałowa przeznaczy na zielone inwestycje aż 120 mld zł – mówi Piotr Meler, prezes Zarządu Energi Wytwarzanie, spółki zależnej Energi z Grupy ORLEN. 

Nad transakcją utworzenia NABE pracował i pracuje szereg doradców Skarbu Państwa, Grup Energetycznych i spółek wytwórczych. Projekt uzyskał akceptację społeczną. W dniu 22 grudnia 2022 roku została zawarta umowa społeczna, która określa gwarancje pracownicze dla zatrudnionych w przedsiębiorstwach, które w związku z transformacją energetyczną i utworzeniem NABE zostaną objęte zmianami. Ministerstwo Aktywów Państwowych pozostaje także w dialogu z Komisją Europejską w tej sprawie i argumentuje o rynkowym charakterze tego procesu. Nadrzędnym celem prowadzonych rozmów jest zapewnienie o niewystępowaniu pomocy publicznej w związku z transakcją utworzenia NABE.

Więcej informacji o NABE: https://bezpiecznaenergetyka.pl/