Rewitalizacja
Rewitalizacja to kompleksowy proces przemian społecznych, ekonomicznych, przestrzennych i technicznych służących wyprowadzeniu ze stanu kryzysowego najbardziej zdegradowanych obszarów.
System wsparcia rewitalizacji
Proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie programu rewitalizacji. Rząd prowadzi prace nad systemem wspierania rewitalizacji w Polsce. Jego elementami są m.in. ustawa o rewitalizacji oraz Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020.
Działania dotyczące rewitalizacji wpisują się także w szerszy kontekst działań Ministerstwa dotyczących polityki przestrzennej kraju, w szczególności Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020 i Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, m.in. w zakresie: przywrócenia i utrwalenia ładu przestrzennego, przeciwdziałania suburbanizacji, optymalizacji gospodarowania przestrzenią i zasobami środowiskowymi, głównie poprzez nadanie priorytetu inwestycjom typu brownfield zamiast greenfield, głęboką przebudowę i adaptację zdegradowanych obiektów do pełnienia nowych funkcji, np. kulturalnych, rekreacyjnych, społecznych, gospodarczych oraz rekultywację terenów zdegradowanych na cele przyrodnicze.
Rewitalizacja stanowi jeden z celów głównych, a także jeden z wątków tematycznych w Krajowej Polityce Miejskiej 2023 (KPM).
Rewitalizacja w Krajowej Polityce Miejskiej 2023
Dobrze prowadzona rewitalizacja powinna kłaść nacisk na kompleksowe, zintegrowane podejście do działań rewitalizacyjnych. Podejmowana interwencja musi być wieloaspektową odpowiedzią na lokalnie występujący kryzys. Ma stanowić zespół działań stawiających sobie za cel pełne przywrócenie do życia konkretnego obszaru tak, aby poprawie uległa jakość życia jego mieszkańców. Jednym z celów interwencji jest pomoc w zakresie odzyskania przez słabsze grupy społeczne zdolności do ich reintegracji na rynku pracy i uczestnictwa w sferze konsumpcji, kultury i rekreacji.
Konieczne jest zerwanie z postrzeganiem rewitalizacji jako zbioru punktowych, oderwanych od siebie działań. Za słowem rewitalizacja nie może stać tylko „remont”. W działaniach MIiR prowadzonych na rzecz rewitalizacji wskazuje się na potrzebę prowadzenia skoordynowanych, zintegrowanych przedsięwzięć w różnej skali i o różnym zakresie, realizujących szerszą wizję odnowy miasta oraz wspierających powiązania przestrzenne z szerszym otoczeniem. Projekt wskazuje potrzebę aktywnego stymulowania udziału podmiotów prywatnych w interwencjach poprzez tworzenie instrumentów finansowych oraz zachęt dla przedsięwzięć prywatnych oraz takich, które będą mogły być realizowane w ramach formuły partnerstwa publiczno-prywatnego. Skala degradacji miast w Polsce może sięgać nawet 20 procent wszystkich obszarów miejskich.
Taki stan wymaga szerokich i wieloaspektowych działań w kierunku wyprowadzania z kryzysu tych obszarów, wyrównywania ich szans rozwojowych w porównaniu z innymi obszarami. Rewitalizacja stanowi jeden z ważnych wątków KPM, ale konieczne jest podejmowanie działań w szerszym zakresie - wprowadzanie pewnych rozwiązań legislacyjnych, informacyjnych i organizacyjnych, a także rozbudowa narzędzi i instrumentów.
Krajowe Centrum Wiedzy o Rewitalizacji
Krajowe Centrum Wiedzy o Rewitalizacji to rządowy serwis informacyjno - edukacyjny, zajmujący się dostarczaniem informacji na temat procesu programowania rewitalizacji. Celem portalu jest promocja i upowszechnianie wiedzy na temat kompleksowego podejścia do rewitalizacji wśród interesariuszy. Portal powstał po to, by dzielić się wiedzą, doświadczeniem i z zaangażowaniem wesprzeć interesariuszy w działaniach związanych z przygotowaniem, wdrażaniem i monitorowaniem rewitalizacji.
Portal:
- promuje nowy sposób patrzenia na rewitalizację oraz określa ramy prawne procesu rewitalizacji,
- upowszechnia dobre praktyki w rewitalizacji poprzez przybliżanie wyników działań pilotażowych oraz rozmaitych działań modelowych w zakresie przygotowania i wdrażania rewitalizacji,
- propaguje przydatne informacje na temat idei rewitalizacji, jej przygotowania, realizacji oraz monitorowania i oceny.
Zasób portalu ciągle się poszerza w związku ze zdobywanym przez miasta doświadczeniem w zakresie programowania i realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych.
Krajowe Centrum Wiedzy o Rewitalizacji dostępne jest pod adresem: rewitalizacja.gov.pl
