Ministerstwo Inwestycji
i Rozwoju - archiwum

Standard odpowiedzialnego prowadzenia biznesu

Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych (Wytyczne OECD) wyznaczają standard odpowiedzialnego prowadzenia działalności biznesowej (responsible business conduct, RBC). Zostały wydane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w 1976 r., po czym były kilkakrotnie aktualizowane. Najbardziej aktualna wersja pochodzi z 2011 r., kiedy to dodany został rozdział dotyczący praw człowieka oraz poszerzono zakres Wytycznych OECD o relacje biznesowe, także w łańcuchu dostaw i wprowadzono pojęcie należytej staranności na podstawie oceny ryzyka (due diligence).

Czego dotyczą Wytyczne OECD?

To zalecenia dotyczące standardów odpowiedzialnego prowadzenia działalności biznesowej. Zalecenia kierowane są do przedsiębiorstw wielonarodowych, które prowadzą swoją działalność lub mają swoją siedzibę na terenie państw wdrażających Wytyczne OECD. Zalecenia zawarte w Wytycznych OECD są zgodne z przepisami prawa oraz normami międzynarodowymi w zakresie odpowiedzialnego prowadzenia działalności biznesowej.

Przedsiębiorstwo wielonarodowe

Zgodnie z Wytycznymi OECD tego typu przedsiębiorstwa działają we wszystkich sektorach gospodarki i zazwyczaj są to spółki lub inne podmioty utworzone w kilku państwach w sposób umożliwiający im koordynację działań. Chociaż jedna lub więcej jednostek może mieć istotny wpływ na działanie innych, stopień autonomii poszczególnych jednostek w obrębie przedsiębiorstwa może być różny dla różnych przedsiębiorstw wielonarodowych.

Mogą one stanowić własność prywatną, państwową lub mieszaną. Wytyczne OECD kierowane są do wszystkich jednostek wchodzących w skład przedsiębiorstwa wielonarodowego (spółki matki i/lub jednostek lokalnych). Stosownie do rzeczywistego podziału odpowiedzialności, od wszystkich jednostek oczekuje się współpracy i wzajemnego wsparcia w celu wdrażania Wytycznych OECD.

Rozdziały Wytycznych OECD:

I. Koncepcje i zasady
Obowiązkiem przedsiębiorstw jest przestrzeganie przepisów prawa krajowego. Wytyczne OECD nie zostały stworzone w celu wprowadzenia odmiennych zasad traktowania przedsiębiorstw wielonarodowych i krajowych. Przedstawiają one dobre praktyki dla wszystkich przedsiębiorstw.

II. Zasady ogólne
Wprowadzenie przedstawiające konkretne zalecenia dla przedsiębiorstw, nadające ton całości Wytycznych OECD oraz ustala podstawowe zasady dotyczące zaleceń sformułowanych w kolejnych rozdziałach.

III. Ujawnianie informacji
Przedsiębiorstwa powinny funkcjonować w sposób przejrzysty oraz dostarczać jasnych i kompleksowych informacji na temat swojej działalności. Dzięki temu różne grupy interesariuszy będą mogły lepiej zrozumieć ich działania oraz ich relacje ze społeczeństwem i środowiskiem.

Rozdział III Wytycznych OECD dotyczy ujawniania informacji w dwóch obszarach:

1. Informacji o przedsiębiorstwie w tym o sytuacji finansowej, wynikach, własności i nadzorze przedsiębiorstwa.
2. Informacji, w których normy sprawozdawczości się dopiero kształtują, jak np. w przypadku kwestii dotyczących społecznych, środowiskowych i ryzyka.

IV. Prawa człowieka
Przedsiębiorstwa, niezależnie od wielkości, sektora działalności, kontekstu operacyjnego, struktury własnościowej i organizacyjnej, czy miejsca działania powinny przestrzegać praw człowieka. Rozdział ten odwołuje się do dokumentu ramowego ONZ „Chronić, szanować, naprawiać” oraz przyjętych w 2011 r. Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka.

V. Zatrudnienie i stosunki pracownicze
W ramach stosownych przepisów prawa, regulacji i istniejących stosunków pracy przedsiębiorstwa w swoich działaniach powinny m. in. szanować prawo do zakładania i posiadania związków zawodowych, przyczyniać się do zniesienia i eliminacji pracy dzieci oraz pracy przymusowej, a także kierować się zasadą równych szans i równego traktowania. Terminologia zastosowana w tym rozdziale jest zgodna z terminologią dokumentów Międzynarodowej Organizacji Pracy.

VI. Środowisko
Przedsiębiorstwa powinny brać pod uwagę potrzeby związane z ochroną środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa publicznego oraz działać w sposób przyczyniający się do osiągnięcia szerszego celu, jakim jest zrównoważony rozwój.

VII. Zwalczanie korupcji, namawiania do korupcji i wymuszenia
Przedsiębiorstwa nie powinny, w sposób bezpośredni lub pośredni, oferować, obiecywać, wręczać lub żądać łapówek lub innych nienależnych im korzyści w celu uzyskania lub utrzymania nieuczciwej przewagi handlowej lub innych nieuczciwych korzyści. Przedsiębiorstwa nie powinny także przyjmować, ani wymuszać łapówek.

VIII. Interesy konsumenta
W kontaktach z konsumentami przedsiębiorstwa powinny działać zgodnie z praktykami dobrego handlu, marketingu i reklamy oraz powinny podejmować wszelkie racjonalne kroki w celu zapewnienia jakości oraz niezawodności oferowanych towarów i świadczonych usług.

IX. Nauka i technologia
Przedsiębiorstwa powinny dołożyć wszelkich starań, by podejmowane przez nie działania były zgodne w zakresie nauki i technologii z założeniami polityk państw, w których działają oraz tam, gdzie to możliwe rozwijać współpracę z lokalnymi instytucjami B+R.

X. Konkurencja
Przedsiębiorstwa powinny prowadzić swoją działalność w sposób zgodny z regulacjami prawa konkurencji oraz powstrzymać się od łamania zasad konkurencji.

XI. Opodatkowanie
Przedsiębiorstwa powinny terminowo opłacać należności podatkowe zgodnie z regulacjami podatkowymi obowiązującymi w kraju, w którym prowadzona jest działalność. Przedsiębiorstwa powinny przekazywać władzom informacje niezbędne do poprawnego określenia wysokości podatków i unikać przerzucania zysków/strat za granicę w celu zmniejszania obciążeń podatkowych.

Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych są dostępne poniżej w języku polskim, angielskim i rosyjskim. Inne wersje językowe dokumentu są dostępne na stronie OECD.

Do pobrania: