Polska w Australii

20 lutego 1972 roku Polska i Australia ogłosiły decyzję o oficjalnym nawiązaniu stosunków dyplomatycznych. Bezpośrednim następstwem tej decyzji było otwarcie ambasady Polski w Canberze i ambasady Australii w Warszawie, a co za tym idzie rosnące wzajemne zainteresowanie polityków i mediów wydarzeniami w obu krajach.

Jest to o tyle istotne, że w pierwszych latach po nawiązaniu stosunków, ze względu na ówczesny ustrój komunistyczny w Polsce, oba kraje nie dążyły do zacieśniania współpracy politycznej. Natomiast utworzenie australijskiej placówki dyplomatycznej w Warszawie, zaledwie kilka lat przed powstaniem NSZZ Solidarność, było istotnym elementem, który umożliwił większe zaangażowanie władz australijskich na rzecz pomocy polskiemu społeczeństwu w latach osiemdziesiątych i wsparcie dla naszej walki o wolność i demokrację. Kto wie, ilu z polskich migrantów nie znalazłoby w Australii schronienia, gdyby władze Australii nie posiadały informacji z pierwszej ręki od swoich dyplomatów służących wówczas w Warszawie? Czasy te i działalność australijskiej placówki świetnie opisał w swojej książce „The Solidarity Challenge: Poland 1980-81, an Australian Diary” ówczesny Ambasador Australii w Warszawie John Burgess.

50. rocznica stosunków dyplomatycznych między Polską a Australią ma szczególny charakter również z innego powodu. W przypadku krajów pozaeuropejskich, z którymi świętujemy podobne rocznice, decyzja o nawiązaniu stosunków często ułatwiała, lub wręcz stanowiła początek szerszej współpracy dwustronnej. W przypadku Australii sytuacja miała się oczywiście zgoła odmiennie. Polska i Australia mogą poszczycić się znacznie dłuższą tradycją współpracy, która sięga o wiele dalej niż ostatnie pięć dekad i ten aspekt wspólnej polsko-australijskiej historii należy szczególnie podkreślić. Pięćdziesiąt lat stosunków dyplomatycznych blednie w porównaniu z długą historią polskiego osadnictwa na antypodach oraz polsko-australijskimi więzami przyjaźni wypracowanymi na przestrzeni wieków.

Dlatego, mimo że zbliżająca się rocznica ma głównie oficjalny i międzypaństwowy charakter, jest dla obu krajów okazją do podkreślenia i przypomnienia znacznie dłuższych i silniejszych związków łączących nasze społeczeństwa, związków które sięgają niemal samych początków kształtowania się współczesnej Australii. Z tego powodu długie historyczne kontakty między Polakami i Australijczykami, w tym obecność licznej Polonii w Australii i jej wkład w rozwój tego kraju, będą dla Ambasady RP w Canberze motywem przewodnim obchodów rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych na przestrzeni całego 2022 roku.

Pragniemy wykorzystać tę rocznicę przede wszystkim do tego, aby przypomnieć lub uświadomić Australijczykom, jak wiele postaci i elementów w historii ich kraju ma związek z Polską (nie tylko Tadeusz Kościuszko czy Paweł Edmund Strzelecki), jak wielu Australijczyków ma polskie pochodzenie, a także przypomnieć ważne momenty w historii oraz dokonania Polonii australijskiej.

Szereg wydarzeń planowanych na 2022 r. przez polską i australijską służbę dyplomatyczną odbędzie się pod szyldem rocznicowych obchodów. Aby móc je lepiej promować, Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Canberze, we współpracy z Ambasadą Australii w Warszawie, ogłosiła konkurs na zaprojektowanie logo obchodów. Wraz z Radą Naczelną Polonii Australijskiej, przygotowaliśmy specjalną publikację w języku angielskim pt. "Polish-Australian Connections", która ma przybliżyć Australijczykom wybrane, ciekawe, a często nieznane powszechnie, polsko-australijskie historie oraz przykłady współpracy i braterstwa w różnych obszarach. W kwietniu 2022 r., wspólnie z dyrekcją australijskiego Parku Narodowego Kościuszki, posadziliśmy w Parku pięćdziesiąt drzew dla symbolicznego uczczenia naszej przyjaźni.

Liczymy także, że w te wspólne działania promocyjne polskich i australijskich służb dyplomatycznych włączy się Polonia w całej Australii. Pięć dekad od ustanowienia stosunków dyplomatycznych Polski z Australią to część naszej wspólnej polsko-australijskiej historii. Jest to również doskonały pretekst, aby, przypominając o trudnych początkach naszych oficjalnych relacji, włączyć naszych australijskich znajomych i przyjaciół we wspólną podróż po szerszych wątkach tej i bardziej odległej historii oraz opowieść o niezwykłych postaciach związanych z polsko-australijską przyjaźnią.