Vışeqrad əməkdaşlığının 30-cu ildönümü
15.02.2021
30 il əvvəl, 15 fevral 1991-ci ildə Macarıstandakı Vışeqrad Qalasında Polşa və Çexoslovakiya Respublikası Prezidentləri və Macarıstanın Baş Naziri, Çexiya və Slovakiya Federativ Respublikası, Polşa Respublikası və Macarıstan Respublikası aralarında əməkdaşlığa dair Bəyannamə imzaladılar, Avropaya inteqrasiya etmək üçün.
Bəyannamə geniş Polşa-Çexoslovakiya-Macarıstan əməkdaşlığı və üç, daha sonra dörd ölkənin cəmiyyətlərini yaxınlaşdırmaq üçün siyasi çərçivə yaratdı. Əməkdaşlığın ilkin məqsədi dövlət müstəqilliyinin, demokratiyanın və azadlığın tam bərpası, totalitar sistemin təzahürlərinin aradan qaldırılması, parlament demokratiyasının qurulması, insan hüquqlarına və onun əsas azadlıqlarına hörmət, bazar iqtisadiyyatı yaradılması, tam inteqrasiya üçün səy göstərmək idi, Avropa siyasi, iqtisadi, təhlükəsizlik sistemi və qanunvericiliyinə. Vışeqrad əməkdaşlığı üçün də yeni imkanlar açan bu ilk mərhələnin simvolik zirvəsi ölkələrimizin Şimali Atlantika İttifaqına (NATO), daha sonra Avropa Birliyinə qoşulması idi.
Bu gün Vışeqrad Qrupu dövlətlərini dostluq və mehriban qonşuluq əməkdaşlığından başqa, oxşar sosial və iqtisadi problemlərin fərqində olmaq, regional həmrəyliyin dəyərini başa düşmək, Avropa və xarici siyasətdə ortaq hədəflərə çatmaq iradəsi bağlayır.
Otuz il perspektivi baxımından Vışeqrad Qrupu yeni, birləşmiş Avropanın və bölgəmizin ölkələrinin uğurlu siyasi və iqtisadi transformasiyasının simvollarından tək biri deyil, eyni zamanda səmərəli regional əməkdaşlıq formatının nümunəsidir. Avropa Birliyi, onun siyasətinin formalaşmasında və iqtisadi rəqabət qabiliyyətinin gücləndirilməsində iştirak edir.
Ancaq V4 təkcə siyasi əməkdaşlıq haqqında deyil. Əməkdaşlığımızın simvolik qurumlarından biri 2000-ci ildən bəri fəaliyyət göstərən Beynəlxalq Vışeqrad Fondudur ki, bu günə qədər təqribən 2400 təqaüd maliyyələşdirib və 6000-ə yaxın layihənin həyata keçirilməsinə dəstək olub, qeyri-hökumət təşkilatlarının, bələdiyyələrin, elm adamlarının və sənətkarların, əsasən 4 ölkədə, eyni zamanda Şərq Tərəfdaşlığı və Qərbi Balkan ölkələrinə aid layihələrində də.
Vışeqrad Qrupunun belə bir vacib yubileyinin Qrupun 2020-ci ilin iyulundan 2021-ci ilin iyununa qədər davam edən Polşa sədrliyi dövrünə təsadüf etməsinə görə sevinirik.