Baza wiedzy

Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy (NASK) od 2014 roku, systematycznie przeprowadza ogólnopolskie badanie zachowania polskich nastolatków w Internecie i ich opinii na temat sieci. Regularność i powtarzalność badania pozwala obserwować długofalowe trendy. W konsekwencji pozwala to lepiej je rozumieć i łatwiej przystosowywać się do kolejnych etapów transformacji cyfrowej. Co warte odnotowania, w najnowszej edycji badań udział wzięło zdecydowanie więcej szkół niż przy poprzednich edycjach. Dla porównania, w 2020 roku było to 61 placówek, obecnie to już 160 szkół. 

Rośnie czas jaki młodzież spędza w sieci

Badania „Nastolatki 3.0” wskazują, że młodzi ludzie spędzają coraz więcej czasu online. Obecne badanie wykazało, że jest to średnio 5 godzin i 36 minut dziennie. W 2014 roku były to 3 godziny i 40 minut, a w roku 2020 - 4 godziny i 50 minut. W badaniu zwrócono szczególną uwagę na obecność nastolatków w mediach społecznościowych i towarzyszące jej problemy społeczne. 16,2% nastolatków deklaruje, że nie jest w stanie wytrzymać bez mediów społecznościowych dłużej niż godzinę. Co czwarty badany (25,6%) zadeklarował trudności z myśleniem o czymś innym niż platformy społecznościowe.

Świadomość rodziców na temat doświadczeń nastolatków

Raport prezentuje także deklaracje rodziców badanych nastolatków, co pozwala na skonfrontowanie rzeczywistych praktyk nastolatków z przekonaniami czy wyobrażeniami ich rodziców. Badania wskazują, że rodzice często nie są świadomi z czym stykają się ich dzieci w Internecie. 

Niemal 40% nastolatków doświadczyło wyzwisk w sieci, co czwarty (25%) deklaruje, że był ośmieszany i/lub poniżany. Jednocześnie niemal 60% rodziców twierdzi, że ich dzieci nie doświadczyły przemocy online.
Większość nastolatków deklaruje, że rodzice nie ustalają z nimi żadnych zasad korzystania z Internetu, a jednocześnie niemal 60% rodziców deklaruje, że takie zasady ustala.

Jakie zagrożenia mogą spotkać młodych ludzi w sieci?

• Co trzeci nastolatek (32,7%) twierdzi, że zdarzyło mu się otrzymać czyjeś nagie lub półnagie zdjęcie za pośrednictwem internetu (sexting). Rodzice nie mają wiedzy na temat tego zjawiska. Jedynie 5,6% rodziców deklaruje, że ich dzieci doświadczyły sextingu.
• Nastolatki doświadczają cyberprzemocy. Co trzecia badana osoba była wyzywana, a blisko co czwarta ośmieszana i poniżana.
• Co czwarty nastolatek ogląda tzw. patostreamy (wulgarne, obsceniczne i nacechowane przemocą widowiska lub transmisje internetowe nadawane na żywo w serwisach streamingowych, np. YouTube, Twitch). Młode osoby mają trudność z rozróżnieniem, gdzie zaczyna się patostream - aż 16% respondentów odpowiedziało, że „Nie umie ocenić, czy treść, którą oglądało można zakwalifikować do kategorii patostreamingu”.
• Ponad dwie trzecie młodych internautów (68,4%) twierdzi, że w Internecie problemem jest mowa nienawiści. Zwiększa się wśród nastolatków poczucie, że osoby, które obrażają w Internecie, są bezkarne (2022 – 51,3% vs. 2018 – 36%). 

Celem raportu jest zwrócenie uwagi na sposób, w jaki młodzi ludzie korzystają z Internetu oraz przekazanie informacji o potencjalnych zagrożeniach. Ochrona dzieci w sieci wymaga zaangażowania rodziców, opiekunów i nauczycieli. Internet jest już integralną częścią życia młodzieży, ale to odpowiedzialni dorośli muszą pomagać im w bezpiecznym korzystaniu z zasobów cyfrowego świata.

To ważna i dająca do myślenia publikacja. Może pomóc w zrozumieniu dzisiejszego młodego człowieka, dzięki poznaniu sposobu jego poruszania się w sieci. Zachęcamy do lektury!

Pełną wersję raportu „Nastolatki 3.0” można bezpłatnie pobrać poniżej lub na stronie nask.pl