Baza wiedzy

Choć jeszcze kilkadziesiąt lat temu za osobą na wózku na ulicy oglądał się co drugi przechodzeń. Dziś ta sytuacja się zmieniła. Wszyscy mamy świadomość, że podjazdy dla wózków, niskopodłogowe środki komunikacji publicznej czy głosowe zapowiedzi, to rozwiązania, z których mogą korzystać osoby o specjalnych potrzebach. Są sytuacje, gdy każdy z nas staje się taką osobą o ograniczonej mobilności lub percepcji. Chętnie korzystamy z rampy, gdy ciągniemy za sobą ciężką walizkę. A czy nie zdarzyło się nam, jadąc autobusem, zwrócić uwagę na komunikat głosowy, i gdyby nie on, to przejechalibyśmy nasz przystanek?
Tak więc sytuacje, w których udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami stają się udogodnieniami uniwersalnymi są coraz częstsze.
Podobnie w rzeczywistości wirtualnej, rozwiązania, które sprawią, że strony internetowe, aplikacje mobilne czy materiały elektroniczne dostępne będą dla osób z niepełnosprawnościami, przyczyniają się także do dostępności uniwersalnej, np. dla seniorów czy dla obcokrajowców, dla których język polski jest językiem obcym.

Idealna sytuacja to taka, w której przygotowana informacja dostępna będzie dla 100% odbiorców.  Jest to bardzo trudne do osiągnięcia, a może nawet nierealne. Dlatego ważne jest przyjęcie zasady, w której wszystko to, co przygotowujesz, z założenia, musi być dostępne, możliwe do odczytania, odebrania, przetworzenia przez jak największą grupę adresatów, przy czym zawsze należy dążyć do objęcia rozwiązaniami wszystkich potencjalnych użytkowników.
Każdy nadawca informacji jest równocześnie odbiorcą treści. Warto pamiętać, że więcej tych treści przetwarzamy, czytamy, oglądamy niż sami przygotowujemy. Dlatego, tworząc informacje należy pamiętać, że na jej końcu stoi odbiorca, dla którego informacja ta powinna być czytelna, zarówno w jej warstwie merytorycznej, jak i w warstwie technologicznej.
Minęły już czasy, gdy tylko nieliczne osoby przygotowywały i publikowały książki, artykuły, informacje o sobie. Dzięki wszechobecnym blogom, czy portalom społecznościowym, wszyscy jesteśmy nadawcami informacji. Każde zamieszczane przez nas zdjęcie, czy nawet krótki komentarz, to treść, która może mieć setki, a może nawet tysiące odbiorców.

Obowiązek zapewnienia dostępności, poprzez spełnianie wytycznych WCAG 2.1, w polskim porządku prawnym reguluje ustawa z 4 kwietnia 2019 roku. Na poziomie regulacji unijnych obowiązuje dyrektywa Parlamentu Europejskiego.
Biorąc regulacje prawne pod uwagę, należy jednak zawsze pamiętać, że obok obowiązku wypełniania przepisów prawa o wiele istotniejszy jest fakt, że są konkretne osoby, dla których podstawowym warunkiem dotarcia do informacji jest przygotowanie jej w sposób dostępny i umieszczenie na dostępnej stronie internetowej.   

Osoby Niewidome  

Pierwszą grupą osób z niepełnosprawnościami, dla której prawidłowo przygotowane dokumenty i materiały cyfrowe są niezwykle ważne, to użytkownicy niewidomi, którzy korzystają z programów odczytu ekranu. W praktyce oznacza to, że osoby te używają specjalnego oprogramowania komputerowego, które odczytuje im wszystko to, co znajduje się na ekranie komputera. Informacje przygotowane dla czytnika ekranu muszą być treściami tekstowymi.  Stąd też, te wszystkie nietekstowe komunikaty — np. fotografie, ilustracje, wykresy — muszą posiadać swoją alternatywę tekstową, aby mogły z nich skorzystać osoby niewidome. Jeżeli zamieszczasz zdjęcie na portalu społecznościowym, skorzystaj z opcji edycji zdjęcia i dodaj do niego opis alternatywny.

Osoby Słabowidzące

Kolejna grupa osób, to użytkownicy słabowidzący, którzy niejednokrotnie, podobnie jak osoby niewidome, korzystają z programów odczytu ekranu, z programów powiększających lub też z opcji odwróconego kontrastu. Dla tych odbiorców ogromne znaczenie ma możliwość powiększania tekstu, prosty krój czcionki oraz odpowiedni kontrast tekstu do tła. Badając kontrast tekstu do tła należy pamiętać, że minimalna jego wartość powinna wynosić 4,5:1.
Sytuacja, w której szare tło będzie się zlewać z szarym tekstem — mając kontrast, na przykład: 2:1 — jest rozwiązaniem niedopuszczalnym.

Osoby „G” / głuche  

Internauci „G” / głusi, to kolejna grupa użytkowników, której potrzeby i możliwości należy uwzględnić. Dla wielu osób niesłyszących język polski jest językiem obcym, a ich podstawowym językiem jest Polski Język Migowy. Pamiętajmy, że żyją osoby w Polsce, które słabo lub wcale nie znają języka polskiego. Z tego właśnie powodu teksty pisane na stronach internetowych powinny być przygotowywane w sposób prosty i czytelny tak, aby były rozumiane przez osoby, które słabo znają język polski. Do tej grupy osób, obok osób „G” / głuchych, niedosłyszących, zaliczymy również obcokrajowców.  
Warto mieć na uwadze, że teksty powinny być przygotowywane w taki sposób, by rozumiały je osoby, które legitymują się dziewięcioma latami edukacji.

Osoby z dysleksją

Użytkownicy z dysleksją, w uproszczeniu to ci, którzy tekst justowany do lewej i prawej strony widzą, jako ścianę tekstu. Dlatego pamiętaj, by myśląc o tych użytkownikach, wyrównywać tekst do lewej strony, pisać krótkimi akapitami oraz stosować w tekście śródtytuły. Kończące się linijki w różnych miejscach z prawej strony tekstu oraz odstępy, pozwolą osobom z dysleksją na sprawniejsze czytanie tekstu.

Osoby z niepełnosprawnością ruchową.

Istnieje grupa użytkowników, do której zaliczają się tak osoby z niepełnosprawnością ruchową, jak niewidomi, którzy nie korzystają z myszki, a jedynie klawiatury.
Dla tej grupy odbiorców istotne jest, by wszystkie elementy serwisu, na których może kliknąć osoba korzystająca z myszy, były dostępne za pomocą klawiatury podczas przemieszczania się po serwisie za pomocą klawisza „tab”.

Seniorzy

Wraz z wiekiem większość osób nabywa różnego rodzaju ograniczenia mobilności lub percepcji. Nikogo nie dziwi starsza osoba z okularami korekcyjnymi lub niedosłysząca albo z ograniczoną ruchomością nadgarstków czy dłoni. Dla tych wszystkich osób stosowanie rozwiązań podnoszących dostępność treści cyfrowych jest również kluczowym warunkiem dostępu do nich. Pamiętaj, że dla wielu osób starszych twoja strona internetowa, to początki „buszowania” po sieci. Może to od ciebie będzie zależało, czy seniora zniechęcisz do internetu.