100. rocznica urodzin św. Jana Pawła II
18.05.2020
W tym roku obchodzimy setną rocznicę urodzin Karola Wojtyły – papieża Jana Pawła II, który zostawił znaczący ślad nie tyko w historii Kościoła Katolickiego, ale i w najnowszej historii Polski i Chorwacji.
Związki Karola Wojtyły z Chorwacją sięgają jeszcze okresu przed wyborem na papieża. Jako arcybiskup krakowski, w latach siedemdziesiątych XX w. gościł w Krakowie wieloletniego zagrzebskiego arcybiskupa Franja Kuharicia oraz chorwackiego kardynała Franja Šepera.
Już w pierwszym roku swojego pontyfikatu, Jan Paweł II serdecznie odniósł się do narodu chorwackiego, kiedy odprawił w Watykanie mszę świętą z okazji 1100. rocznicy błogosławieństwa, jakiego papież Jan VIII udzielił chorwackiemu władcy Branimirowi. Jan Paweł II zwrócił się wówczas do wiernych w języku chorwackim słowami: „Drodzy moi Chorwaci! Papież was kocha i przyjmuje do siebie! Papież was błogosławi!“
W historii Chorwacji zapisze się troska Jana Pawła II o ten dotknięty wojną lat 90. kraj i Jego wsparcie dla międzynarodowego uznania młodej republiki. W czasie najcięższych walk, papież ogłosił dzień 8 września 1991 dniem modlitwy za pokój w Chorwacji. W tym też czasie w swoim błogosławieństwie Urbi et Orbi wspomniał Chorwację, apelując o zakończenie wojny „w ukochanym chorwackim kraju“. Kiedy na przełomie 1991 i 1992 r. Chorwacja dążyła do uzyskania międzynarodowego uznania swojej państwowości i niepodległości, Stolica Atpostolska była pośród pierwszych państw, które przyszły z pomocą. Watykan uznał niepodległość Chorwacji już 13 stycznia 1992 r., dwa dni wcześniej niż uczyniła to Wspólnota Europejska.
W pamięci wielu Chorwatów pozostaną trzy podróże apostolskie, jakie Jan Paweł II odbył do Chorwacji:
- w 1994 r., kiedy jako „pielgrzym pojednania“ odwiedził Zagrzeb i po wylądowaniu w stolicy kraju ucałował chorwacką ziemie,
- w 1998 r., kiedy odwiedził Zagrzeb, Marię Bistricę, Split i Solin. W czasie tej podróży, papież beatyfikował zagrzebskiego arcybiskupa Alojzego Stepinca – w którego osobie, według Jana Pawła II, łączyła się „cała tragedia Europy XX wieku nacechowana wielkim złem: faszyzmem, nazizmem i komunizmem“.
- oraz w 2003 r., kiedy podczas jubileuszowej 100 podróży apostolskiej odwiedził Rijekę, Dubrownik, Osijek, Đakovo i Zadar. Podczas tej podróży papież podkreślił bogactwo chorwackiego dziedzictwa, które przyczyni się do wzmocnienia Unii Europejskiej.
Po śmierci Jana Pawła II w Chorwacji ogłoszono 3-dniową żałobę narodową. W tym też czasie, chorwackie media z dumą akcentowały, że miejsce jego pochówku zdobić będzie kamienna płaskorzeźba Bogurodzicy z Dzieciątkiem, dzieło wykonane przez renesansowego chorwackiego rzeźbiarza Ivana Duknovicia z Trogiru.
Wdzięczność narodu chorwackiego dla Jana Pawła II obajwia się także w licznych ulicach i placach nazwanych Jego imieniem w wielu miastach kraju, m.in. w Szybeniku, Zadarze, Trogirze, Zaprešiciu, Osijeku, Rijece oraz Splicie. Św. Jan Paweł II jest patronem licznych parafii w całym kraju, m.in. w Petrinji, Poznanovcu, Trogirze, Donjim Lapacu oraz w zagrzebskiej dzielnicy Jelkovec.
Św. Jan Paweł II pozostał dla wielu w Chorwacji źródłem inspiracji i patronem. Nic dziwnego, że często również Chorwaci określają papieża Polaka, jakże nam znanym, określeniem "nasz papież".