Polska w Czechach

Na Rynku Staromiejskim w Pradze 24 marca odsłonięto tablicę upamiętniającą Franciszka Skarynę, która powstała staraniem Ambasady Litwy, Instytutu Polskiego w Pradze, Biura Demokratycznych Sił Białorusi i praskiego magistratu. Podczas uroczystości wystąpili wiceprezydent Pragi Zdeněk Hřib, ambasador Mateusz Gniazdowski, wiceminister spraw zagranicznych Litwy Jonas Survila, wiceminister spraw zagranicznych Czech Eduard Hulicius oraz lider demokratycznych sił Białorusi Swiatłana Cichanouska. Spotkanie prowadzili ambasador Litwy Laimonas Talat-Kelpša i szefowa Biura Demokratycznych Sił Białorusi w Pradze Kryscina Szyjanok. Obecni byli także wiceminister spraw zagranicznych Jan Marian, wiceminister kultury Ondřej Chrást, przedstawiciele korpusu dyplomatycznego i białoruskiej diaspory, zarówno z Czech, jak i innych krajów, m.in. z Polski.

Ambasador Mateusz Gniazdowski w wystąpieniu zaznaczył, że dorobek Skaryny pokazuje, jak mocno rozwój piśmiennictwa białoruskiego był związany z życiem kulturalnym Europy, w tym zwłaszcza Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ambasador podkreślił, że Skaryna to także symbol współpracy i solidarności. „Przypominając tego wielkiego Białorusina, obywatela Wielkiego Księstwa Litewskiego, poddanego Jagiellonów i osobistego lekarza Ferdynanda I Habsburga, podkreślamy nasze wspólne dziedzictwo. Wspieramy zarazem naród białoruski w jego dążeniach do budowy niezależnego i demokratycznego państwa“ – powiedział ambasador. Podkreślił, że „nie pozostajemy obojętni w obliczu represji, jakich ze strony reżimu w Mińsku doznają nasi bracia Białorusini, ale także nasi rodacy z mniejszości polskiej na Białorusi“. Ambasador zaznaczył, że uroczystość odbywała się dwa dni po 160. rocznicy męczeńskiej śmierci Konstantego Kalinowskiego – „powstańca styczniowego, który stał się symbolem oporu mieszkańców ziem polskich, litewskich, białoruskich i ukraińskich przeciwko rosyjskiej tyranii“, a także w przeddzień białoruskiego Dnia Wolności – rocznicy proklamowania w 1918 r. niepodległego państwa – Białoruskiej Republiki Ludowej. Ambasador życzył białoruskim przyjaciołom, aby ich piękny kraj wrócił do rodziny wolnych państw europejskich i „aby terytorium Białorusi już nigdy nie służyło do zbrodniczej napaści na sąsiada – jak ma to miejsce w przypadku ataków Rosji na Ukrainę“. Po odsłonięciu tablicy odbył się marsz do pomnika ofiar komunizmu, w którym wzięli udział uczestnicy uroczystości wraz ze Swiatłaną Cichanouską.

Tablica wkomponowana w bruk Rynku Staromiejskiego ma postać formy drukowej z odwzorowanym osobistym emblematem Franciszka Skaryny i napisem „Domus Severini Institoris”. W miejscu tablicy stał dom, w którym Skaryna w 1517 r. wydał swoje pierwsze dzieło – tłumaczenie Biblii. Franciszek Skaryna (1470-1522) był pierwszym wydawcą książek w języku białoruskim, uważany jest za pierwszego drukarza z Wielkiego Księstwa Litewskiego, który przyczynił się do powstania nowoczesnego języka białoruskiego. Pomysłodawcą tablicy był Ilja Lemeszkin z Uniwersytetu Karola w Pradze; tablicę zaprojektował czeski artysta Jiří Altmann.

Galeria zdjęć w serwisie Flickr: https://flic.kr/s/aHBqjBiHfh