Polska w Uzbekistanie

Również niestabilna sytuacja graniczna panuje pomiędzy Kirgistanem a Tadżykistanem. 28 kwietnia 2021 rozpoczął się konflikt graniczny po tym, jak strona tadżycka zaczęła instalować kamery CCTV na słupie elektrycznym w pobliżu punktu dystrybucji wody Golovnaya. Po słownej potyczce strony rozpoczęły wzajemny ostrzał, który doprowadził do ofiar śmiertelnych i wielu rannych.

Tadżykistan leży w strefie aktywnej sejsmicznie. Informacje i porady jak zachować się w razie trzęsienia ziemi są dostępne na tej stronie.

Obowiązuje zakaz wykonywania zdjęć mostów, obiektów przemysłowych i wojskowych oraz fotografowania na dworcach kolejowych i lotniskach. Istnieje zaostrzony reżim w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego. 

Ambasada RP w Taszkencie przypomina, że w Tadżykistanie zabroniony jest (surowo karalne) nielegalny wwóz, sprzedaż, nabycie, skrywanie oraz używanie dronów. Za naruszenie tych przepisów grozi surowa odpowiedzialność karna.

Ważne telefony:

• Komitet ds. Sytuacji Nadzwyczajnych: + 992 37 2211313, + 992 37 2219119
• MSW: +992 37 2279898, + 992 37 2271328
• straż pożarna - 01
• milicja - 02
• pogotowie ratunkowe - 03
• informacja - 09

W związku z brakiem polskiej placówki, możliwość udzielenia bezpośredniej pomocy konsularnej obywatelom polskim może być ograniczona. Zgodnie z prawem UE, obywatele polscy przebywający w państwach trzecich (poza UE), w których nie ma polskiej placówki, uprawnieni są do pomocy dyplomatycznej i konsularnej państw członkowskich UE posiadających w danym kraju placówkę, na takich samych warunkach, na jakich państwa te pomagają swoim obywatelom. W celu nawiązania kontaktu z placówką państwa członkowskiego UE, zachęcamy do korzystania z wyszukiwarki na stronie Komisji Europejskiej.

1. Na jakim dokumencie podróży można przekroczyć granicę?

• Paszport TAK
• Paszport tymczasowy TAK
• Dowód osobisty NIE

2. Jaka jest wymagana minimalna ważność dokumentu podróży?

6 miesięcy do zakończenia paszportu.

3. Czy trzeba wyrobić wizę?

Do 30 dni pobytu turystycznego wiza nie jest potrzebna. Przy pobycie turystycznym od 31 do 60 dni a także
w celach wjazdowych innych niż turystyczne, trzeba obowiązkowo wyrobić wizę.

4. Czy są inne, dodatkowe wymogi dotyczące wjazdu?

Brak wymogów wjazdowych związanych z COVID-19

5. Czy jest wymagana pisemna zgoda rodziców/opiekunów prawnych na podróż dziecka z osobą trzecią?

Każda osoba nieletnia (poniżej 18 lat) podróżująca z osobami lub osobą nie będącą jej rodzicem/rodzicami, musi posiadać notarialną zgodę na taką podróż. Zgoda taka jest również wymagana od jednego z rodziców w przypadku podróży z drugim rodzicem. Dokument powinien być napisany w j. angielskim bądź rosyjskim i potwierdzony notarialnie. Nie jest wymagane dodatkowe uwierzytelnienie. 

6. Zasady pobytu

Dla obywateli polskich zniesiono obowiązek meldunkowy przy pobycie turystycznym na podstawie wizy do 30 dni.  W przypadku pobytu turystycznego trwającego od 31 do 60 dni oraz w celach wjazdowych niezwiązanych z turystyką wymagana jest wiza. Cudzoziemcy, którzy posiadają wizę standardową lub podlegają ruchowi bezwizowemu wjazdu, pobytu i wyjazdu z Republiki Tadżykistanu, mają obowiązek zarejestrować się w organach spraw wewnętrznych lub spraw zagranicznych Republiki Tadżykistanu w ciągu 10 (dziesięciu dni roboczych) (tylko dla pracowników służby dyplomatycznej), z wyjątkiem obywateli krajów, którzy zwolnieni są z rejestracji na określony czas na mocy odpowiednich umów. (Ustawa Republiki Tadżykistanu „O statusie prawnym cudzoziemców i bezpaństwowców w Republice Tadżykistanu)

Nie ma obowiązku posiadania ubezpieczenia osobowego ani komunikacyjnego. Zaleca się wykupienie polisy ubezpieczeniowej pokrywającej koszty leczenia, transportu medycznego, następstw nieszczęśliwych wypadków. Należy również pamiętać, że bez odpowiedniego ubezpieczenia z baz turystycznych w Pamirze nie będzie można wyjść w wysokie góry. Działania służb ratowniczych Tadżykistanu są płatne (np. godzina pracy helikoptera ratowniczego kosztuje ok 4.900 USD).

Państwowa opieka medyczna jest na niskim poziomie. Wizyta u lekarza kosztuje od 30 USD, doba w szpitalu - ok. 100 USD. Istnieje duże ryzyko zarażenia się wirusowym zapaleniem wątroby typu A i B, tężcem, durem brzusznym. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej.

Istnieje niebezpieczeństwo wścieklizny. W Tadżykistanie rośnie liczba zarażonych wirusem HIV oraz chorych na gruźlicę. Warunki sanitarne nie odpowiadają ogólnie przyjętym standardom, odradza się spożywanie posiłków na bazarach, przydrożnych barach i tzw. czajchanach.

Z uwagi na zagrożenie żółtaczką i innymi chorobami przewodu pokarmowego produkty spożywcze należy bardzo dokładnie myć pod bieżącą wodą. Kupując żywność, trzeba zwrócić uwagę na termin przydatności do spożycia, nie zaleca się kupowania miejscowego alkoholu niewiadomego pochodzenia (niebezpieczeństwo zatrucia alkoholem metylowym). Woda w kranach jest zdatna do picia po przegotowaniu - zaleca się jednak pić wodę mineralną oryginalnie butelkowaną. Z powodu odmiennej flory bakteryjnej w pierwszych dniach po przybyciu mogą wystąpić kłopoty żołądkowe. Zaleca się przyjmowanie preparatów probiotycznych przez ok. 2 tygodnie przed przyjazdem do Tadżykistanu oraz zabranie w podróż odpowiednich preparatów przeciwbiegunkowych. Radzimy unikać dłuższego pobytu w szpitalu i ograniczyć zabiegi medyczne do niezbędnego minimum.

Należy ograniczyć do minimum podróżowanie nocą ze względu na nieoświetlone pojazdy i pieszych oraz fatalny stan dróg. Infrastruktura turystyczna jest zdecydowanie niewystarczająca. Istnieją ograniczenia ruchu osobowego na terenach graniczących z Afganistanem oraz w całym GBAO (więcej informacji o GBAO można znaleść  https://pamir-info.nethouse.me/for_tourist lub https://pamirway.com/ ) wymagane są bezwzględnie specjalne zezwolenia. Zezwolenie załatwia zapraszająca licencjonowana organizacja turystyczna. Zezwolenie można uzyskać podczas otrzymywania wizy w Ambasadzie Tadżykistanu, wówczas należy złożyć odpowiedni wniosek. W ostateczności zezwolenie można uzyskać w ciągu 24 godzin w Republikańskim OWIR MSW w Duszanbe, ul. Mirzo Tursunzade 5, Tel. + 992/37/227-41-08, 227-09-36, 227-86-31, 227-79-71. https://passportvkd.tj/contact-us/#  Opłata wynosi 25-50 somoni.

Planowanie podróży poza głównymi drogami i dużymi miastami należy poprzedzić odpowiednim rozpoznaniem w zakresie bezpieczeństwa sytuacji społecznej (zamieszki). Planując pobyt w rejonach graniczących z Afganistanem i GBAO należy zachować szczególną ostrożność i być przygotowanym na częste kontrole milicji i wojska ze względu na niestabilną sytuację i kwestie związane z przemytem narkotyków. Należy liczyć się z tym, że podczas różnych kontaktów z przedstawicielami władzy (szczególnie patroli milicji) spotkamy się z sugestią łapówki.

Wybierając się do Tadżykistanu należy być przygotowanym na trudne warunki życia, zamieszkania i pobytu (oprócz stolicy kraju Duszanbe i miasta Chudżand). W stolicy GBAO Chorogu znajduje się turystyczne centrum informacyjne, na której można uzyskać wiele przydatnych informacji dla turysty zagranicznego oraz wykaz organizacji turystycznych organizujących pobyty w Pamirze. Mapy turystyczne można kupić w stolicy Duszanbe (mało szczegółowe). Zniesiono opłaty za pobyt w górach powyżej 3000 m n.p.m. Specjalnego zezwolenia Komitetu ds. Sytuacji Nadzwyczajnych wymaga odwiedzenie jeziora Sarez. Wyruszając z baz turystycznych w góry należy obowiązkowo zgłosić swoje wyjście w bazie lub w najbliższym posterunku milicji lub posterunku Ministerstwa ds. Sytuacji Nadzwyczajnych.

Uznawane jest międzynarodowe prawo jazdy. Piesi i kierowcy powinni zachować ostrożność, gdyż miejscowi użytkownicy dróg swobodnie traktują przepisy ruchu drogowego, szczególnie na prowincji. Istnieje obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa. Wysokość mandatów jest w większości przypadków umowna. Milicja tadżycka często próbuje wymuszać mandaty od kierowców poruszających się na obcych numerach rejestracyjnych. Stan dróg jest zły (a w górach bardzo zły) szczególnie wiosną i jesienią, mimo stopniowej poprawy; niektóre z nich są płatne (bramki). Paliwo do samochodów powszechnie dostępne. Tankować należy na stacjach markowych w trosce o jakość paliwa.

Wywóz waluty jest dopuszczalny do kwoty zadeklarowanej w deklaracji wwozowej.

Zakazane jest wwożenie jakichkolwiek materiałów, które służba celna mogłaby potraktować jako niepożądane (pornografia, materiały wrogie państwu tadżyckiemu). Przy wywozie pamiątek nie mających wartości historycznej, a wobec których mogłyby wyniknąć wątpliwości u celników tadżyckich, lepiej zaopatrzyć się w specjalne poświadczenie wydawane przez sklepy z pamiątkami rękodzielniczymi. Wwożąc sumy pieniędzy przekraczające 2.000 USD należy je zadeklarować w deklaracji celnej, najlepiej jednak zadeklarować wszelkie wwożone pieniądze.

Obowiązuje zakaz fotografowania obiektów wojskowych oraz lotnisk. Bardzo surowo karane są przestępstwa związane z posiadaniem narkotyków i handlem nimi.

Zabroniony jest nielegalny wwóz, sprzedaż, nabycie, skrywanie oraz używanie dronów.

Jeśli urządzenie mobilne cudzoziemców przebywających w Republice Tadżykistanu działa w za pośrednictwem usługi roamingu międzynarodowego,  w tym przypadku nie ma potrzeby wprowadzania urządzeń do systemu państwowego. Cudzoziemiec ma również możliwość korzystania z lokalnych usług seci komórkowych przez okres 30 dni i nie podlega obowiązkowej procedurze wprowadzania kodu IMEI do systemu państwowego. Natomiast w przypadku gdy cudzoziemiec zamierza pozostać na terytorium Republiki Tadżykistanu dłużej niż 30 dni, kod IMEI jego urządzenia będzie zarejestrowany w sposób określony przez dekret rządu Republiki Tadżykistanu z dnia 31 marca 2023 r., nr 208. Po przylocie do kraju należy zachować kartę pokładową, aby podczas kontroli paszportowej poprosić o dostęp do wi-fi w celu zeskanowania kodu QR w celu wprowadzenia danych telefonu, w tym kodu IMEI telefonu.

Więcej szczegółów pod linkiem https://imei.tj/faq.php#footer  

Tadżykistan jest krajem muzułmańskim, kobiety powinny unikać odzieży podkreślającej sylwetkę, odsłaniającej łokcie i kolana, szczególnie poza stolicą kraju. Przy zwiedzaniu obiektów sakralnych (meczety, cerkwie, synagogi) należy bezwarunkowo podporządkować się miejscowym zwyczajom. Niektóre meczety są niedostępne dla niemuzułmanów. Tadżycy są bardzo gościnni i uprzejmi dla obcokrajowców.

Nie ma problemu z wymianą walut, kantory wymiany są powszechne. Kurs kantorowy niewiele się różni od kursu bankowego. Nie ma znaczenia czy wymieniamy USD czy EURO. Narodowa waluta to somoni (TJS). 1 somoni = 100 diram. Kantory wymiany znajdują się w dużych miastach i centrach rejonów, należy liczyć się z tym, że wewnątrz kraju może być problem z wymianą waluty.

Praktycznie oprócz dużych miast nie ma możliwości korzystania z kart kredytowych.

Napisy na sklepach i instytucjach w języku tadżyckim. Mogą być trudności w porozumieniu się w języku rosyjskim, szczególnie z osobami młodymi (oprócz miast).

Państwowy transport miejski jest niewystarczający, powszechne jest wykorzystywanie samochodów prywatnych jako taksówek - marszrutek cenę za przejazd należy ustalić z góry. Nierozwinięty jest system rent a car, należy wynajmować samochód (z reguły jeepa ze względu na stan dróg) z kierowcą.

Sieć telefoniczna wewnątrz kraju jest bardzo zła, polski roaming działa w wyjątkowych przypadkach. W Duszanbe i innych większych miastach można znaleźć kawiarenki internetowe.

Różnica czasu: + 3 godziny w czasie letnim, + 4 godziny w czasie zimowym w stosunku do czasu warszawskiego.

Zgodnie z instrukcją nr 234 "W sprawie procedury przywozu do Republiki Tadżykistanu i wywozu z Republiki Tadżykistanu wartości walutowych" Służby Celnej Republiki Tadżykistanu, wwożenie waluty gotówkowej przez osoby fizyczne (rezydentów i nierezydentów) do Republiki Tadżykistanu odbywa się bez ograniczeń zgodnie z wymogami prawa celnego. Jedynym wymogiem jest obowiązkowa pisemna deklaracja przy wwożeniu waluty o wartości równej lub większej niż 3000 (trzy tysiące) dolarów amerykańskich.

Zgodnie z powyższą instrukcją wywóz waluty zagranicznej z Republiki Tadżykistanu odbywa się w następujący sposób::

a) osoby fizyczne będące rezydentami i osoby niebędące rezydentami mogą wywozić do 3 tys. dolarów bez podania kwoty w deklaracji.

b) W przypadku wywozu ponad 3 tys. jednocześnie do 10 tys. dolarów amerykańskich rezydenci Republiki Tadżykistanu obowiązkowo wypełniają pisemną deklarację bez przedstawiania zezwoleń, które umożliwiają wywóz waluty obcej z  Republiki Tadżykistanu.

c) przy wywozie powyżej 10 tysięcy dolarów amerykańskich od rezydentów Republiki Tadżykistanu wymagane jest obowiązkowe wypełnienie pisemnej deklaracji wraz z dostarczeniem dokumentów zezwalających na wywóz waluty z Tadżykistanu.

d) wywóz ponad 3 tys. dolarów amerykańskich od osób fizycznych niebędących rezydentami odbywa się pod warunkiem wypełnienia pisemnej deklaracji i dostarczenia dokumentów zezwalających wywóz.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych dokłada wszelkich starań, aby informacje dla podróżujących publikowane na stronach MSZ były rzetelne, wyczerpujące i aktualne. Jednocześnie podkreślamy, że publikowane przez MSZ treści należy traktować wyłącznie jako rekomendacje, które nie mogą stanowić podstawy do jakichkolwiek roszczeń. Należy pamiętać, że MSZ nie ma prawnych możliwości zakazania wyjazdu do jakiegokolwiek państwa.