Polska we Francji

Maisons d’arrêt (MA)

Jest ich 86 w całej Francji. Charakteryzują się one poniższymi zasadami:

- przyjmują osoby oskarżone (które oczekują na wyrok) oraz osoby skazane na kary więzienia nieprzekraczające 2 lat;

- osoby oskarżone przebywają w nich oddzielnie od osób skazanych;

- osoby oskarżone (oczekujące na ewentualny wyrok) oraz osoby odbywające bardzo krótkie kary, jak również osoby oczekujące na przeniesienie do innej placówki, nie mają co do zasady możliwości zapisania się na zajęcia;

- pozostałe osoby, kierowane przez kuratorów sądowych, pracują nad możliwościami resocjalizacji oraz w zależności od sytuacji, nad możliwościami złożenia wniosku o zwolnienie warunkowe;

- osoby odbywające dłuższe wyroki mają możliwość uczestniczenia w zajęciach sportowych, spacerach oraz (w przypadku znajomości języka francuskiego) podjęcia pracy;

- osoby przebywające w tego typu placówkach mają możliwość opuszczania swoich cel tylko w przypadku, jeśli są zapisane na zajęcia, pracują, mają spotkania lub zostają wezwane;

- osoby skazane, nieznające języka francuskiego kierowane są na zajęcia językowe

Centres de semi-liberté (CSL)

11 zakładów we Francji. Są to ośrodki dla osób, które uzyskały karę warunkową. Osoby w nich przebywające mogą opuszczać więzienie według dni i godzin zatwierdzonych przez sędziego wykonawczego.

 

Etablissements pour mineurs (EM)

6 zakładów karnych dla nieletnich we Francji. Kuratorzy sądowi w nich nie interweniują, a resocjalizacją zajmują się edukatorzy. Zwolnienia warunkowe zdarzają się stosunkowo rzadko.

 

Etablissement public de santé national de Fresnes (EPSNF)

Jeden ośrodek we Francji, przyjmujący oskarżonych i skazanych z problemami zdrowotnymi.

 

Centres de détention (CD)

We Francji istnieje 27 zakładów karnych przeznaczonych dla skazanych mających najlepsze perspektywy resocjalizacji. Przyjmują skazanych za wyroki przekraczające karę 2 lat pozbawienia wolności.

 

Maisons centrales (MC)

6 ośrodków we Francji przeznaczonych dla osób najbardziej niebezpiecznych. Przebywają w nich więźniowie z najdłuższymi wyrokami. Są one ukierunkowane na utrzymanie bezpieczeństwa, a nie na resocjalizację.

 

Centres pénitentiaires (CP)

Ośrodki zawierające w sobie różne systemy (Maison d’arrêt pour hommes, Maison d’arrêt pour femmes, Centre de détention, Quartier semi-libre). Jest ich w sumie 50 w całej Francji.

1. Spotkania z rodziną i bliskimi

 

Każda z placówek określa w swoim regulaminie dni i godziny, w jakich mogą odbywać się spotkania osadzonych z rodziną i bliskimi. Oskarżeni mają prawo do trzech wizyt tygodniowo, osoby skazane mają możliwość spotkania z bliskimi co najmniej jeden raz w tygodniu.

Niezależnie od przysługujących praw, w praktyce liczba wizyt może zależeć od możliwości zakładu karnego.

 

W przypadku osób oskarżonych, bliscy muszą złożyć podanie do sędziego śledczego, który jest odpowiedzialny za postępowanie. Jeśli sędzia nie jest znany, informację tę można uzyskać od personelu więziennego.

W przypadku osób skazanych, osoby zainteresowane wizytą muszą złożyć podanie do dyrektora placówki, w której znajduje się skazany. Prawo widzenia przysługuje członkom rodziny skazanego. Podanie może zostać odrzucone jedynie ze względów bezpieczeństwa placówki.

 

Jeśli osoba zainteresowana wizytą nie jest członkiem rodziny skazanego, podanie może zostać odrzucone ze względów bezpieczeństwa placówki lub jeśli istnieje zagrożenie, że wizyta wpłynie negatywnie na proces resocjalizacji.

 

 

1.1. Procedura

 

Listem poleconym za potwierdzeniem odbioru należy wysłać następujące dokumenty:

- własnoręcznie napisany list z podaniem nazwiska, imienia, numeru więźnia osoby osadzonej, a także stopnia pokrewieństwa

- tłumaczenie listu na język francuski

- 2 zdjęcia paszportowe

- kserokopia dokumentu tożsamości (dowód lub paszport)

- kserokopia wielojęzycznego aktu urodzenia osoby osadzonej (aby widniały dane osoby, która zamierza ją odwiedzić)

- dowód zamieszkania (jeśli nie widnieje na dowodzie): np. faktury za telefon, prąd, gaz na nazwisko osoby odwiedzającej

- zaadresowana i opłacona koperta zwrotna

 

Korespondencję należy zaadresować do Sądu Wielkiej Instancji (Tribunal de Grande Instance) miejsca, któremu podlega sędzia śledczy zajmujący się sprawą osadzonego.

 

Adresy sądów, jak i zakładów karnych i innych instytucji francuskich można znaleźć tutaj: https://lannuaire.service-public.fr/

 

Po otrzymaniu zgody, należy zadzwonić do działu zajmującego się widzeniami „parloir famille”, aby ustalić możliwą datę i godzinę widzenia. W przypadku przyjazdu z zagranicy, wystąpić uprzednio o możliwość podwójnego widzenia oraz widzenia w dniu następnym (również podwójnego widzenia).

 

Wszystkie osoby przychodzące na widzenie są zobowiązane do przedstawienia dokumentów uzupełniających. Lista wymaganych dokumentów jest dostarczana przez placówkę.

 

W przypadku dzieci, wymagane jest osobne pozwolenie na wizytę; muszą one znajdować się pod opieką dorosłego, również posiadającego pozwolenie na wizytę.

 

 

1.2. Wizyty

 

W czasie wizyt, rodzina może przynosić dla skazanych:

- odzież i obuwie; oddawanie odzieży do prania odbywa się według zasad określanych w regulaminie danej placówki;

- książki, nowe płyty CD oraz płyty DVD według zasad określonych w regulaminie danej placówki;

- małe przyrządy/urządzenia medyczne (aparaty słuchowe, protezy itp.);

- gry planszowe (pod warunkiem że nie zawierają elementów metalowych większych niż 10 cm lub zabronionych przez kodeks postępowania karnego lub wewnętrzny regulamin placówki);

- kalendarze, koperty, znaczki pocztowe.

 

 

Więźniom nie można (poza wyjątkowymi sytuacjami):

- przekazywać żadnych przedmiotów, które nie są związane z życiem rodzinnym;

- przekazywać czasopism;

- przekazywać tytoniu, słodyczy, napojów ani żadnych innych produktów spożywczych;

- przekazywać leków (tabletek, maści itp.); w więzieniu dozwolone są jedynie leki dystrybuowane przez służbę więzienną.

 

Osoby odwiedzające więźniów są zobowiązane zostawić wszystkie torby i bagaże w depozycie.

 

 

2. Rozmowy telefoniczne

 

Zarówno osoby przebywające w areszcie, jak i osoby skazane mogą poinformować o tym swoje rodziny korzystając z kabin telefonicznych.

 

Osoby oskarżone muszą otrzymać zgodę organu sądowego.

Osoby skazane muszą uzyskać zgodę dyrektora placówki, w której się znajdują.

W obu przypadkach, należy wystąpić z wnioskiem o wykonywanie telefonów, oraz udokumentować przynależność danej linii telefonicznej do podawanej we wniosku osoby (np. rachunek za telefon). Serwis SPIP chętnie pomaga w formułowaniu i przekazywaniu takich wniosków.

 

Osoba chcąca skorzystać z telefonu, otrzymuje osobisty kod dostępu i musi uiścić opłatę. Liczba i długość rozmów telefonicznych zostaje określona w regulaminie każdej placówki.

 

Wszystkie rozmowy telefoniczne mogą być kontrolowane i rejestrowane; wyjątek stanowią połączenia z adwokatami oraz Inspektorem generalnym miejsc pozbawienia wolności (tzw. „le Contrôleur général des lieux de privation de liberté”).

 

Rozmowy, które zakłócają porządek placówki bądź stanowią zagrożenie dla innych osób mogą zostać przerwane. Wobec osób, które nie stosują się do zasad, mogą zostać podjęte środki dyscyplinarne.

 

 

3. Procedury dotyczące paczek i przesyłek

 

3.1. Wystąpienie o numer konta osoby osadzonej

 

Aby otrzymać numer konta osoby osadzonej, należy wystąpić do departamentu finansowego zakładu karnego o zgodę. Serwis SPIP chętnie pomaga w formułowaniu i przekazywaniu takich wniosków.

 

List polecony za potwierdzeniem odbioru z prośbą, w języku francuskim, należy kierować na adres zakładu karnego do departamentu finansów, dodając: „POUR M. IMIĘ I NAZWISKO, NUMER WIĘŹNIA”. Przykład:

 

Centre Pénitentiaire Les Baumettes

Régie des comptes nominatifs

POUR M. ADAM KOWALSKI, NUMERO D’ECROU 123456

239 Chemin de Morigou

13404 MARSEILLE 9EME

 

Adresy sądów, zakładów karnych i innych instytucji francuskich można znaleźć tutaj: https://lannuaire.service-public.fr/

 

 

3.2. Wystąpienie o zgodę na przyjęcie paczki

 

Aby otrzymać paczkę, więzień jest zobowiązany o wystąpienie do Dyrekcji zakładu karnego o zgodę. Serwis SPIP chętnie pomaga w formułowaniu i przekazywaniu takich wniosków.

 

Osobiste przekazanie paczek jest możliwe jedynie w okresie świątecznym.

 

 

3.3. Dozwolona odzież

 

- 2 pary krótkich spodenek

- 2 pary spodni

- 2 dresy (bluza + spodnie)

- 1 bluza lub kurtka (nie może być skórzana)

- 7 koszulek T-shirt

- 7 chusteczek z materiału

- 2 swetry lub bluzy (bez kaptura)

- 1 piżama

- 1 czapka (zima), 1 czapka z daszkiem (lato)

- 2 koszule

- 1 dywan do modlitw

- 7 par skarpetek

- 2 pary butów (niskich)

- 7 par majtek lub bokserek

- 1 szlafrok bez paska

- 2 ręczniki toaletowe (max. 1 m)

- 2 ręczniki do kąpieli (max. 1,5 m)

- 1 para rękawiczek (wełnianych lub polarowych w zimie)

- 2 rękawiczki do mycia

- 2 ściereczki kuchenne

- 1 strój pozwalający na praktykę religijną

 

NIEDOZWOLONE SĄ PRODUKTY TOALETOWE / KOSMETYCZNE

Uwaga: niedozwolone są również ubrania z kapturem, moro/kamuflaż, skórzane, podszywane lub pikowana, oraz żadna bluza lub kurtka w kolorach: granatowym, niebieskim, czarnym, pomarańczowym oraz khaki

1. Nauka języka francuskiego w więzieniu

 

Osoby nieznające języka francuskiego mają prawo do bezpłatnej pomocy tłumacza ustnego w czasie przesłuchań oraz w celu porozumiewania się z adwokatem. Dodatkowo, dla osób skazanych, zakłady karne organizują zajęcia językowe (w tym z języka francuskiego).

 

Serwis SPIP chętnie pomaga w formułowaniu i przekazywaniu wniosków o pobieranie nauki.

 

 

2. Sport w więzieniu

 

Aby móc uczestniczyć w zajęciach sportowych w więzieniu, skazany musi zapisać się na nie u instruktora sportowego lub u strażnika.

 

Konieczne jest również uzyskanie zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do uprawiania sportu (takie zaświadczenie jest wydawane przez jednostkę więzienia zajmującą się opieką zdrowotną).

 

W czasie ćwiczeń na siłowni wymagane są odpowiedni strój i ręcznik.

 

Nieusprawiedliwiona nieobecność na zajęciach sportowych skutkuje skreśleniem z listy uczestników.

 

Podczas zajęć sportowych należy powstrzymywać się od zachować agresywnych.

 

Osoby zainteresowane uprawianiem sportu mogą uzyskać informacje na temat dostępnych zajęć od strażnika. Mogą się także zwrócić do niego o pomoc w napisaniu podania o uczestnictwo w zajęciach.

 

W przypadku braku wystarczających środków finansowych, osoba chcąca uczestniczyć w zajęciach, może otrzymać strój sportowy.

 

Godziny, w których odbywają się zajęcia sportowe, są określone w regulaminie danego zakładu karnego. Dla nieletnich, zajęcia sportowe stanowią część harmonogramu dnia. Nieletni poniżej 16-tego roku życia nie mogą brać udziału w zajęciach wraz z osobami pełnoletnimi. Pozostali nieletni mogą uczestniczyć po uzyskaniu zgody dyrektora placówki.

 

 

3. Praca w więzieniu

 

Osoby osadzone mają możliwość pracy w więziennym zakładzie produkcyjnym, przy bieżącym utrzymaniu placówki (zarówno wewnątrz jak i na zewnętrz budynku), przygotowywaniu i wydawaniu posiłków oraz w zakładowej bibliotece.

 

Po umieszczeniu w więzieniu, skazany ma możliwość otrzymania informacji dotyczących możliwości jego zatrudnienia w zakładzie.

 

Skazany, który chce zostać zatrudniony, powinien złożyć podanie do osoby odpowiedzialnej za zatrudnienie, zarządcy budynku, w którym się znajduje lub członka dyrekcji placówki.

 

Osoby oskarżone, które chcą pracować, powinny uzyskać zgodę ze strony sędziego śledczego odpowiedzialnego za postępowanie.

 

Uzyskanie pracy jest uzależnione od kilku kryteriów, m.in. kwalifikacji skazanego, zdolności do pracy, perspektyw resocjalizacji, sytuacji osobistej i rodzinnej, zasobów finansowych i wolnych miejsc pracy w zakładzie.

 

Umowa określająca prawa i obowiązki oraz regulująca stosunki pomiędzy pracownikiem i administracją zakładu zostaje podpisana zaraz po zakwalifikowaniu do pracy.

 

Wynagrodzenie netto jest wpłacane na konto więźnia po odliczeniu kosztów (np. ubezpieczenia zdrowotnego) przez administrację zakładu.

 

Więźniowie podlegają pod system opieki socjalnej od pierwszego dnia swojego pobytu w więzieniu. Osoby pracujące, w sytuacji wypadku przy pracy lub choroby, mają możliwość otrzymania świadczenia.

 

Ogólne zasady zatrudnienia (godziny pracy, sposób wynagrodzenia, zasady bezpieczeństwa itp.) są określane przez regulamin danej placówki karnej.

 

 

4. SPIP (Service Pénitentiaire d’Insertion et de Probation)

SPIP czyli tzw. „Penitencjarna Służba Integracji i Probacji”.

 

Po osadzeniu skazanego, SPIP opracowuje plan jego pobytu w więzieniu. Zostaje on także objęty wsparciem, które ma na celu jak najlepsze przygotowanie więźnia do życia na wolności.

 

W tym celu, doradcy (CPIP – Conseilleur Pénitentiaire d’Insertion et de Probation) pomagają więźniom wdrożyć się w zajęcia oferowane przez placówkę, w której przebywają, utrzymywać kontakty z rodziną, zdobyć zatrudnienie.

 

Aby uzyskać takie wsparcie, należy zgłosić się do CPIP, który przeanalizuje sytuację więźnia i opracuje plan jego pobytu w zakładzie karnym. CPIP pomaga również w sprawach takich jak pisanie podań czy skarg.

 

Osoby, które opuściły zakład karny mają możliwość korzystania z pomocy SPIP w okresie 6 miesięcy po wyjściu na wolność.