Wykład prof. Andrzeja Nowaka w Ambasadzie RP w Paryżu
10.07.2022
Tematem wykładu jednego z najwybitniejszych polskich historyków prof. Andrzeja Nowaka „Rosja i Europa. Polska. Historia się nie skończyła" były historyczne uwarunkowania stosunków Polski i Europy z Rosją w kontekście aktualnej wojny na Ukrainie.
Spotkanie prof. Andrzeja Nowaka z francuską Polonią zostało uroczyście otwarte przez Ambasadora Jana Emeryka Rościszewskiego.
Wychodząc od historycznych faktów warunkujących odrębność Ukrainy i Rosji, których państwowość wywodzi się z Rusi Kijowskiej i Rusi Moskiewskiej – profesor przedstawił liczne przykłady konsekwentnych imperialnych dążeń Rosji na przestrzeni wieków, w tym niekorzystne i niebezpieczne Polski oraz jej sąsiadów, sojusze z innymi państwami Zachodu, zawierane na różnych płaszczyznach - politycznej, handlowej, kulturalnej. Ich rezultatem były między innymi rozbiory Polski.
Agresywnym działaniom Rosji wobec najbliższego sąsiedztwa towarzyszy jednocześnie dbałość o wizerunek Państwa zaawansowanego cywilizacyjnie. Służy temu ogólnoświatowa promocja własnej kultury i umniejszanie wagi dorobku innych państw Europy Środkowo-Wschodniej.
Profesor dokonał również refleksji nad kwestią tożsamości, którą określił „matką wspólnoty”. W jego przekonaniu Rosji zależy na negowaniu odrębnej tożsamości innych państw regionu, a agresja przeciw Ukrainie wynika głównie z obaw o utratę wpływu w kraju zmierzającym do integracji z Zachodem.
Jak wskazał, zagrożenie rosyjskim imperializmem było przedmiotem ostrzeżeń kierowanych do zachodnich odbiorców przez polskich myślicieli już ponad półtora wieku temu, między innymi przez Maurycego Mochnackiego i Zygmunta Krasińskiego, który już w 1847 roku w memoriale do francuskiego Ministra Spraw Zagranicznych zauważył że Rosja skutecznie „wykorzystuje podłość jednych, nieudolność drugich, niezgodę wszystkich”.
W profesora Nowaka celem Rosji jest oddalenie Zachodu od Wschodu tak, aby Moskwa była postrzegana jako jedyny wiarygodny partner w tej części kontynentu. Z kolei Europa, jako wspólnota suwerennych państw powinna stać na straży swoich wartości i nie dopuścić do ich przekreślania przez imperialne ambicje Moskwy.
Spotkanie z prof. Andrzejem Nowakiem zostało zorgnanizowane we współpracy z Paruskim Klubem Gazety Polskiej.