Bezpieczne bramki dla nietoperzy
04.05.2021
Nad dwoma odcinkami dróg ekspresowych, S3 pomiędzy Szczecinem i Gorzowem oraz S8 pomiędzy węzłami Wieluń i Złoczew można spotkać specjalne bramownice nad drogą pełniące funkcję przejść dla nietoperzy. To rozwiązania z lat 2010 i 2013, gdy oddawano do ruchu te odcinki dróg, jedne z pierwszych w Europie. Wcześniej podobne rozwiązanie testowano jedynie w Anglii, ale tam bramę zbudowano nad zwykłą, a nie nad wielopasmową, dwujezdniową drogą.
Przypomnijmy, że wszystkie gatunki nietoperzy w Polsce są pod ochroną. Z 25 gatunków aż dziewięć znajduje się na "Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce". Program ochrony nietoperzy zakłada nie tylko ochronę ich miejsc rozrodu, hibernacji i żerowisk, ale też konieczna jest ochrona tras przelotu na żerowiska oraz tras migracji z siedlisk letnich do miejsc hibernacji. Nietoperze migrują na wiosnę i jesienią, z tym że znacznie większe są te drugie.
Monitoring tych innowacyjnych przejść pokazał, że są one w różnym stopniu wykorzystywane przez nietoperze. Dlatego też, w późniejszych latach, w miejscach występowania nietoperzy zastosowaliśmy trochę inne rozwiązanie. To specjalne siatki ochronne montowane wzdłuż drogi, jak np. przy S3 na wysokości Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego czy też wzdłuż S6 pomiędzy Kiełpinem i Kołobrzegiem w miejscach przecięcia okazałych alei drzew stanowiących trasy przelotów nietoperzy podczas żerowania, a także nasadzenia drzew wzdłuż budowanych dróg. Zdaniem tych rozwiązań jest podwyższenie toru lotu nietoperzy by bez szwanku mogły przelecieć nad drogą
Bramownice miały kształt litery Y, przy czym jej ramiona zostały wypełnione siatką o oczkach nie większych niż 5 na 5 centymetrów. By uniknąć wlatywania nietoperzy pod konstrukcję, siatkę zamontowano również przy jej podporach. Rozpiętość takiego przejścia wynosi od 50 do 100 m w zależności od warunków w danym miejscu na drodze.
Z kolei siatka rozpinana wzdłuż drogi wykonana jest w formie plecionki z pasków o szerokości co najmniej 0,5 cm i wymiarze oczek 5x5 cm. Jej wysokość to 4 - 5 m, a długość zależna od potrzeb, ok. 100 metrów.
Lecą wzdłuż rowu lub linii lasu
Nietoperze są bardzo mobilne - w nocy korzystają z żerowisk oddalonych od siebie nawet o kilkanaście kilometrów. Ich trasy przelotu prowadzą wzdłuż wyraźnych linearnych elementów krajobrazu (rowy, cieki wodne, aleje drzew). Bardzo często przemieszczają się też wzdłuż ściany lasu, linii telefonicznych lub wysokiego napięcia.
