Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele firm utrzymaniowych, organizacji branżowych (Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa, Polski Związek Pracodawców Budownictwa) oraz Ministerstwa Infrastruktury. Obecni byli również przedstawiciele Rady Naukowej przy Generalnym Dyrektorze Dróg Krajowych i Autostrad oraz pracownicy GDDKiA.

Spośród postępowań, które planujemy ogłosić do końca roku, 10 dotyczyć będzie całorocznego utrzymania dróg krajowych, a 26 poszczególnych asortymentów robót.

Zdajemy sobie sprawę z tego, jak ważna dla firm wykonawczych jest znajomość długookresowych planów GDDKiA w zakresie ogłaszania przetargów na prace utrzymaniowe. Dlatego na bieżąco przekazujemy nasze zaktualizowane założenia dotyczące postępowań, które pojawią się w przyszłym roku.

W pierwszym kwartale 2022 r. planujemy ogłoszenie 32 postępowań na prace utrzymaniowe. Trzy kolejne chcemy ogłosić w drugim kwartale, a w następnych odpowiednio 10 i 25. Łącznie w przyszłym roku planujemy ogłoszenie 70 postępowań przetargowych. 22 z nich dotyczyć będzie całorocznego utrzymania dróg krajowych, a 48 poszczególnych asortymentów robót.

Na spotkaniu poruszona została kwestia waloryzacji, ujętej w nowych, zagregowanych umowach asortymentowych. Podobnie jak w przypadku dużych kontraktów inwestycyjnych, wynagrodzenie płatne wykonawcy prac utrzymaniowych, jest w ramach tych umów korygowane o aktualne wskaźniki GUS. Pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), a także koszty paliw oraz wynagrodzenia dla pracowników. Limit waloryzacyjny wynosi (+/-) 5 proc. od wartości zaakceptowanej kwoty kontraktowej, a podlega mu 50 proc. wartości płatności za kontrakt.

Tematu waloryzacji dotyczyła również prezentacja omówiona na spotkaniu przez pana Przemysława Klonowskiego, Prezydenta Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa (OIGD). Wskazano m.in. na zagrożenia dla wykonawców wynikające ze wzrostu inflacji oraz problemy związane z wprowadzeniem limitu na koszty zarządzania kontraktem. Przedstawiciel OIGD odniósł się także do kwestii kryteriów oceny ofert oraz rozliczeń prac z zakresu zimowego utrzymania dróg.

Obecnie dokumentacja na całoroczne utrzymanie dróg krajowych przewiduje dwa pozacenowe kryteria oceny ofert. Pierwszym jest kryterium „emisja spalin”, które zakłada realizację przedmiotu zamówienia przez pojazdy spełniające normę emisji spalin EURO 6. Drugie kryterium to „kwalifikacje zawodowe personelu”, które dotyczy osób wskazanych do pełnienia funkcji kierownika i zastępcy kierownika do spraw utrzymania dróg na danym kontrakcie.

Chcąc zbadać realne znaczenie kryteriów pozacenowych, przeprowadziliśmy analizę postępowań na całoroczne utrzymanie dróg krajowych, które zostały rozstrzygnięte w latach 2019-2021. Zbadane zostały przetargi, w których cena stanowiła 60 proc. oceny oferty, a 40 proc. stanowiły właśnie kryteria pozacenowe.

Jak się okazało, w 15 postępowaniach przetargowych rozstrzygniętych w 2019 r. złożono 53 oferty, z czego tylko dwóch oferentów w kryterium „kwalifikacje zawodowe” nie otrzymało maksymalnej liczby punktów. W kolejnym roku, w 6 postępowaniach przetargowych, w których zostało złożonych 35 ofert, tylko jeden oferent nie otrzymał maksymalnej punktacji w kryterium „doświadczenie kierownika utrzymania”. Podobnie było w przypadku postępowań rozstrzygniętych w tym roku. W 11 przetargach złożone zostały 64 oferty, ale tylko 7 oferentów nie otrzymało maksymalnej liczby punktów w kryterium dotyczącym kwalifikacji zawodowych. W pozostałych przypadkach oferenci otrzymywali maksymalną punktację w każdym kryterium pozacenowym.

W świetle wyników przeprowadzonej analizy, zdecydowaliśmy się na przeprowadzenie pilotażowych postępowań, w których cena stanowić będzie jedyne kryterium oceny ofert. Do pilotażu wytypowane zostało postępowanie na całoroczne utrzymanie dróg krajowych województwa małopolskiego w latach 2022-2026 oraz dwa kolejne, które ogłosimy jeszcze w tym roku.

Ocena wyników postępowań pilotażowych pokaże, czy zaproponowane rozwiązanie się sprawdziło i w związku z tym powinno być szerzej stosowane w przyszłych przetargach.

Zawsze podkreślamy, jak istotną kwestią jest bezpieczeństwo osób prowadzących prace na drogach krajowych oraz użytkowników tych dróg. W ostatnim czasie doszło do kilku zdarzeń drogowych z udziałem służb utrzymaniowych, a niektóre zakończyły się tragicznie. Podczas spotkania zaapelowaliśmy do branży o bezwzględne przestrzeganie zasad bezpieczeństwa, w tym m.in. odpowiedniego oznakowania prowadzonych prac i opracowania czasowej organizacji ruchu (COR). Konieczne jest też zapewnienie ochrony pracownikom poprzez ustawienie odpowiednich elementów energochłonnych (zamontowane na pojazdach lub w formie przyczepy) oraz wyposażenie służb utrzymaniowych w odpowiednią odzież odblaskową. Obecnie procedowana jest również zmiana związana z zatwierdzaniem projektu COR, polegająca na ustawieniu dodatkowych, tymczasowych barier ochronnych zabezpieczających pracowników wykonujących roboty.

Podczas wydarzenia podkreśliliśmy, że niedopuszczalne jest podejmowanie prac utrzymaniowych przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych lub w porze zwiększonego natężenia ruchu. Opady deszczu, śniegu lub gęsta mgła ograniczają widoczność osób i pojazdów pracujących na drodze, a prace prowadzone w okresie zwiększonego natężenia ruchu mogą przyczynić się do powstawania korków. Obie sytuacje, podobnie jak niedostateczne zabezpieczenie miejsca robót, mogą mieć też negatywny wpływ na bezpieczeństwo pracowników służb utrzymaniowych oraz innych uczestników ruchu.

Rozpoczął się sezon zimowy 2021/2022. Pierwsze pojazdy do zimowego utrzymania już od kilku tygodni widoczne są na drogach krajowych.

Poprzedni sezon zimowy (2020/2021), pod względem prac z zakresu zimowego utrzymania dróg (ZUD), był jednym z najbardziej wymagających w ciągu ostatnich lat. W walkę ze śniegiem, gołoledzią i marznącymi opadami zaangażowanych było 2261 sztuk sprzętu. Ich celem było nie tylko odśnieżanie dróg, ale również przeciwdziałanie śliskości. Wykorzystaliśmy też prawie 500 tys. ton soli drogowej. Koszt ZUD w tym sezonie wyniósł ok. 481 mln zł. Więcej na temat podsumowania sezonu zimowego 2020/2021 pisaliśmy w sierpniowym komunikacie.

GDDKiA utrzymuje ponad 17 800 km dróg krajowych, a z uwzględnieniem dodatkowych jezdni, np. dróg serwisowych, to już ponad 21 000 km. Prace ściśle związane z zimowym utrzymaniem dróg (ZUD), w szczególności odśnieżanie i usuwanie śliskości, prowadzone są w trybie 24-godzinnym 7 dni w tygodniu. Realizowane są, co do zasady, przez wykonawców wyłonionych w drodze przetargów, z którymi GDDKiA zawarła umowy na utrzymanie całej sieci.

Informację dotyczącą standardów, w jakich będzie utrzymana sieć dróg krajowych w okresie zimowym 2021/2022 znaleźć można w naszym komunikacie z października br.

Podczas trwania sezonu zimowego przeprowadzamy kontrole jednostek organizacyjnych oraz stanu utrzymania dróg. Weryfikujemy w szczególności liczbę sprzętu przygotowanego do ZUD i jej spójność z warunkami kontraktu, a także stan techniczny tego sprzętu. Sprawdzamy również ilość przygotowanych materiałów do usuwania śliskości zimowej oraz właściwe przygotowanie zaplecza do pracy w sezonie zimowym.

Przypominamy, że niedopuszczalne jest wykorzystywanie sprzętu przeznaczonego do zwalczania śliskości i odśnieżania na drogach zarządzanych przez GDDKiA, do świadczenia usług na drogach innych zarządców. Podobnie jak mobilizacja sprzętu niesprawnego technicznie czy kwestionowanie wytycznych, które określają jego wyposażenie. Sprzęt przeznaczony do ZUD kontrolowany jest, zarówno pod kątem technicznym, jak i odpowiedniej dokumentacji danego pojazdu, we współpracy z Inspekcją Transportu Drogowego.

Podczas spotkania podkreślaliśmy, że w bieżącym sezonie zimowym priorytetem dla wszystkich instytucji i firm działających w obszarze dróg krajowych, powinno być bezpieczeństwo użytkowników tych dróg.

W I kwartale przyszłego roku zamierzamy, wzorem Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie, którego jesteśmy członkiem, zainicjować powołanie Porozumienia na rzecz Bezpieczeństwa w Drogownictwie. Skupiałoby ono głownie firmy specjalizujące się w utrzymaniu dróg, ale też budujące drogi. Chcielibyśmy, aby standardy bezpieczeństwa, BHP, zdarzenia drogowe i zdarzenia z udziałem służb utrzymaniowych były analizowane i na ich podstawie wyciągano stosowne wnioski.

Funkcjonowanie obydwu Porozumień i udział w nich zarówno inwestorów jak i wykonawców, wymiana doświadczeń i wspólne wysokie standardy zabezpieczeń powinny przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa zarówno dla osób pracując nad drogach, jak również kierowców.