Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Na infrastrukturę stacji SCPR składają się przede wszystkim liczniki korzystające z pętli indukcyjnych zainstalowanych w nawierzchni drogi. Ponadto jako źródła danych o ruchu wykorzystywane są również dane z systemów preselekcji wagowej, od operatorów autostrad koncesyjnych oraz Krajowej Administracji Skarbowej (obsługującej m.in. system poboru opłat e-TOLL). Ciągłe pomiary ruchu, z wykorzystaniem automatycznych liczników realizowane są na drogach krajowych już od lat 70-tych XX w.  

Stale rozwijamy infrastrukturę pomiarową i wykorzystujemy nowe źródła danych o ruchu, przy czym ze względu na koszty zakupu i utrzymania urządzeń pomiarowych, objęcie pomiarem automatycznym całej sieci dróg krajowych byłoby ekonomicznie nieuzasadnione. 

Stacje SCPR dostarczają danych o liczbie pojazdów przejeżdżających przez dany przekrój pomiarowy w jednostce czasu (godzina, doba lub znaczniki czasu dla poszczególnych pojazdów), w podziale na różnego typu kategorie pojazdów. Część z nich dostarcza także dane o prędkości pojazdów oraz odstępach pomiędzy nimi, natomiast stanowiska preselekcji wagowej rejestrują masy pojazdów i naciski poszczególnych osi. 

Wyniki pomiarów automatycznych dają możliwość określenia zmian ruchu w czasie, niezbędnych w wielu pracach studialnych i projektowych, jak również w analizach dotyczących ochrony środowiska. Umożliwiają one przede wszystkim ocenę zmian zachodzących w ruchu drogowym w okresach między kolejnymi GPR. Stanowią także podstawę do aktualizacji metody przeprowadzenia GPR oraz opracowania wzorów obliczeniowych. 

Poniżej w tabeli prezentujemy typy stacji pomiarowych jakie istniały na sieci drogowej w roku ubiegłym. Aktualna mapa z lokalizacją stacji pomiarowych dostępna jest w naszym serwisie w zakładce poświęconej SCPR.  

Typ stacji pomiarowej	Liczba stanowisk
Stacje Ciągłych Pomiarów Ruchu i liczniki w ramach systemów zarządzania ruchem	166
Stanowiska preselekcji wagowej	34
Stanowiska operatorów autostrad koncesyjnych	19
Stanowiska Krajowej Administracji Skarbowej	34

 

Analizując wyniki ze stacji SCPR z 2022 r. widzimy, że w porównaniu z rokiem 2021 na sieci dróg międzynarodowych, objętych pomiarem automatycznym, ruch ogółem wzrósł o 2,7 proc. Dla pozostałych dróg, ze względu na małą próbę porównywalnych stacji pomiarowych, niemożliwe było określenie wskaźnika zmian ruchu. 

W 2022 roku na sieci dróg krajowych objętych ciągłym pomiarem ruchu nie było już widocznego wpływu pandemii COVID-19 i wynikających z niej ograniczeń, które istotnie oddziaływały na wielkości ruchu rejestrowane w latach 2020 i 2021. Poziom ruchu na wielu stacjach pomiarowych był zbliżony do tego rejestrowanego w 2019 roku, czyli ostatniego przed wybuchem pandemii.  

W marcu i kwietniu 2022 r., na stacjach położonych w województwach graniczących z Ukrainą, można było zauważyć pewne wzrosty wielkości natężenia ruchu - co ma bezpośredni związek z sytuacją za naszą wschodnią granicą. 

 Tygodniowe wahania wielkości ruchu dobowego nie ulegają istotnym zmianom pomiędzy poszczególnymi latami. Największe natężenie ruchu w tygodniu, w stosunku do średniego dobowego ruchu rocznego (SDRR) obserwowane jest w piątki - jest ono o ok. 15 proc. większe od SDRR. Najmniejsze rejestrowane jest w soboty i niedziele - na poziomie o ok. 15 proc. mniejszym w stosunku do SDRR). 

Porównując wielkości średniego dobowego ruchu w poszczególnych miesiącach roku do SDRR uzyskujemy informacje o zmienności ruchu w ciągu roku. Ponadto, ze względu na znaczne różnice w sezonowych wahaniach ruchu, w analizach wyodrębnia się drogi przenoszące ruch o charakterze gospodarczym oraz takie, na których dominuje ruch turystyczno-rekreacyjny, cechujące się znacznie zwiększonym ruchem w miesiącach wakacyjnych.

Porównując wahania ruchu w latach 2019-2022 wyraźnie widać, że rozkład ruchu w poszczególnych miesiącach 2022 roku powrócił do tego jaki był w roku 2019, w którym nie obowiązywały ograniczenia związane z pandemią COVID-19.

Większość automatycznych stacji pomiarowych, oprócz dostarczania informacji o liczbie pojazdów ogółem, dokonuje jeszcze ich klasyfikacji na poszczególne kategorie. Zazwyczaj sześć lub siedem różnych kategorii pojazdów np. motocykle, samochody osobowe, samochody dostawcze, samochody ciężarowe, samochody ciężarowe z przyczepami lub naczepami, autobusy. Przy czym, ze względu na ograniczenia technologiczne metody detekcji pojazdów, niektóre stacje pomiarowe przypisują większe pojazdy dostawcze do kategorii samochodów ciężarowych bez przyczep.

Struktura rodzajowa ruchu na stacjach automatycznych nie uległa istotnym zmianom w okresie 2019-2022. Największy udział w ruchu, tj. ok. 64 proc. mają samochody osobowe. Drugie w kolejności, z ok. 21-procentowym udziałem, są samochody ciężarowe z przyczepami i naczepami. Istotny jest także ponad 10-procentowy udział w ruchu samochodów dostawczych.

A jak rozkłada się ruch w ciągu doby na drogach objętych pomiarem automatycznym? Prawie 80 proc. ruchu pojazdów lekkich oraz 73 proc. ruchu pojazdów ciężkich przypada na godziny dzienne 6-18. W godzinach nocnych tj. 22-6 porusza się prawie 16 proc. pojazdów ciężkich i tylko ok. 7 proc. pojazdów lekkich.

 

        

Wyniki analiz danych ze stacji SCPR z 2022 roku, w tym szczegółowe raporty dla poszczególnych stanowisk są dostępne na naszej stronie internetowej. Prezentujemy w nich m.in. informacje dotyczące poszczególnych stacji SCPR w zakresie:

• średniego dobowego ruchu w kolejnych miesiącach roku,
• natężenia ruchu w 30, 50, 100, 150 i 200 godzinie w roku w odniesieniu do SDRR,
• procentowego rozkładu prędkości pojazdów silnikowych,
• wykresów trendu rozwoju ruchu,
• uśrednionego dobowego rozkłady ruchu w poszczególne dni tygodnia, dla każdego miesiąca roku,
• struktury rodzajowej ruchu,
• proporcji dobowego natężenia ruchu do SDRR dla każdego dnia w roku.

Dodatkowo zachęcamy do zapoznania się z wynikami analiz danych z lat 2012-2021 oraz wynikami Generalnych Pomiarów Ruchu.

Ponadto przypominamy, że trwają prace nad założeniami do GPR 2025. Prowadzi je specjalny zespół powołany na początku maja br. przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.