Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

GDDKiA to największy inwestor drogowy w Polsce. W ramach realizowanych zadań rozbudowujemy drogi krajowe i zapewniamy ich utrzymanie, podnosząc tym samym komfort i poziom bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Swoje cele wypełniamy w oparciu o wieloletnie programy rządowe.

Inwestycje na drogach krajowych realizujemy obecnie zgodnie z założeniami Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych do 2030 r. (z perspektywą do 2033 r.) przyjętego przez Radę Ministrów 13 grudnia 2022 r. Obowiązujący RPBDK określa cele polityki transportowej w zakresie budowy drogowej sieci TEN-T na terenie Polski oraz drogowych połączeń komplementarnych. Łącznie na realizację inwestycji przeznaczona została kwota 294,4 mld zł. Jest to największy program drogowy w historii Polski. Podstawowym źródłem finansowania inwestycji jest Krajowy Fundusz Drogowy. RPBDK zakłada realizację inwestycji drogowych w ciągu dróg krajowych, dróg ekspresowych oraz autostrad.

Celem RPBDK2030 jest stworzenie spójnej sieci dróg krajowych, zapewniającej efektywne funkcjonowanie drogowego transportu osobowego i towarowego. Poprawa przepustowości głównych arterii jest jednym z kluczowych elementów, które mogą zwiększyć dynamikę rozwoju zarówno regionów, jak i całego kraju poprzez łatwiejszy, szybszy i tańszy przepływ towarów oraz usług. Realizacja planowanych w Programie inwestycji pozwoli również zaspokoić oczekiwania mieszkańców, związane z bezpieczną i szybką komunikacją.

Drugim co do wartości programem wieloletnim, jest Rządowy Program budowy 100 obwodnic w latach 2020-2030. W ramach Programu w całej Polsce powstanie ponad 800 km nowych dróg, które wyprowadzą ciężki ruch z miast i mniejszych miejscowości. Na realizację tych zadań zostało przyznanych 28 mld zł z Krajowego Funduszu Drogowego.

Głównym beneficjentem tego Programu są mieszkańcy, którzy w szczególnym wymiarze odczuwają skutki ruchu drogowego. Dzięki inwestycjom z PB100 zwiększy się bezpieczeństwo kierowców i podróżnych, a także mieszkańców poszczególnych miejscowości. O postępach prac w ramach Programu pisaliśmy tutaj.

W ubiegłym roku Rada Ministrów podjęła decyzję o podniesieniu limitu finansowego Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych o 2,6 mld zł oraz Rządowego Programu budowy 100 obwodnic o 115 mln zł. Ze względu na utrzymujące się wysokie koszty realizacji inwestycji, co spowodowane jest wzrostem cen i usług na projektach budowlanych w związku z wojną w Ukrainie, do końca III kwartału br. rząd zdecyduje o kolejnym zwiększeniu budżetu RPBDK o kwotę 2,6 mld zł oraz budżetu Programu budowy 100 obwodnic o 100 mln zł. Rozdysponowanie tych środków zaplanowano na lata 2023-2026.

Ponadto na początku września br. Rada Ministrów przyjęła uchwałę o zwiększeniu limitu finansowego Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych. Zgodnie z treścią uchwały do Programu dodano budowę drogi ekspresowej S8, na odcinku Knyszyn (Białystok) – Raczki (Suwałki), o szacunkowej długości 90 km. Limit finansowy programu zwiększył się o 5,1 mld zł, tj. do kwoty ok. 299,5 mld zł.

Oprócz priorytetów związanych z budową nowych odcinków dróg, do najważniejszych zadań w sektorze drogowym należy także kompleksowe utrzymanie strukturalne i bieżące istniejącej sieci dróg krajowych. Te działania realizujemy w ramach Programu Wzmocnienia Krajowej Sieci Drogowej do 2030 roku, finansowanego ze środków budżetu państwa. Na realizację wszystkich prac ujętych w Programie przewidziano 58,3 mld zł.

Główne cele PWKSD to zwiększenie spójności sieci dróg krajowych dostosowanych do ruchu pojazdów o nacisku pojedynczej osi do 11,5 t, zapewnienie wymaganego stanu technicznego istniejącej infrastruktury oraz intensyfikacja działań zmniejszających negatywny wpływ infrastruktury drogowej na środowisko.

Zakończyliśmy już 335 inwestycje w ramach rządowego Programu Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej na lata 2021-2024 (PBID). Kolejne 287 inwestycje są w trakcie realizacji, a 318 na etapie przetargu lub przygotowania.

Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej 2021-2024 ma na celu poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach krajowych zarządzanych przez GDDKiA. PBID wskazuje rodzaje działań, które są potrzebne do wykonania, aby sieć dróg krajowych w Polsce była dostosowana technicznie i organizacyjnie do potrzeb użytkowników.

Koszt wszystkich zadań z Programu to ok. 2,5 mld zł. Źródłem finansowania przebudowy dróg krajowych w ramach PBID jest Krajowy Fundusz Drogowy.

Budżet GDDKiA rokrocznie wzrasta. Wydatki inwestycyjne od 2020 roku sięgają ponad 15 mld zł. Rok 2023 należy uznać za rekordowy, biorąc pod uwagę ostanie 5-6 lat. Po dynamicznym wzroście w roku 2020 nastąpił okres stabilizacji do roku bieżącego, gdzie już na koniec sierpnia widać wyraźny wzrost wydatków, zarówno ogółem jak i inwestycyjnych.

Utrzymująca się wzrostowa tendencja wydatków w roku bieżącym – w porównaniu do analogicznych okresów w latach poprzednich – pozwala zakładać utrzymanie tego trendu.

Tylko w sierpniu wydatki inwestycyjne GDDKiA wzrosły o 11 proc. w porównaniu do sierpnia 2022 r. Dzięki realizowanym przez nas zadaniom, branża budowlana została zasilona kwotą ponad 1,6 mld zł.

Realizując swoje działania, GDDKiA wykorzystuje także fundusze z programów unijnych. W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko zawarliśmy już 83 umowy na dofinansowanie inwestycji drogowych ze środków Unii Europejskiej. Trwa ich wdrażanie i rozliczanie. Łączna wartość inwestycji, dla których zawarliśmy umowy o dofinansowanie, wynosi 90 mld zł (w tym koszty kwalifikowalne to ponad 50 mld zł).

Zgodnie z założeniami projektów UE objętych dofinansowaniem, dla których podpisane zostały ww. umowy o dofinansowanie, przewidziane jest wykonanie ponad 2127 km dróg krajowych (w tym ok. 158 km autostrad i 1765 km dróg ekspresowych).

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jest największym beneficjentem Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 (POIiŚ). Kwota przyznanego dla GDDKiA dofinansowania w perspektywie UE 2014–2020 dla wszystkich projektów GDDKiA wynosi ponad 43 mld zł.

Sprawna realizacja poszczególnych inwestycji pozwala na skuteczne rozliczanie przyznanego dofinansowania. Mamy już rozliczone blisko 98 proc przyznanego dofinansowania. 2023 rok jest ostatnim, w którym można rozliczać projekty w ramach POIiŚ. Patrząc na wartości powyżej, przyznane dla GDDKiA środki unijne na realizację inwestycji drogowych zostaną w pełni wykorzystane.

Program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021-2027 (FEnIKS) został zatwierdzony przez Komisję Europejską 6 października 2022 roku. Podobnie jak jego poprzednik (POIiŚ) jest największym programem w całej Unii Europejskiej - zarówno pod względem alokacji, jak i liczby priorytetów rozwojowych. GDDKiA jest gotowa do realizacji projektów w ramach tego Programu. We wrześniu br. zostaną złożone pierwsze wnioski o dofinansowanie dla dwóch projektów:

• S1 odc. Kosztowy – Bielsko-Biała odc. Oświęcim-Dankowice-Suchy Potok
• S7 odc. Widoma-Kraków