Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

W spotkaniu, które odbyło się 20 czerwca w formule hybrydowej, wzięło udział blisko 200 osób. Wśród nich byli prezesi firm wykonawczych, szefowie organizacji branżowych zrzeszających przedsiębiorstwa budowlane, dostawców materiałów i surowców (asfaltu, betonu, cementu, kruszyw, paliw) oraz instytucje sektora bankowego i ubezpieczeniowego. Uczestniczyli w nim również przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, sektora finansowego, PKP PLK i PKP Cargo. Obecni byli też członkowie Rady Naukowej przy Generalnym Dyrektorze Dróg Krajowych i Autostrad oraz pracownicy GDDKiA. 

W marcu br. zorganizowaliśmy spotkanie otwierające sezon budowlany. Podczas obecnego spotkania omówiliśmy aktualną sytuację na rynku budowlanym, przedstawiliśmy zaawansowanie przetargowe, pozostałe do zrealizowania w tym roku plany, a także prognozy wydatków na inwestycje do końca 2025 r. 

Od początku roku otworzyliśmy oferty w dziewięciu przetargach, w których najtańsze oferty wahały się od 65 do 119 proc. szacunków GDDKiA. Widzimy, że wykonawcy w swoich ofertach deklarują maksymalne wydłużenie pozacenowych kryteriów oceny ofert. Obecnie wzorcowe kryteria dla postępowań w trybie Projektuj i buduj to: 60 proc. cena (przy powtórnym wykorzystaniu destruktu 55 proc. cena i 5 proc. destrukt) oraz po 20 proc. za przedłużenie gwarancji o maks. 5 lat na elementy obiektów mostowych lub ekrany akustyczne, instalacje zasilające i wsporcze. W postępowaniach w systemie Buduj stosujemy wyłącznie kryterium ceny. Należy zaznaczyć, że nie zawsze wygrywa najtańsza oferta więc o realnej wartości kontraktów można mówić dopiero po podpisaniu umów. 

Omawiając kwestie przetargów zwrócono też uwagę na kwestie przeszacowanych ofert jak i tych niedoszacowanych. Badanie tzw. rażąco niskiej ceny (RNC) jest w postępowaniach prowadzonych przez GDDKiA dość powszechną praktyką, i to nie tylko w sytuacjach, gdy różnica cen jest ponad 30 proc., ale też w innych sytuacjach, kiedy w wyniku analizy ofert pojawiają się wątpliwości zamawiającego. Przypominamy, że badanie rażąco niskiej ceny służy do eliminacji ofert, które są nienależycie skalkulowane, których wybór mógłby rodzić istotne problemy na etapie realizacji umów - a tego zarówno inwestor jak i wykonawca chciałby uniknąć. Zastosowanie procedury badania RNC wielokrotnie w postępowaniach GDDKiA spowodowało eliminacje ofert zawierających nierealistyczne ceny, sięgajcie jedynie do 2021 roku takich sytuacji było kilkanaście, przykładowo wskazać można zadanie dot. budowy Zachodniej Obwodnicy Szczecina, gdzie najtańsza oferta stanowiła 66 proc. Kosztorysu. W wyniku postepowania wyjaśniającego odnośnie RNC oferta została odrzucona. Podobnie było na zadaniu S19 Lublin - Lubartów, Lubartów - Lublin Rudnik, odrzucona oferta stanowiła 60 proc. kosztorysu (kolejna wybrana 75 proc.), czy na S7 Widoma - Kraków, gdzie oferta z najniższą ceną została odrzucona. Procedura badania RNC, w tym pytania techniczne jest niezwykle ważna i przywiązujemy do niej dużą wagę w GDDKiA. Jest bardzo czaso- i praco- chłonna, ale warto ponieść ten koszt, gdyż eliminujemy ryzyka związane z kłopotami na etapie realizacji - nawet odstąpienia od umów z wynikające z niedoszacowania ofert. 

Od początku roku podpisaliśmy osiem umów na odcinki o łącznej długości 94 km i wartości ponad 3,5 mld zł. Ogłosiliśmy przetargi na osiem zadań o łącznej długości blisko 142 km. W toku mamy siedemnaście postępowań przetargowych na odcinki o łącznej długości ok. 230 km. 

W ramach Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych ogłosimy w tym roku przetargi na realizację odcinków dróg o łącznej długości 351 km, a z Programu Budowy 100 obwodnic łącznie 85 km. Wśród nich będą m.in.: S8 w woj. dolnośląskim, S10 od Szczecina do Piły, S11 w woj. wielkopolskim i opolskim, S12 w woj. mazowieckim, S16 i S19 w woj. podlaskim. Do końca roku planujemy podpisać umowy na odcinki dróg o łącznej długości blisko 240 km, w tym S7 na północ od Warszawy, S8 na południe od Wrocławia, S11 w woj. zachodniopomorskim, S16 pod Olsztynem, S17 w woj. lubelskim, S19 w woj. podkarpackim i S74 w woj. świętokrzyskim. Szczegóły w prezentacji.

Podczas spotkania poruszyliśmy też kwestie związane z wchodzącymi w fazę realizacji robót uzgodnionych wspólnie z branżą zmian warunków kontraktu dotyczących m.in.: zaliczkowania, wystawiania przejściowych świadectw płatności, waloryzacji, płatności za materiały zgromadzone na placu budowy, czy też rozpatrywania roszczeń. Przedstawiliśmy też nasze spostrzeżenia dotyczące gwarancji należytego wykonania oraz cesji umów. Podkreśliliśmy, że przy sprawnym zakończeniu kontraktu, usunięciu wad i wykonaniu zaległych prac wykonawcy mogą uwolnić około miliarda złotych z tytułu zabezpieczenia należytego wykonania kontraktów. 

Na sprawną realizację inwestycji przełożą się nie tylko dobrze przemyślane i skalkulowane oferty. To także cały szereg innych czynników obejmujących m.in. kwestie dobrej logistyki i transportu, poziomu cen na rynku, dostępności materiałów, a także odpowiednio wykwalifikowanych pracowników na budowach. Poruszyliśmy też kwestie sprawnego wydawania zgód i pozwoleń przez administrację publiczną oraz znaczenie odpowiedzialnego nadzoru nad budową. 

Przedstawiciele stowarzyszeń branżowych zaprezentowali wyniki analizy kontraktów objętych waloryzacją wskazując wzrost ryzyk po stronie wykonawców i potrzebę reakcji ze strony Ministerstwa Infrastruktury oraz GDDKiA. 

Przedstawiciele branży wskazywali na potrzebę realnych działań związanych z certyfikacją wykonawców, która w efekcie powinna przełożyć się na premiowanie rzetelnych firm sprawnie realizujących kontrakty. Wyrazili zaniepokojenie dobiegającymi sygnałami o zaniechaniu prac nad certyfikacją. Tymczasem, zgodnie z informacją przekazana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii prace nad certyfikacją wykonawców są prowadzone, a w ciągu najbliższych tygodni do GDDKiA trafi do konsultacji projekt mechanizmu certyfikacji.