Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

W związku z nowymi przepisami technicznymi i wdrożeniem ich do naszych wymagań zawartych w Programie Funkcjonalno-Użytkowym (PFU), zdecydowaliśmy się na organizowanie spotkań przed-ofertowych z wykonawcami. Cel - to zaprezentowanie przedmiotu zamówienia oraz zebranie od branży uwag i opinii. Proces ten wydłużył przetarg to prawda, ale ten koszt warto ponieść ponieważ w efekcie udało się wypracować wzorcowe PFU, dzięki czemu oferty powinny być lepiej skalkulowane.

Niestety walka o kontrakty nie tyle cenowa co formalno-administracyjna skutecznie wydłuża procedury przetargowe. Dzieje się tak przez zaskarżenia do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO). Niemal w każdym postępowaniu mierzymy się z odwołaniem do KIO. A te dotyczą treści Specyfikacji Warunków Zamówienia (SWZ), żądań wydłużenia terminu składania ofert, wyboru najkorzystniejszej oferty czy pytań technicznych (w postępowaniu na realizację 19 Jawornik-Lutcza spowodowało to wydłużenie postępowania o pół roku). Od niedawna pojawiły się odwołania na czynność odtajnienia dokumentów zastrzeżonych jako "tajemnica przedsiębiorstwa". Każde odwołanie to wydłużenie całego procesu o ok 1,5 miesiąca.

Wielokrotnie w postępowaniach termin składania ofert jest przez nas wydłużany podczas udzielania odpowiedzi na pytania do SWZ – wszystko po to aby oferenci złożyli właściwie oszacowali koszt i skalkulowali ryzyka. Mimo to często wykonawcy wnioskują o wydłużenie terminu składania ofert (TSO) o np. trzy tygodnie! A w naszych postępowaniach zdarza się, że takich wniosków o wydłużenie TSO jest pięć czy sześć na postępowanie.

Odpowiedzialność zamawiającego to również wnikliwe i rzetelne badanie ofert i ich rozbieżności. Otóż w wyniku różnicy w wycenie pomiędzy ofertami oraz kosztorysem zamawiającego istnieje konieczność ich szczegółowych weryfikacji. Kwestia ta jest szczególnie istotna w przypadku nowych wykonawców - debiutujących na naszym rynku. Ich potencjał nie jest znany a doświadczenie zdobyte jest w krajach, w których warunki geograficzne są zgoła odmienne od tych panujących w Polsce.

Statystyki wyraźnie pokazują, że zainteresowanie naszymi postępowaniami jest coraz większe - średnia ofert w dużych zadaniach inwestycyjnych za rok 2023 to dziewięć ofert na postępowanie! W latach 2021-2022 było to siedem ofert. To o wiele więcej w porównaniu do średniej krajowej (cztery oferty). Na rynku trwa walka o kontrakty GDDKiA, również firm zagranicznych a to oznacza, więcej ofert a także czasu jaki jest potrzebny ich oceny. Przykładem może być przetarg na trzy odcinki S17, gdzie w sumie wpłynęło 35 ofert! 11 dla odc. Paski - Łopiennik i po 12 dla odcinków Krasnystaw – Izbica oraz Izbica - Stary Zamość.

Po raz kolejny wykonanie budżetu państwa przez GDDKiA w 2022 roku wyniosło 99,9 proc. i ponad 93 proc. z Krajowego Funduszu Drogowego (KFD). Było to odpowiednio blisko 5,4 mld zł oraz nieco ponad 13 mld zł. To oznacza, że utrzymujemy stabilny i porównywalny poziom od rekordowego 2020 roku! To o ponad 4 mld złotych więcej niż np. w 2019 roku, gdy wydatki sięgnęły ok. 13,8 mld zł. W 2020 roku wydatki inwestycyjne wyniosły ok 15,4 mld zł lata 2021-2022 to rok do roku wydatki inwestycyjne na poziomie ok. 15,1 mld zł. Plan na 2023 roku i kolejne lata jest równie ambitny.

Podkreślić należy, że nasze plany przetargowe na kolejne 12 miesięcy publikujemy na koniec roku poprzedniego, aby firmy budowlane z wyprzedzeniem mogły zaplanować kolejny sezon budowlany. Dzięki temu zarządy firm wiedzą, jak się przygotować, jak rozłożyć siły i jakie inwestycje poczynić, aby przygotować właściwie skalkulowane oferty w kolejnych postępowaniach GDDKiA. Ta przewidywalność i transparentność wpływają na stabilność branży budowlanej co spotkało się z zainteresowaniem nowych podmiotów z Europy i Azji.

24 maja 2022 r. Rada Ministrów podjęła decyzję o zwiększeniu limitu finansowego Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych o 2,6 mld zł oraz Rządowego Programu budowy 100 obwodnic o 115 mln zł. Decyzja obejmuje też podniesienie do 10 proc. limitu waloryzacji dla kontraktów, dla których dotąd był on na niższym poziomie. Pisaliśmy o tym na naszej stronie internetowej.

13 grudnia 2022 r. Rada Ministrów przyjęła Rządowy Program Budowy Dróg Krajowych do 2030 r. (z perspektywą do 2033 r.). Program zakłada ukończenie wszystkich planowanych obecnie dróg szybkiego ruchu i połączenie wszystkich polskich regionów i miast wojewódzkich siecią bezpiecznych i komfortowych dróg. Łącznie na realizację inwestycji ujętych w nowym Programie przeznaczona zostanie kwota ok. 294,4 mld zł. Jest to największy program drogowy w historii Polski.

Umowy 2023

Od początku roku w ramach Rządowych Programów, Budowy Dróg Krajowych i Budowy 100 obwodnic podpisaliśmy 10 umów na roboty budowlane. Sześć umów dotyczyła budowy dróg ekspresowych, zaś cztery to kontrakty na realizację obwodnic. Łączna długość odcinków, dla których podpisano umowy, to 128,5 km o wartości 5,34 mld zł.

Do końca roku planujemy podpisać umowy na odcinki dróg o łącznej długości nieco ponad 200 km, w tym S7 na północ od Warszawy, S8 na południe od Wrocławia, S16 pod Olsztynem, S17 w woj. lubelskim, S19 w woj. podkarpackim i S74 w woj. świętokrzyskim. 

Przetargi 2023

Od początku br. w ramach RPBDK i PB100 ogłosiliśmy 16 przetargów na realizację odcinków o łącznej długości 259,3 km. 15 zadań na budowę dróg ekspresowych (247,9 km) oraz jedno na budowę obwodnicy (11,4 km).

Obecnie w toku mamy 26 postępowań. 11 z nich to postępowania jeszcze przed złożeniem ofert. To czas dla wykonawców na właściwe kalkulacje i przygotowanie optymalnych, przemyślanych ofert, uwzględniających wszelkie ryzyka i analizy sytuacji rynkowej. A zatem, na oferty czekamy dla postępowań:

• S19 Sokółka – Czarna Białostocka
• S19 Czarna Białostocka – Białystok Północ
• S19 Białystok Północ – Dobrzyniewo
• DK12 obwodnica Głogowa
• DK29 obwodnica Krosna Odrzańskiego
• DK28 obwodnica Sanoka
• DK22 obwodnica Szwecji
• S11 Kępno – Siemianice
• S11 Siemianice – Gotartów
• S11 Gotartów - początek obwodnicy Olesna
• S12 gr. woj. łódzkiego - węzeł Przysucha

Z kolei w toku, ale już po otwarciu ofert, mamy 12 postępowań przetargowych. Teraz jest czas na ich badanie i weryfikację złożonej dokumentacji co pozwoli finalnie dokonać wyboru tej najkorzystniejszej. Są to postępowania na odcinki:

• S7 Czosnów – Kiełpin
• S8 Kobierzyce – Kobierzyce
• S8 Kobierzyce – Jordanów
• S8 Jordanów – Łagiewniki
• S16 Olsztyn – Barczewo
• S16 Barczewo – Biskupiec
• S17 Piaski – Łopiennik
• S17 Krasnystaw – Izbica
• S17 Izbica – Zamość
• S19 Jawornik – Lutcza
• S19 Lutcza – Domaradz
• S74 Cedzyna – Łagów

Dla dwóch postępowań przetargowych mamy obecnie wybrane najkorzystniejsze oferty i czekamy na rozstrzygnięcie standardowej kontroli uprzedniej przetargu jaką przeprowadza Prezes Urzędu Zamówień Publicznych. Mowa tutaj o postępowaniach na realizację dwóch odcinków S74 granica woj. łódzkiego – Przełom/Mniów oraz Łagów – Jałowęsy – Nisko

Ponadto prowadzimy również postępowanie na realizację obwodnicy Zatora w trybie dialogu konkurencyjnego. Przypomnijmy, że jest to pierwsza inwestycja GDDKiA, która będzie budowana z wykorzystaniem metodyki i narzędzi BIM (Building Information Modeling).

Z kolei dla dwóch postępowań na rozbudowę dwóch odcinków DK65 Gąski – Ełk oraz od Nowej Wsi Ełckiej do granicy województwa - kontrola Prezesa UZP nie jest wymagana i jesteśmy przed podpisaniem umowy.

Jednak wiele jeszcze w tym roku przed nami i pracujemy nad dokumentacją, która pozwoli na ogłoszenie ponad 20 postępowań do końca roku kalendarzowego. Będą to przetargi dla 26 odcinków o łącznej długości 262 km. 15 odcinków na drogi ekspresowe o łącznej długości 194,75 km, a 11 na obwodnice o łącznej długości 67,25 km. Wśród nich będą m.in.: kolejne odcinki S8 w woj. dolnośląskim, S10 od Szczecina do Piły, S11 w woj. wielkopolskim, S12 w woj. mazowieckim, S16 w woj. podlaskim.

Jeżeli mowa o przetargach a następnie skutecznej realizacji inwestycji potrzebne są dobrze przemyślane i skalkulowane oferty składane przez wykonawców. Ale nie tylko one są gwarantem sukcesu. To także cały szereg innych czynników obejmujących m.in. kwestie dobrej logistyki i transportu, poziomu cen na rynku, dostępności materiałów, a także odpowiednio wykwalifikowanych pracowników na budowach. Niezwykle istotne jest również sprawne wydawanie zgód i pozwoleń przez administrację publiczną oraz odpowiedzialny nadzór nad budową. To wyzwania jakim musimy sprostać.

Przedstawiciele stowarzyszeń branżowych podczas spotkań prezentują wyniki analizy kontraktów objętych waloryzacją wskazując wzrost ryzyk po stronie wykonawców i potrzebę reakcji ze strony Ministerstwa Infrastruktury oraz GDDKiA.

Przedstawiciele branży wskazują również na potrzebę realnych działań związanych z certyfikacją wykonawców, która w efekcie powinna przełożyć się na premiowanie rzetelnych firm sprawnie realizujących kontrakty.

Ważne aby w swoich działaniach skupić się na rozwiązaniu problemów i skutecznym pokonywaniu przeszkód. A te przy budowie dróg zdarzają się różne. Na przykład protesty lokalnych społeczności przeciwko budowie poszczególnych odcinków dróg. GDDKiA jako inwestor publiczny jest zobligowana do poszukiwania rozwiązań akceptowalnych społecznie. Współpraca, transparentność oraz dobra komunikacja to kluczowe elementy procesu przygotowania inwestycji. Dlatego na etapie planowania drogi prowadzimy szeroką akcję informacyjną.

Cykl przygotowania i realizacji inwestycji drogowej, tj. od pomysłu do zrealizowania trwa średnio 8 lat. Jest to proces złożony i długotrwały, który wymaga ścisłej współpracy urzędów oraz współdziałania z podmiotami zewnętrznymi. To także skomplikowane przedsięwzięcie wymagające specjalistycznej wiedzy, dyscypliny, ogromnych nakładów finansowych, współpracy wielu urzędów i profesjonalnej inżynierskiej realizacji.

Spotykamy się z generalnymi wykonawcami, branżą projektową, sektorem finansowym, przedstawicielami organizacji branżowych a także podmiotami utrzymującymi już wybudowane drogi. Ten konstruktywny dialog, poszukiwanie rozwiązań i optymalizacja procesów, orientacja na nowe technologie i rozwój całej branży pozwoli osiągnąć cel czyli nowoczesne, bezpieczne i komfortowe drogi.