Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Mechanizm waloryzacji odpowiednio reaguje na zmiany cen na rynku. Wprowadzony przez GDDKiA w styczniu 2019 r. system bierze pod uwagę szereg kluczowych dla robót drogowych wskaźników publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) i to właśnie na ich podstawie wyliczany jest wskaźnik korygujący (waloryzujący) cenę. 

Sprawdziliśmy wskaźniki waloryzacyjne GUS w kontekście najnowszych danych rynkowych. Po dynamicznym wzroście cen stali, który można było zaobserwować na początku tego roku, teraz widoczna jest już wyraźna tendencja zniżkowa. Po kwietniowym spadku, w maju delikatnie wzrosły natomiast ceny asfaltów. W przypadku paliw, wzrosły znacząco koszty benzyny, przy jednoczesnym spadku cen oleju napędowego. 

Wskaźniki waloryzacyjne dla obu koszyków (bitum i beton) względem poprzedniego miesiąca, zanotowały wzrost (patrz wykresy poniżej).  

Od stycznia 2019 r. do marca 2022 r., w oparciu o dostępne dane opublikowane przez GUS, wskaźnik korygujący ceny dla nawierzchni bitumicznej wyniósł 1,1843, natomiast dla nawierzchni betonowej 1,1934. Biorąc pod uwagę rynkowe ceny i dane GUS, należy uznać, że wyliczone w oparciu o nowy mechanizm waloryzacyjny wskaźniki, oddają realny obraz zmian cen na rynku.  

Obecnie limit waloryzacyjny wynosi (+/-) 10 proc., co oznacza, że maksymalna dopłata bądź korekta nie wyniesie więcej niż 10 proc. od wartości Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej w umowie z wykonawcą. Dotyczyć będzie wszystkich przetargów ogłaszanych w tym roku na zadaniach realizowanych w systemie Projektuj i buduj. Uwzględniając tę zmianę, wykonawcy będą mogli składać wyważone i dobrze skalkulowane oferty.  

24 maja br. Rada Ministrów przyjęła projekty uchwał zakładających zwiększenie limitu finansowego Programu Budowy Dróg Krajowych o 2,6 mld zł oraz Programu budowy 100 obwodnic o 115 mln zł. Do 10 proc. zostanie również zwiększony limit waloryzacji dla kontraktów zawieranych od początku 2022 r. oraz dla tych wcześniejszych. Pisaliśmy o tym na naszej stronie internetowej. 

W przypadku kontraktów realizowanych w systemie Projektu i buduj waloryzacja w praktyce jest stosowana miesięcznie począwszy od miesiąca, za który zostało wystawione pierwsze Przejściowe Świadectwo Płatności za wykonane roboty budowlane.  

Warto podkreślić, że od stycznia 2021 r. waloryzację wprowadzono do zapisów nowej ustawy Prawo zamówień publicznych. Ustawa przewiduje m.in. obowiązek zawarcia w umowie na roboty budowlane (zawartej na okres dłuższy niż 12 miesięcy) postanowienia o zasadach wprowadzenia zmian w wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy w przypadku, gdy zmienią się ceny materiałów na rynku lub wysokość innych kosztów istotnych dla realizacji zamówienia.  

Nowa waloryzacja opiera się na rozliczeniach w oparciu o zmianę wartości „koszyka waloryzacyjnego”. W skład „koszyka”, składającego się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wchodzą ceny produkcyjne: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami).  

Dodatkowo pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych - wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie zostały wyodrębnione w „koszyku” (np. produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe).  

Przewidywalne i dające się skalkulować ryzyko, równa się stabilizacja. Jednym z głównych założeń nowych zasad waloryzacyjnych jest to, że jedną połowę ryzyka związanego ze wzrostem kosztów realizacji kontraktów przejmują wykonawcy, a drugą połowę zamawiający (GDDKiA). Przyjęto, że 50 proc. wartości kontraktu podlega waloryzacji. Takie podejście ma zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych.  

Podczas organizowanych cyklicznie spotkań z przedstawicielami branży wykonawczej, zawsze apelujemy o profesjonalną wycenę składanych ofert. Również pod kątem aktualnych kosztów usług i materiałów oraz dostępności na rynku niezbędnych kadr oraz sprzętu. Należy pamiętać, że nie zawsze wygrywa najtańsza oferta, a odpowiednia wycena robót pozwoli na skuteczną i terminową realizację prac w przyszłości.