Główny Inspektorat
Transportu Drogowego

Wg raportu Najwyższej Izby Kontroli "Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego" z łącznej liczby wszystkich zdjęć wykonanych przez urządzenia należące do systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym, prawie 60% przekazywanych jest do dalszego procedowania, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przyczyną odrzucenia znacznej liczby zdjęć na etapie ich weryfikacji jest w głównej mierze rejestracja pojazdów posiadających zagraniczne tablice rejestracyjne. Taka sytuacja dotyczy ok. 18,5% wszystkich wykonanych zdjęć, i stanowi prawie połowę liczby zdjęć odrzuconych. Pozostałe przypadki jak nieczytelność zdjęć, na którą wpływ mają warunki pogodowe, czy wystąpienie sytuacji drogowej, która może powodować nieczytelność bądź niejednoznaczność dokonanego pomiaru są zdecydowanie rzadsze, niemniej jednak równie istotne.

Należy jednak zaznaczyć, iż dane te są uśrednione i dotyczą okresu od 1 lipca 2011 r., a więc od początku funkcjonowania Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym, a tym samym początku realizacji projektu, jakim jest budowa systemu. To oznacza, iż obejmują one okres, w którym system poddawany jest stałej modernizacji i rozbudowie. Od lipca 2011 roku CANARD w dużej mierze funkcjonował on w oparciu o starą infrastrukturę sprzętową i teleinformatyczną co generuje m.in. zwiększenie statystycznej liczby fotografii nieczytelnych. Od ponad 3,5 roku system jest stale unowocześniany. Dopiero od września 2013 r. działa 300 nowych fotoradarów. Od tego też czasu następuje regularny demontaż urządzeń starszego typu, a w maju 2014 roku zakończono pracę i odebrano Centralny System Przetwarzania, który stanowi obecnie podstawę działania sieci teleinformatycznej CANARD i ma zasadnicze przełożenie na skuteczność i szybkość systemu.

Wszystkie powyższe fakty w sposób znaczący przekładają się na funkcjonowanie systemu oraz liczbę zdjęć, które przekazywane są do dalszego procedowania. Należy więc przypuszczać, że w najbliższych latach dane dotyczące działania automatycznego nadzoru, będą się stale zmieniać, aż do momentu zakończenia jego rozbudowy.

Fakt, iż prawie 1/3 sprawców ujawnionych przypadków niestosowania się do ograniczeń prędkości nie została ukaranych grzywną, wynika natomiast z odmowy właścicieli pojazdów do wskazania osób kierujących pojazdem w momencie popełnienia wykroczenia. Jak wynika z raportu NIK, tak duża skala odmów dowodzi, że obecne rozwiązania prawne, które pochodzą jeszcze z lat 70-tych, nie są dostosowane do specyfiki nowoczesnego systemu automatycznego nadzoru i warto rozważyć zmianę trybu odpowiedzialności w tym zakresie.

Należy jednak pamiętać, że głównym celem działania systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym, a tym samym wskaźnikiem jego skuteczności, nie jest liczba wykonanych zdjęć, ale to w jaki sposób system przekłada się na poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. Obecność stacjonarnych urządzeń rejestrujących oraz zapewnienie przejrzystości systemu ma przede wszystkim prewencyjny charakter. Warto w tym miejscu wskazać, iż porównując okres 2008-2012 (czyli okres przed instalacją nowych urządzeń), ze średnimi danymi za okres na lata 2013-2014, mamy do czynienia z aż 51,9 % spadkiem liczby zabitych w miejscach instalacji urządzeń stacjonarnych! W tym samym czasie liczba osób rannych w wypadkach drogowych zmniejszyła się o 31%, a liczba samych wypadków spadła o 26%.

Dane dot. stanu BRD w obrębie fotoradarów stacjonarnych GITD (za okres styczeń 2008-wrzesień 2014).

Należy zatem zaznaczyć, iż od momentu instalacji systemu odnotowujemy stały, znaczący spadek liczby osób zabitych w wypadkach drogowych. Sam system natomiast jest jednym z wielu elementów działań wpływających na poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach obok niezmiernie istotnych działań edukacyjnych, rozbudowy infrastruktury drogowej, czy ratownictwu medycznemu.