Pojęcie pory nocnej
Zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 6 a) ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców, który stanowi, że ”pora nocna – okres czterech godzin pomiędzy godziną 00.00 i godziną 07.00”, przy czym definicję pory nocnej zawartą w tym przepisie stosuje się wyłącznie do celów ustalania czasu pracy. Powyższy przepis dotyczy kierowców wykonujących transport drogowy zatrudnionych zarówno na umowie o pracę jak i umowie zleceniu oraz prowadzących własną działalność gospodarczą.
Zgodnie z art. 21 ww. ustawy, „w przypadku gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, czas pracy kierowcy nie może przekraczać 10 godzin w danej dobie.” W tym miejscu należy wskazać, że czasem pracy kierowcy zgodnie z przepisami ww. ustawy zawartymi w art. 6 i 7, jest czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy, która obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego, w szczególności, prowadzenie pojazdu, załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i wyładunkiem, nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym, czynności spedycyjne, obsługę codzienną pojazdów i przyczep oraz inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego lub zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy w tym niezbędne formalności administracyjne i utrzymanie pojazdu w czystości. Zaś do czasu pracy kierowcy nie wlicza się czasu dyżuru, jeżeli podczas dyżuru kierowca nie wykonywał pracy, nieusprawiedliwionych postojów w czasie prowadzenia pojazdu, dobowego nieprzerwanego odpoczynku oraz przerwy w pracy, o której mowa wart. 16 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, że „do kierowców zatrudnionych w transporcie drogowym może być stosowany, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu, przewidującego nie więcej niż jedną przerwę w pracy wciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. W przypadku gdy kierowca wykonuje przewozy regularne, przerwa może trwać nie dłużej niż 6 godzin, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy nie przekracza 7 godzin”. Tak więc do 10 godzin w porze nocnej, zalicza się tylko czas jazdy i innej pracy, a przerwy w pracy i dyspozycja nie będą zaliczane do czasu pracy kierowcy. Ważnym jest wskazanie, że każdy pracodawca może w regulaminie pracy wskazać, jaki przedział czasowy w danym przedsiębiorstwie będzie porą nocną, oraz to, że nawet praca w wymiarze 1 minuty, która będzie wykonywana w przedziale godzin nocnych, będzie skutkowała ograniczeniem czasu pracy w danej dobie do 10 godzin. Bez znaczenia jest czy pora nocna przypada na koniec czy też na początek pracy w danym dniu. Czas pracy w porze nocnej może być kontrolowany przez inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego zarówno podczas kontroli drogowych jak i w siedzibie przedsiębiorcy.
Zgodnie z załącznikiem nr 3, który stanowi wykaz naruszeń obowiązków lub warunków przewozu drogowego, o których mowa w art. 92a ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, wysokość kar pieniężnych za poszczególne naruszenia, a w przypadku niektórych naruszeń numer grupy naruszeń oraz wagę naruszeń, pod lp. 5.12 widnieje naruszenie w postaci „przekroczenia dopuszczalnego dobowego 10-godzinnego czasu pracy, jeżeli praca jest wykonywana w porze nocnej o czas od 1 godziny do mniej niż 3 godzin”, które skutkuje nałożeniem kary pieniężnej w wysokości 50,00 złotych oraz „za każdą rozpoczętą godzinę od 3 godzin”, które skutkuje nałożeniem kary pieniężnej w wysokości 100,00 złotych. Dodatkowo, ustawodawca zakwalifikował powyższe naruszenia, odpowiednio, jako „poważne naruszenie” i „bardzo poważne naruszenie”, tak więc nałożenie powyższej kary na przedsiębiorcę wykonującego przewóz drogowy, może skutkować utratą dobrej reputacji.