Główny Inspektorat
Transportu Drogowego

Uprzednio pojęcie niehandlowego przewozu rzeczy nie zostało zdefiniowane w rozporządzeniu, a  jego interpretacji dokonywano w oparciu o wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3 października 2013 r. w sprawie C-317/12, gdzie stwierdzono, że pojęcie niehandlowego przewozu rzeczy powinno się odnosić do zwyczajowego znaczenia tego pojęcia. Przewóz taki nie może mieć związku z działalnością zawodową lub handlową i nie powinien być wykonywany w celu osiągnięcia dochodu. Tak więc niehandlowy przewóz drogowy oznacza przewóz dokonywany przez osobę fizyczną, który nie jest związany z wykonywaną przez tę osobę działalnością gospodarczą. Przewóz taki, aby być uznanym za niehandlowy nie może być wykonywany w ramach działalności pomocniczej w stosunku do podstawowej działalności gospodarczej. Pojęcie niehandlowego przewozu rzeczy należy interpretować w ten sposób, że obejmuje ono przewóz rzeczy dokonywany przez osobę fizyczną na własny rachunek i jedynie w czasie wolnym. Oznacza to, że wyłączenie z art. 3 lit. h rozporządzenia nie obejmuje przewozów na potrzeby własne wykonywanych pomocniczo do prowadzonej działalności gospodarczej również zespołami pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 7,5 tony. […] niehandlowy przewóz w żaden sposób nie może być związany, nawet ubocznie, z prowadzeniem działalności gospodarczej (wyrok WSA w Olsztynie z dnia 15 stycznia 2019 r. syg. akt II SA/Ol 866/18).
Obecnie pojęcie „przewozu niehandlowego” zostało zdefiniowane w art. 4 lit. r rozporządzenia (WE) nr 561/2006 (definicja wprowadzona ROZPORZĄDZENIEM PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2020/1054 z dnia 15 lipca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 561/2006 w odniesieniu do minimalnych wymogów dotyczących maksymalnego dziennego i tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu, minimalnych przerw oraz dziennego i tygodniowego okresu odpoczynku oraz zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 165/2014  w odniesieniu do określania położenia za pomocą tachografów). Zgodnie z art. 4 lit. r rozporządzenia (WE) nr 561/2006 niehandlowy przewóz oznacza "każdy przewóz drogowy inny niż przewóz zarobkowy lub na potrzeby własne, za który nie otrzymuje się bezpośredniego ani pośredniego wynagrodzenia i który nie generuje bezpośrednio ani pośrednio żadnego dochodu dla kierowcy pojazdu ani nikogo innego oraz który nie ma związku z działalnością zawodową ani zarobkową.”
Zgodnie z art. 4 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym niezarobkowy przewóz drogowy jest to - przewóz na potrzeby własne - każdy przejazd pojazdu po drogach publicznych z pasażerami lub bez, załadowanego lub bez ładunku, przeznaczonego do nieodpłatnego krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego osób lub rzeczy, wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej, spełniający łącznie następujące warunki:
a) pojazdy samochodowe używane do przewozu są prowadzone przez przedsiębiorcę lub jego pracowników,
b) przedsiębiorca legitymuje się tytułem prawnym do dysponowania pojazdami samochodowymi,
c) w przypadku przejazdu pojazdu załadowanego - rzeczy przewożone są własnością przedsiębiorcy lub zostały przez niego sprzedane, kupione, wynajęte, wydzierżawione, wyprodukowane, wydobyte, przetworzone lub naprawione albo celem przejazdu jest przewóz osób lub rzeczy z przedsiębiorstwa lub do przedsiębiorstwa na jego własne potrzeby, a także przewóz pracowników i ich rodzin,
d) nie jest przewozem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług turystycznych.

„Przedsiębiorca prowadzący inną, niż działalność transportowa działalność gospodarczą, chcąc wykonywać choćby incydentalnie przewóz drogowy (a więc realizować tę działalność jako pomocniczą, nie wiodącą 
w stosunku do podstawowej działalności), aby móc wykonywać tę działalność legalnie, musi legitymować się zaświadczeniem o zgłoszeniu przewozu na potrzeby własne. Obowiązek ten dotyczy każdego przedsiębiorcy, podejmującego przewóz pojazdami o masie ponad 3,5 t. jako działalność niezarobkową i towarzyszącą innej, niż transportowa, podstawowej działalności gospodarczej (wykonywanej pomocniczo). Nie jest dopuszczalne przyjęcie, że osoba prowadząca działalność gospodarczą, wykonując przewóz pojazdem ponad 3,5 t. przez siebie prowadzonym, może to realizować w sposób dowolny w zależności od tego, czy podczas ewentualnej kontroli drogowej oświadczy, że porusza się w celu związanym z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, czy też w celu prywatnym. Takie rozumowanie stałoby w sprzeczności z porządkującymi kwestie wykonywania odpłatnych i nieodpłatnych przewozów drogowych zasadami określonymi ustawą o transporcie drogowym, 
a w szczególności ze specyfiką przewozu na potrzeby własne wynikającą z definicji tej instytucji i zamkniętym katalogiem zwolnień spod obowiązku uzyskania zaświadczenia, o którym mowa w art. 33 ust. 1 utd.” (por. wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 2008 r., sygn. akt II GSK 15/08, opubl. orzeczenia.nsa.gov.pl).