Główny Inspektorat
Transportu Drogowego

W dniu 23 stycznia 2009 r. w siedzibie Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego odbyło się spotkanie pracowników Biura Prawnego i Orzecznictwa GITD z przedstawicielami stowarzyszenia przewoźników drogowych (Centralnego Stowarzyszenia Przewoźników Drogowych i Spedytorów). Celem posiedzenia było omówienie interpretacji, najbardziej problematycznych dla przewoźników, przepisów prawnych z zakresu kontroli przewozów drogowych. Zagadnienia poruszone na niniejszym spotkaniu stanowiły kanwę do poniższych wyjaśnień. 1) Licencja na wykonywanie transportu drogowego dla każdego ze wspólników spółki cywilnej. Mając na uwadze kwestię uprawnień z licencji na wykonywanie transportu drogowego w ramach spółki cywilnej, nawiązując do pisma z dnia 9 stycznia 2009 r., znak: BPO-072-8/2009/18-17, skierowanego do wojewódzkich inspektorów transportu drogowego, należy wyjaśnić, że istotne znaczenie dla analizowanego zagadnienia ma wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 października 2008 r. (sygn. II GPS 5/08).Treść uzasadnienia do powyższego rozstrzygnięcia wskazuje jednoznacznie, że każdy ze wspólników spółki cywilnej wykonujący w ramach tejże spółki działalność transportową musi posiadać licencję na wykonywanie transportu drogowego. Skład sędziowski wyraźnie podkreślił, że? w spółce cywilnej, w której tylko jeden ze wspólników posiada licencję na wykonywanie transportu drogowego, świadczenie tych usług przez inną osobę niż licencjonobiorca, oznacza przeniesienie uprawnień wynikających z licencji na osobę trzecią z naruszeniem art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r., Nr 125, poz. 874 ze zm.)? Oznacza to, że wspólnik spółki cywilnej, nieposiadający licencji, nie może wykonywać transportu drogowego, korzystając z licencji drugiego wspólnika i podlega karze pieniężnej w wysokości 8.000 zł. Jednakże należy podkreślić, że Naczelny Sąd Administracyjny zaznaczył, że żaden przepis prawa nie zakazuje udzielenia jednej licencji na wykonywanie transportu drogowego wszystkim wspólnikom spółki cywilnej. Jeżeli zatem firmy wszystkich wspólników spółki cywilnej zostały wymienione w jednej licencji na wykonywanie transportu drogowego, mając na uwadze domniemanie prawdziwości decyzji administracyjnej jaką jest niewątpliwie licencja na wykonywanie transportu drogowego, brak podstaw do stwierdzenia braku uprawnień licencyjnych po stronie któregokolwiek ze wspólników. 2) Zakres zastosowania pojęcia? dokument potwierdzający fakt nieprowadzenia pojazdu? Lp. 11.4 pkt 1 załącznika do ustawy o transporcie drogowym przewiduje karę pieniężną za naruszenie polegające na nieokazaniu wykresówki lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu podczas kontroli w przedsiębiorstwie? za każdy dzień. Biorąc pod uwagę specyfikę kontroli w siedzibie przedsiębiorcy, a zwłaszcza możliwość weryfikacji faktów, na które powołuje się strona, w oparciu o dostępne dokumenty w siedzibie kontrolowanego podmiotu, należy opowiedzieć się za możliwie szerokim rozumieniem pojęcia? dokument?, w szczególności znaczeniem, jakie nadaje mu się na gruncie postępowania administracyjnego. Dlatego też? dokumentem potwierdzającym fakt nieprowadzenia pojazdu? będzie każdy akt pisemny lub zapis na komputerowym nośniku informacji, w oparciu o który organy ITD podczas kontroli w przedsiębiorstwie będą mogły stwierdzić fakt nieprowadzenia pojazdu przez określonego kierowcę w danym dniu. Będą to więc np. rejestry, listy obecności, zaświadczenia lekarskie, wszelkie urządzenia biurowe występujące u kontrolowanego przedsiębiorcy, karty chipowe, itp. Należy jednak podkreślić, że ustalenia kontroli w zakresie dokumentowania faktu nieprowadzenia pojazdu oparte na materiale dowodowym wynikającym z zastosowania szerokiego rozumienia pojęcia? dokument? nie mają bezwzględnego charakteru i nie wyłączają możliwości prowadzenia przeciwdowodu, w szczególności gdy w tej samej sprawie zostanie ustalony stan faktyczny prowadzący do zgoła odmiennych wniosków niż wnioski wynikające z ustaleń poczynionych w oparciu o dokumenty mające dowodzić fakt nieprowadzenia pojazdu (okazane podczas kontroli w siedzibie przedsiębiorstwa rejestry, listy obecności, zaświadczenia, itp.). Warto podkreślić, że za wypełnienie przez przedsiębiorcę w czasie kontroli w siedzibie przedsiębiorcy obowiązku udokumentowania faktu nieprowadzenia pojazdu należy uznać taką sytuację, gdy przedsiębiorca przedkłada inspektorom ITD stosowne dokumenty w terminie wyznaczonym przez kontrolujących. Należy bowiem stwierdzić, że okazanie przez przedsiębiorcę dokumentów w późniejszym okresie niż termin wyznaczony przez inspektorów, w szczególności w toku postępowania administracyjnego prowadzonego po przeprowadzonej kontroli w przedsiębiorstwie, nie można uznać za realizację obowiązku w zakresie udokumentowania faktu nieprowadzenia pojazdu. Dokumentacja stwierdzająca powyższy fakt powinna znajdować się w siedzibie przedsiębiorcy i być okazywana na żądanie kontrolujących inspektorów.