Główny Inspektorat
Transportu Drogowego

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 3 ustawy o transporcie drogowym do przewozów drogowych wykonywanych przez podmioty niebędące przedsiębiorcami – stosuje się odpowiednio przepisy ustawy dotyczące niezarobkowego przewozu drogowego.
Wydaje się zasadnym przyjęcie, że na gruncie ustawy o transporcie drogowym przedsiębiorcami nie są te podmioty, które nie posiadają takiego statusu w świetle art. 4 ustawy Prawo Przedsiębiorców i definicji przedsiębiorcy zagranicznego z art. 3 pkt 7 ustawy z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium RP (Dz.U. z 2019 r. poz. 1079 ze zm.). lub które wykonują działalność wyłączoną spod regulacji ustawy Prawo Przedsiębiorców (art. 6 ustawy). Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie wpis do ewidencji działalności gospodarczej (podobnie jak uzyskanie numeru REGON) ma charakter deklaratoryjny, a brak urzędowego wpisu do ewidencji nie oznacza, iż dany podmiot nie jest przedsiębiorcą w sytuacji, gdy działalność gospodarczą faktycznie wykonuje, lecz jej nie rejestruje (wyr. WSA w Warszawie z 7.11.2006 r., VI SA/Wa 1852/05, Legalis). 
Stosownie do treści art. 4 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym niezarobkowy przewóz drogowy – przewóz na potrzeby własne to każdy przejazd pojazdu po drogach publicznych z pasażerami lub bez, załadowanego lub bez ładunku, przeznaczonego do nieodpłatnego krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego osób lub rzeczy, wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej, spełniający łącznie wskazane w tym przepisie warunki. 
Ustawa o transporcie drogowym określa zasady podejmowania i wykonywania m.in. niezarobkowego krajowego przewozu drogowego oraz niezarobkowego międzynarodowego przewozu drogowego i tylko ściśle określone przypadki niezarobkowego przewozu drogowego nie podlegają przepisom ustawy o transporcie drogowym tj. wykonywanie niezarobkowego przewozu drogowego osób w pojeździe konstrukcyjnie nieprzystosowanym do przewozu więcej niż 9 osób (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym), wykonywanie niezarobkowego przewozu rzeczy pojazdem o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym), wykonywanie przewozu drogowego zespołów ratownictwa medycznego oraz w ramach usług transportu sanitarnego (art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o transporcie drogowym).
Co do zasady przejazdy spełniające warunki niezarobkowych przewozów drogowych podlegają obowiązkowi uzyskania zaświadczenia (art. 33 ustawy o transporcie drogowym) a w drodze wyjątku,  stosownie do treści art. 33 ust. 2 ustawy o transporcie drogowym obowiązek uzyskania zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy przewozów drogowych wykonywanych:  

• w ramach powszechnych usług pocztowych (pkt 1); 
• przez podmioty, niebędące przedsiębiorcami, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 3, z tym że w przypadku działalności wytwórczej w rolnictwie dotyczącej upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego obowiązek uzyskania zaświadczenia nie dotyczy rolnika w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2021 r. poz. 266) (pkt 2);  
• przez przedsiębiorców posiadających uprawnienia do wykonywania transportu drogowego (pkt 3).