Polska w Gruzji

System gospodarczy

 

Gruziński system gospodarczy charakteryzuje się dużym poziomem liberalizmu i otwartości, w tym w odniesieniu do warunków funkcjonowania przedsiębiorstw czy inwestycji zagranicznych.
Strategia gospodarcza kraju zakłada m. in. rozwój korytarza tranzytowego pomiędzy Europą i Azją, tj. przesył do Europy ropy naftowej i gazu (ropociągi Baku-Tbilisi-Ceyhan i Baku-Tbilisi-Supsa, gazociąg Baku-Tbilisi-Erzurum) oraz transport towarowy (Korytarz Środkowy - Trans-Caspian International Transport Route), przy wykorzystaniu portów nad Morzem Czarnym (Poti, Batumi) oraz międzynarodowych połączeń drogowych (trasa E60) i kolejowych (Baku-Tbilisi-Kars). Gruzja, przy wykorzystaniu środków międzynarodowych instytucji finansowych, modernizuje i rozbudowuje połączenia drogowe i kolejowe. Planowana jest także budowa portu głębokomorskiego w Anaklii oraz położenie kabla elektrycznego (transport energii wodnej z Gruzji i wiatrowej z Azerbejdżanu) oraz światłowodowego przez Morze Czarne do Europy.

Strategia gospodarcza Gruzji zakłada także rozwój następujących obszarów: sztuczna inteligencja, obszar biotechnologii – bakteriofagów i technologii rolniczych.

Gruzja, wg Banku Światowego, jest sklasyfikowana, jako gospodarka o wyższych średnich dochodach (upper middle income).

źródło: economy.ge

 

Główne sektory gospodarki

Głównymi sektorami gospodarki są: handel wewnętrzny, finansowo-ubezpieczeniowy, komunikacja i informatyka, turystyka, produkcja (metalurgiczna, chemiczna, rolno-spożywcza, odzieżowa), budownictwo, naprawa i sprzedaż samochodów, transport i logistyka, rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo.

źródło: geostat.ge

 

System walutowy i polityka kursowa

Walutą Gruzji jest lari (GEL). Kurs jest płynny, a za politykę pieniężną odpowiada Narodowy Bank Gruzji.

źródło: nbg.gov.ge

 

Surowce i technologie krytyczne

Głównymi wydobywanymi surowcami są: mangan, miedź i złoto. W Gruzji obecne są także nieeksploatowane zasoby arsenu i barytu.

Gruzja przez dziesięciolecia prowadzonych badań naukowych osiągnęła markę centrum terapii fagowej na świecie (George Eliava Institute of Bacteriophages, Microbiology and Virology – Eliava Phage Therapy Center).

źródło: usgs.gov, eptc.ge

 

Stan infrastruktury

Całkowita długość dróg międzynarodowych wynosi 1 603 km, a sieć dróg krajowych obejmuje ponad 5300 km. Jednym z największych realizowanych obecnie projektów infrastrukturalnych jest budowa autostrady w centralnej części Gruzji, przechodzącej przez wąwóz Likhi.

Długość linii kolejowej wynosi 1 326 km. Jednym z największych realizowanych obecnie projektów jest modernizacja linii kolejowej w centralnej części Gruzji oraz gruzińskiego odcinka kolei Baku-Tbilisi-Kars.

W Gruzji znajdują się 2 porty promowo-przeładunkowe (Poti, Batumi) i 3 terminale paliwowo-naftowe (Supsa, Kulevi, Batumi).

W Gruzji znajdują się trzy lotniska międzynarodowe (Tbilisi, Kutaisi, Batumi) i kilka regionalnych portów lotniczych.

Gruzińska sieć energii elektrycznej działa na napięciach 500kV, 330kV, 220kV, 110kV i 35kV.

źródło: mrdi.gov.ge

 

Kalendarz dni wolnych od pracy

 

Nowy Rok – 1, 2 stycznia

Boże Narodzenie – 7 stycznia

Chrzest Pański – 19 stycznia

Dzień Matki – 3 marca

Międzynarodowy Dzień Kobiet – 8 marca

Wielkanoc – data ruchoma, wyznaczana według kalendarza juliańskiego

Dzień Wspomnienia Zmarłych – data ruchoma, dzień po Wielkanocy

Dzień przyjęcia Aktu Odzyskania Niepodległości – 9 kwietnia

Dzień Zwycięstwa – 9 maja

Dzień Św. Andrzeja – 12 maja

Dzień Czystości Rodziny i Szacunku dla Rodziców – 17 maja

Dzień Niepodległości – 26 maja

Dzień Najświętszej Marii Panny – 28 sierpnia

Mcchetoba – 14 października

Giorgoba – 23 listopada

źródło: gov.ge

 

Podstawowe dane makroekonomiczne

 

Podstawowe dane makroekonomiczne
	2023	2024 (prognoza)	2025 (prognoza)
PKB nominalne (USD ceny bieżące)	30,54 mld	32,83 mld	34,54 mld
PKB (PPP)	94,1 mld USD	101,2 mld USD	103,9 mld USD
Stopa wzrostu PKB (realna)	7,5%	7,5%	5,2%
PKB per capita (nominalne w tys.)	6,08 tys. USD	6,55 tys. USD	6,89 tys. USD
PKB per capita (PPP w tys.)	24,85 USD	27,36 USD	29,53
Stopa inflacji (CPI)	2,5%	2,2%	3,0%
Stopa bezrobocia	11,6%	11,5%	11,4%
Rating kredytowy Fitch / Moody's / S&P	BB+/Ba2/BB	BB/Ba2/BB	BB-/Ba2/BB
Deficyt i nadwyżki budżetowe	-2,3%	-2,5%	-2,0%
Dług publiczny (% PKB)	39,2%	38,2%	37,4%

Źródło: WB, IMF

 

Dane demograficzne

Dane demograficzne
Liczba ludności (orientacyjna; census w 2025)	3,715 mln
Siła robocza (dane krajowe)	1,633 mln
Rozmiar klasy średniej (w tys./mln)	2,548 mln (2022 r.)
Poziom ubóstwa (% populacji żyjącej poniżej progu ubóstwa)	15,6%
Współczynnik Giniego	34,2 (2021 r.)
Współczynnik HDI	0,802 (2022 r.)

źródło: WB, UNDP, geostat.ge

 

Handel zagraniczny i inwestycje

• Najważniejsi partnerzy handlowi 

W 2023 r. wartość gruzińskiego eksportu wyniosła 6 mld USD, a najważniejszymi partnerami w gruzińskim eksporcie były (% ogółu eksportu): Azerbejdżan (14,2), Armenia (12,9) , Kazachstan (11,6), Kirgistan (11,4), Rosja (10.8), Turcja (6,7), Chiny (5,1), Bułgaria (4,1), Uzbekistan (1,9), Ukraina (1,7).  

W 2023 r. wartość gruzińskiego importu wyniosła 15,6 mld USD, a najważniejszymi partnerami w gruzińskim imporcie były (% ogółu importu): Turcja (16,5), USA (13,1), Rosja (11,2), Chiny (8,5), Niemcy (6,2), Azerbejdżan (4,2), Japonia (3,9), ZEA (2,5), Włochy (2,4), Armenia (2,2).

• Podstawowe produkty eksportowe i importowe

Najważniejszymi towarami eksportowymi Gruzji w 2023 r. były (% ogółu eksportu):  samochody, głównie używane (34,9), rudy miedzi (7,9), wino (4,3), napoje spirytusowe (3,2), żelazostopy, w tym manganowe (3,0), nawozy (2,6), wody mineralne (2,2), leki (2,1), wody mineralne i gazowane słodkie (1,8), energia elektryczna (1,6).  

Najważniejszymi towarami importowanymi Gruzji w 2023 r. były (% ogółu eksportu): samochody, głównie używane (21,3), paliwa i produkty petrochemiczne (7,5), gaz naturalny (2,9), aparaty telefoniczne i transmisji danych (2,4), rudy miedzi (2,4), pojazdy dostawcze (1,1), urządzenia automatycznego przetwarzania danych (1,0), sztaby żelazne i stal niestopowa (0,9).  

źródło: geostat.ge

• Główni inwestorzy

Wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do Gruzji wyniosła w 2023 r. 1,9 mld USD. Najważniejszymi kraje pochodzenia inwestycji ( % ogółu BIZ): Holandia (20,3), W.Brytania (19,2), USA (9,6), Turcja (5,8), Rosja (5,4), Chiny (5,2), Malta (5,1), Azerbejdżan (4,7), Japonia (3,6), Szwajcaria (2,2).

źródło: geostat.ge

Udział w inicjatywach i organizacjach wielostronnych o charakterze gospodarczym

 

Gruzja dąży do zacieśniania stosunków gospodarczych z krajami partnerskimi, w celu integracji z międzynarodowymi kręgami gospodarczymi, poprzez rozwój dwustronnych, regionalnych i wielostronnych stosunków handlowych, a także rozwój preferencyjnych i wolnych systemów handlowych. Jej celem jest zmniejszenie barier technicznych w handlu oraz dostosowania towarów i usług produkowanych w Gruzji do najlepszych praktyk międzynarodowych i europejskich. 

Większość partnerów handlowych Gruzji jest członkami Światowej Organizacji Handlu (WTO), a stosunki handlowe są regulowane na podstawie zasad najwyższego uprzywilejowania (MFN). Gruzja jest członkiem WTO od 14 czerwca 2000 roku.

Gruzja posiada system wolnego handlu ze wszystkimi krajami WNP, Turcją, Unią Europejską, Chińską Republiką Ludową i Europejskim Stowarzyszeniem Wolnego Handlu (EFTA).

Gruzja jest beneficjentem systemu GSP (Generalized System of Preferences) następujących krajów: USA, Japonia i Kanada.

 

Gruzja jest członkiem ONZ, jej agend, grupy Banku Światowego, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Światowej Organizacji Handlu, Światowej Unii Celnej, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Azjatyckiego Banku Rozwoju, Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej, Światowej Organizacji Własności Intelektualnej.

Od 14 grudnia 2023 r. Gruzja posiada status państwa kandydackiego do UE. Z budżetu Europejskiego Banku Inwestycyjnego realizowane są w Gruzji projekty infrastrukturalne i wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Gruzja realizuje projekty infrastrukturalne także przy wsparciu Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych.

źródło: geostat.ge

 

Pozycja kraju w rankingach
	pkt	pozycja
Corruption Perception Index (Transparency International)	53/100	49 (2023)
Global Innovation Index (World Intellectual Property Organization)	29,9	57 (2024)
Economic Freedom Index (Heritage Foundation)	68,4	32 (2024)

 

Relacje dwustronne

• Dwustronne relacje handlowe Polska - Gruzja

 

Gruziński import z Polski	USD (zmiana w stosunku do poprzedniego roku)
2023	251,8 mln (+20,8%)
Gruziński eksport do Polski	USD (zmiana w stosunku do poprzedniego roku)
2023	42,5 mln (- 9,3%)

 

Najważniejszymi towarami importowanymi z Polski do Gruzji w 2023 r. były: pojazdy i  urządzenia mechaniczne, leki, wyroby rolno-spożywcze, kosmetyczne, urządzenia chłodnicze.

Najważniejszymi towarami eksportowanymi z Gruzji do Polski w 2023 r. były: wino, orzechy, artykuły odzieżowe, urządzenia elektryczne, napoje spirytusowe, wody mineralne.

Wartość polskich inwestycji w Gruzji w 2023 r. wyniosła 3,2 mln USD i dotyczyła głównie zakupu apartamentów.

źródło: geostat.ge

 

Umowy dwustronne

Od 05.11.2007 r. obowiązuje umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Gruzji o współpracy gospodarczej.

Od 11.04. 2011 r. obowiązuje umowa między Rządem RP a Rządem Gruzji o cywilnym transporcie lotniczym.

Od 06.07.2014 r. obowiązuje umowa między Rządem RP a Rządem Gruzji o międzynarodowych przewozach drogowych wraz z Protokołem Wykonawczym.

Od 17.08.2014 obowiązuje umowa między Rządem RP a Rządem Gruzji o transporcie morskim

Od 01.04.2023 r. obowiązuje umowa między Rzecząpospolitą Polską a Gruzją w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz zapobiegania uchylaniu się i unikaniu opodatkowania.

źródło: traktaty.msz.gov.pl

 

Umowy z Unią Europejską

02.12.2010 r zawarto umowę o wspólnym obszarze lotniczym między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Gruzją

UE i Gruzja podpisały układ o stowarzyszeniu w czerwcu 2014 r., który wszedł w życie w lipcu 2016 r. Integralną częścią umowy jest pogłębiona i kompleksowa strefa wolnego handlu (DCFTA).

W grudniu 2023 r. Gruzja otrzymała status państwa kandydującego z UE. Jednocześnie, w listopadzie 2024 r., premier Gruzji poinformował o zawieszeniu do 2028 r. procesu akcesji Gruzji do UE.

źródło: ec.europa.eu