EUROSTAT opublikował dane dotyczące nakładów na badania i rozwój
08.12.2022
EUROSTAT, czyli urząd statystyczny Unii Europejskiej opublikował dane za 2021 rok. Wynika z nich, że nakłady na badania i rozwój w 2021 roku były sumarycznie dla państw członkowskich UE wyższe o 6% w stosunku do 2020 roku i wyniosły 328 mld Euro. Polska znalazła się wśród pięciu krajów, które w ciągu ostatniej dekady zanotowały znaczący wzrost intensywności nakładów na badań i rozwoju. Są one jednak w naszym kraju wciąż niższe niż średnia dla UE.
Badania naukowe są głównym motorem innowacji, a monitorowanie wydatków na badania i rozwój oraz ich intensywność (nakłady na B+R jako procent PKB) są uważane za dwa kluczowe wskaźniki stosowane do porównywania państw pod względem wagi jaką przykładają do rozwoju technologicznego. Urząd statystyczny Unii Europejskiej opublikował właśnie dane za 2021 rok. Wynika z nich, że państwa członkowskie UE wydały łącznie 328 mld euro na badania i rozwój w 2021 r., co stanowi wzrost o 6% w stosunku do 310 mld euro w 2020 r. W porównaniu z 2011 rokiem nastąpił wzrost o 43,9% wyrażony w cenach bieżących, co oznacza, że odzwierciedla on zarówno zmiany cen, jak i realne zmiany poziomu wydatków.
Pomimo wzrostu intensywność nakładów na badania i rozwój, definiowana jako średnia kwota wydana przez każdy kraj wyrażona w procencie PKB, spadła z 2,31% w 2020 r. do 2,27% w 2021 r. W raporcie EUROSTATu można przeczytać, że fakt ten może wynikać z odbicia PKB państw członkowskich po spadku PKB spowodowanym pandemią COVID-19.
Najwięcej PKB na badania kieruje Szwecja gdzie aż 3,35% PKB przeznaczone jest na badania i rozwój. Na kolejnych miejscach znalazły się: Austria, Belgia, Niemcy i Finlandia. Każde z tych państw przeznaczyło co najmniej 3% PKB w badania. Z kolei najmniej na badania wydają: Rumunia (0.48%), Malta (0.65%), Łotwa (0.71%).
Z dalszej analizy opublikowanych danych wynika, że w ciągu ostatniej dekady dwie trzecie państw członkowskich zwiększyło intensywność nakładów na badania i rozwój. Natomiast nastąpiły również niewielkie spadki, przy czym Finlandia przeznaczyła mniej o 0,64% punktu procentowego (pp), Estonia (- 0,51% pp), Irlandia (- 0,49% pp) i Luksemburg (- 0,41% pp). Największy wzrost intensywności nakładów na badania i rozwój w ostatnich dziesięciu latach odnotowały: Belgia (+1.02 pp), Grecja (+0.76 pp), Polska (+0.69 pp), Austria (+0.55 pp) i Chorwacja (+0.53 pp).
Należy też dodać, że polskie zespoły naukowe pozyskują coraz więcej środków finansowych z Programu Horyzont Europa. Co ważne o ponad 40% wzrosło przeciętne dofinansowanie przypadające na polskiego uczestnika. Od początku funkcjonowania Programu Horyzont Europa Polska uzyskała łącznie dofinansowanie w wysokości 207,35 mln euro, co stanowi 1,48% środków przyznanych państwom członkowskim UE. Daje nam to 14 miejsce w tej klasyfikacji. Liderem są Niemcy z dofinansowaniem na poziomie 2,4 mld euro, kolejne miejsce zajmują: Francja (1,7 mld euro) i Hiszpania (1,6 mld euro). W Polsce realizowane są 472 projekty, z czego 51 projektów jest przez nas koordynowanych. Łączna liczba uczestników z Polski wynosi już 319. Najwięcej umów (40) na łączną kwotę 15,5 mln euro podpisał Uniwersytet Warszawski. Drugie miejsce zajmuje Uniwersytet Jagielloński, który podpisał 27 umów, na które otrzymał prawie 14,6 mln euro. Trzecie miejsce przypadło Narodowemu Centrum Badań i Rozwoju z dofinansowaniem na poziomie 14,4 mln euro dla 21 projektów. Pozostała kolejność to: Instytut Chemii Bioorganicznej PAN (7 mln euro), Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie (4,1 mln euro), Uniwersytet im. Adana Mickiewicza w Poznaniu (4 mln euro), Instytut Wysokich Ciśnień PAN (3 mln euro), Politechnika Śląska (2,9 mln euro), Politechnika Łódzka (2,9 mln euro), Uniwersytet Gdański (2,8 mln euro).