Stowarzyszanie państw spoza Unii Europejskiej z Programem Horyzont Europa
13.12.2022
Trwają rozmowy dotyczące udziału państw spoza UE w Programie Horyzont Europa. Najbliżej porozumienia są Kanada i Nowa Zelandia. W końcu listopada br. miała miejsce wizyta kanadyjskiego ministra nauki, innowacji i przemysłu François-Philippe'a Champagne'a w Brukseli. Minister Champagne spotkał się z Komisarz KE ds. konkurencji Margrethe Vestager. Po spotkaniu ogłoszono, że Kanada i KE przystępują do ostatniego etapu negocjacji. Stowarzyszenie Kanady z programem Horyzont Europa może nastąpić wiosną przyszłego roku.
Zwłaszcza od czasu rosyjskiej inwazji na Ukrainę UE zależy na tym, aby liberalne, zaawansowane technologicznie demokracje przyłączyły się do programu Horyzont Europa.
Kanada prowadzi rozmowy i jest żywotnie zainteresowana przystąpieniem do programu Horyzont Europa. Kolejna, ostatnia runda negocjacji pomiędzy przedstawicielami tego kraju z KE może zakończyć się wiosną przyszłego roku. Oczekuje się, że Kanada będzie pierwszym krajem, który przystąpi do programu Horyzont Europa na mocy nowych zasad, które pozwalają "podobnie myślącym" demokracjom z silnymi systemami B+R przyłączać się, niezależnie od tego, gdzie się znajdują. Stowarzyszenie oznaczałoby, że naukowcy z Kanady mogliby dołączyć do konsorcjów bez konieczności znajdowania własnego źródła finansowania. Kanadyjczycy mogliby też koordynować projekty. Rozmowy dotyczą jednak jedynie przystąpienia drugiego filaru programu Horyzont Europa, który finansuje konsorcja naukowe i przemysłowe w celu sprostania dużym wyzwaniom środowiskowym i gospodarczym.
Kolejnym krajem, który obecnie jest najbliżej stowarzyszenia z programem jest Nowa Zelandia, która ogłosiła w zeszłym miesiącu, że rozpocznie formalne negocjacje w sprawie stowarzyszenia. Natomiast Korea Południowa i Japonia są nieco w tyle i aktualnie prowadzą wstępne rozmowy z UE w sprawie stowarzyszenia. Także Australia została zaproszona do udziału w programie, jednak jeszcze nie przystąpiła nawet do wstępnych rozmów.
Tymczasem Wielka Brytania i Szwajcaria pozostają wiąż niestowarzyszone z programem Horyzont Europa. Powodem tego stanu są szersze spory polityczne. Oba te kraje były wcześniej głównymi beneficjentami unijnych programów ramowych w zakresie badań naukowych.