Instytut Ekspertyz Sądowych im. Prof. dra Jana Sehna w Krakowie

Przewidywanie cech wyglądu, pochodzenia czy wieku danej osoby na podstawie próbki DNA zabezpieczonej na miejscu zbrodni jest przydatne w poszukiwaniach nieznanych sprawców, których nie można zidentyfikować za pomocą standardowych metod profilowania. W ostatnim czasie możliwości fenotypowania znacząco wzrosły, co zostało opisane w artykule przeglądowym „Recent advances in Forensic DNA Phenotyping of appearance, ancestry and age”, której współautorem jest prof. dr hab. Wojciech Branicki, Zastępca Dyrektora ds. naukowych IES.

Przewidywanie wyglądu na podstawie DNA rozszerzyło się poza kolor oczu, włosów i skóry, obejmując dodatkowo inne cechy, takie jak kolor brwi, piegi, strukturę włosów, wypadanie włosów u mężczyzn oraz wysoki wzrost. Wnioskowanie o pochodzeniu biogeograficznym na podstawie DNA zwiększyło rozdzielczość i pozwala na  określanie pochodzenia na poziomie subkontynentalnym, a także  wykrywanie u badanych osób  genów pochodzących z różnych populacji. Szacowanie wieku na podstawie DNA rozszerzyło się poza krew  i umożliwia analizę innych tkanek somatycznych ,  w tym śliny i kości, a także oferuje nowe markery i narzędzia do analiz nasienia.

Postęp technologiczny umożliwił opracowanie technologii badania DNA odpowiedniej z punktu widzenia kryminalistyki, która pozwala na jednoczesną analizę setek predyktorów przy zastosowaniu wysokoprzepustowego sekwencjonowania DNA. Jednak pomimo niedawnych postępów, które prawdopodobnie zwiększą znaczenie metody kryminalistycznego fenotypowania DNA w sprawach karnych w najbliższej przyszłości, predykcja wyglądu, pochodzenia biogeograficznego i wieku poprzez analizę DNA z miejsca przestępstwa na poziomie szczegółowości i dokładności, jakiego mogą sobie życzyć śledczy, wymaga dalszych zintensyfikowanych badań naukowych.

Zachęcamy do zapoznania się z całością artykułu, który dostępny jest online: https://doi.org/10.1016/j.fsigen.2023.102870