Polska w Iraku

Projekt humanitarny, realizowany w okresie 1 października – 31 grudnia 2024 r. został wdrożony w obozie Hasansham U3, zlokalizowanym w ok. miasta Mosul w północnym Iraku. Projekt ten był kontynuacją wcześniejszego, dwuletniego projektu Polskiej Misji Medycznej, który również finansowany był ze środków MSZ RP. W trakcie realizacji projektu pracownicy Konsulatu Generalnego RP w Irbilu jak i Centrali MSZ w Warszawie odwiedzali systematycznie obóz Hassan Sham.

Obóz Hassan Sham charakteryzuje się bardzo trudnymi warunkami życia mieszkańców. Został on utworzony w październiku 2016 r. dla osób poszukujących schronienia w następstwie wojny z tzw. „Państwem Islamskim”. Od początku trafiały do niego w dużej mierze osoby podejrzewane o bliskie związki z ISIS, m.in. żony, dzieci i dalsza rodzina bojowników. Osoby te są ścigane przez iracki wymiar sprawiedliwości, „niepożądane” na terytorium irackiego Kurdystanu, a ich powrót do domów dodatkowo wiązałby się z ryzykiem agresji ze strony lokalnych milicji. Z uwagi na ww. czynniki obóz funkcjonuje w zamkniętym reżimie. Jego mieszkańcy nie mają możliwości opuszczania go w celu podjęcia pracy, a dzieci nierzadko nie mogą podjąć edukacji szkolnej, gdyż ich dokumenty są rekwirowane przez kurdyjskie służby bezpieczeństwa. Obecnie w obozie przebywają 843 rodziny (łącznie 3949 osób). Co istotne, jest to jedyny obóz w Iraku, który wciąż przyjmuje nowych mieszkańców. W obozie Hassan Sham z inicjatywy Polskiej Misji Medycznej działało finansowane ze środków MSZ centrum medyczne PMM. Jego działalność ukierunkowana była przede wszystkim na pomoc kobietom (zwłaszcza ciężarnym) i dzieciom. W centrum świadczona była przez ostatnie kilka lat opieka ginekologiczna, internistyczna, pediatryczna; funkcjonował również specjalny pokój zabiegowy oraz apteka, w której chorzy mogli bezpłatnie zaopatrzyć się w leki. 

W ramach zrealizowanego przez Konsulat Generalny RP w Irbilu wraz z Terre des Hommes Italy projektu w okresie trzech ostatnich miesięcy 2024 roku udzielono pomocy medycznej 541 osobom: 185 kobietom, 185 mężczyznom, 71 dziewczętom oraz 100 chłopcom. Pacjenci mieli w tym okresie nie tylko pełny dostęp do podstawowej opieki medycznej, ale również do opieki psychiatrycznej oraz psychologicznej co jest szczególnie ważne w aspekcie najmłodszych osób zamieszkujących osób. W trakcie realizacji projektu zadbano również o poprawę kondycji uzębienia dzieci, poprzez m.in. zabiegi fluoryzacji oraz prowadzono sesje profilaktyczne dot. nowotworów, które w Iraku/irackim Regionie Kurdystanu stanowią poważny, rosnący problem.

W grudniu zespół medyczny TDH/PMM oraz Konsulat Generalny RP w Irbilu we współpracy z centrum społecznościowym TDH/UNHCR obchodzili 16 Dni Aktywizmu Przeciwko Przemocy Ze Względu na Płeć. W jego ramach w obozie przeprowadzano również sesje dotyczące świadomości zdrowotnej, których celem było podniesienie wiedzy na temat kluczowych problemów zdrowotnych związanych z przemocą ze względu na płeć. Sesje te koncentrowały się również na szkoleniu osób w zakresie wiedzy na temat dostępnych usług i zasobów, dając im możliwość podjęcia działań i szukania pomocy w razie potrzeby.

Sytuacja w obozach IDP we wschodnim Mosulu jest szczególnie trudna i pogarsza się systematycznie od kilku lat, głównie ze względu na zmniejszenie wsparcia darczyńców. To z kolei wynika z niejasnych planów władz w Bagdadzie oraz Irbilu dot. przyszłości obozu oraz osób w nim przebywających.