Komenda Miejska
Państwowej Straży Pożarnej
w Lesznie

Początki funkcjonowania obecnej Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Lesznie  sięgają lat pięćdziesiątych. Wtedy to właśnie lutego 1950 roku Sejm uchwalił pierwszą w państwie ludowym ustawę o ochronie przeciwpożarowej i jej organizacji. Została utworzona Komenda Główna Straży Pożarnych podległa Ministrowi Spraw Wewnętrznych. Przy prezydiach wojewódzkich i powiatowych rad nadzorczych utworzono komendy straży pożarnych. Było to przełomowe wydarzenie w historii naszego pożarnictwa. Tak wielka organizacja jaką jest pożarnictwo doczekała się koordynatora swojej działalności.

1 czerwca 1951 roku zostaje utworzona w Lesznie Komenda Powiatowa Straży Pożarnych pod kierownictwem Stanisława Kurzawskiego oraz Komenda Miejska Straży Pożarnych i Pogotowie Zawodowe, którego komendantem zostaje    Jan Grzegorzewski. Na dzień 31 grudnia 1951 r. Pogotowie Zawodowej Straży Pożarnej liczyło 11 pracowników, w tym 1 podoficer i 10 szeregowych. Praca odbywała się w systemie zmianowym 24 godziny służby i 24 godziny wolne po służbie.

Na terenie powiatu leszczyńskiego na wyposażeniu jednostek OSP były przeważnie sikawki ręczne i wozy konne. W latach sześćdziesiątych funkcjonowały tylko 4 jednostki OSP typu "S":

• OSP Osieczna, Rydzyna, Włoszakowice dysponujące samochodem Star 20
• OSP Pawłowice dysponujące samochodem zastępczym Renault.

Zmiany w życiu społecznym i gospodarczym kraju spowodowały uchwalenie przez Sejm w dniu 13 kwietnia 1960 r. nowej ustawy o ochronie przeciwpożarowej, która dała podstawy do dalszego zwiększania skuteczności działań prewencyjnych i ratowniczych.

W dniu 1 maja 1963 r. Komenda Miejska połączyła się z Komendą Powiatową Straży Pożarnych. Pogotowie Zawodowe, które dysponuje w tym czasie trzema samochodami pożarniczymi:

• samochodem gaśniczym Berliet  /3.200 l wody/,
• samochodem strażackim Horach /załoga 12 osób/,
• samochodem strażackim Opell  /załoga 12 osób/

oraz jednym samochodem osobowym marki Adler przekształca się w Zawodową Straż Pożarną w Lesznie przy Powiatowej Komendzie Straży Pożarnych, która podlega bezpośrednio pod Prezydium Powiatowej i Miejskiej Rady Narodowej w Lesznie. Funkcję komendanta powierzono kpt. Stanisławowi Kurzawskiemu.

Rok 1975 to kolejny etap zmian organizacyjnych w kraju. Wprowadzona zostaje nowa ustawa o ochronie przeciwpożarowej oraz ustawa o wprowadzeniu nowego dwustopniowego podziału administracji kraju. Leszno staje się miastem wojewódzkim i powstaje Komenda Wojewódzka Straży Pożarnych, której siedzibą był budynek przy ul. Wałowej. Funkcję Komendanta powierzono kpt. poż. Henrykowi Pęcakowi. W zakresie spraw operacyjnych komenda podlegała pod Komendę Główną Straży Pożarnych, działając jednocześnie w strukturach Urzędu Wojewódzkiego. Na podstawie zarządzenia nr 11/75 Wojewody Leszczyńskiego z dnia 21 czerwca 1975 r., Komendant Wojewódzki zarządzeniem nr 3/75 wprowadza w życie Regulamin Organizacyjny Komendy Wojewódzkiej Straży Pożarnych w Lesznie.   

Działalność komendy w zakresie operacyjno-taktycznych polegała na analizowaniu stanu ochrony przeciwpożarowej w poszczególnych dziedzinach gospodarki narodowej oraz podejmowanie przedsięwzięć zmierzających do zmniejszenia zagrożenia pożarowego, określenie kierunków działania jednostek ochrony przeciwpożarowej, udziału w zapobieganiu pożarom oraz dowodzenie strażami pożarnymi i szkolenie pożarnicze.

W roku 1991 r. zostają wprowadzone kolejne dwie nowe ustawy dotyczące działalności pożarniczej: ustawa o ochronie przeciwpożarowej oraz ustawa o Państwowej Straży Pożarnej. W dniu 1 lipca 1992 r. na mocy ww. ustaw zostaje powołana "Państwowa Straż Pożarna jako zawodowa, umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt formacja, której zadaniem jest walka z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami". W wyniku tego przekształcenia straż pożarna zostaje wyłączona ze struktur Urzędu Wojewódzkiego. Komenda Wojewódzka PSP oraz Komenda Rejonowa PSP w Lesznie stają się jednostkami rządowymi administracji specjalnej.

Taki stan prawny funkcjonuje do 1998 r. kiedy to na skutek kolejnej reformy administracyjnej kraju zmienia się podział administracyjny kraju i zostaje zmniejszona ilość województw. Leszno traci statut miasta wojewódzkiego. Efektem tego jest likwidacja z Komendy Wojewódzkiej PSP w Lesznie i przekształcenie z dniem 1 stycznia 1999 r. Komendy Rejonowej PSP w Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej. Skutkuje to również włączeniem Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej PSP w struktury Komendy Miejskiej na zasadach wydziału.

 W latach pięćdziesiątych stosowano system kancelaryjny bezdziennikowy. Komenda Powiatowa Straży Pożarnych utworzona przy Prezydium Rady Nadzorczej w Lesznie stosuje system kancelaryjny stosowany w tym urzędzie. Zarządzeniami nr 1/76 z dnia 5 stycznia 1976 r. oraz 13/76 z dnia 18 czerwca 1976 r. komendant wojewódzki SP wprowadza wytyczne w sprawie ujednolicenia dokumentacji w biurach komend rejonowych straży pożarnych. Oparte są one na zasadach ustalonych zarządzeniem nr 34/75 Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Œrodowiska. Ustalone zostają następująca symbole oznakowywania akt dla poszczególnych spraw:

• operacyjne - Poż.III,
• szkoleniowe - Poż.IV,
• prewencji - Poż.II,
• kwatermistrzowskie - Poż.V,
• ogólno-organizacyjne - Poż.I /1/,
• kadrowe - Poż.I /2/.

To samo zarządzenie komendanta wojewódzkiego wprowadziło również do stosowania wykaz akt /rzeczowa klasyfikacja/.

Z chwilą powstania Państwowej Straży Pożarnej jednolite rzeczowe wykazy akt wprowadzał Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej. Struktura ich oparta była, i jest do tej pory, na systemie kwalifikacji dziesiętnym stanowiąc jednolitą, rzeczową i niezależną od struktury komendy klasyfikację akt powstałych  w tracie jej działalności oraz zawiera kwalifikację archiwalną. W Komendzie Wojewódzkiej PSP w Lesznie funkcjonowały następujące komórki organizacyjne:

• Wydział Kadr,
• Wydział Organizacji i Nadzoru,
• Wydział Finansowy,
• Wydział Kwatermistrzowsko-Techniczny wraz z Zapleczem Warsztatowo-Technicznym,
• Wydział Operacyjno-Szkoleniowy.

Obecnie stosowany jest rzeczowy wykaz akt będący załącznikiem do decyzji Komendanta Głównego PSP z dnia 27 maja 2004 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej oraz jednolitego rzeczowego wykazu akt dla jednostek organizacyjnych PSP. Jednak instrukcja kancelaryjna nie obowiązuje komend powiatowych i miejskich, które zobowiązane są do stosowania instrukcji dla organów powiatu wprowadzonej rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1998 r. na podstawie  art. 39 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym.

Komórki wchodzące w skład Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Lesznie do dnia 31.12.2006 r. to:

• Wydział Operacyjno-Szkoleniowy,
• Wydział Organizacyjno-Kadrowy,
• Wydział Kontrolno-Rozpoznawczy,
• Wydział Finansów,
• Wydział Kwatermistrzowsko-Techniczny,
• Samodzielne Stanowisko Pracy ds. BHP i obronnych,
• Samodzielne Stanowisko Pracy Radca Prawny,
• Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza.

Przez cały okres działalności komend na terenie miasta Leszna stosowany jest bezdziennikowy system kancelaryjny. Obecnie pisma rejestrowane są w dzienniku korespondencji, gdzie nadawany jest kolejny numer wpływu. Następnie po przekazaniu do danej komórki, pismo otrzymuje kolejny numer sprawy ze spisu spraw pod którym jest rejestrowane.

Obecnie w komendzie funkcjonują następujące komórki organizacyjne:

• Wydział Operacyjno-Szkoleniowy,
• Sekcja ds. Finansów,
• Sekcja ds. Kontrolno-Rozpoznawczych,
• Sekcja ds. Kwatermistrzowsko-Technicznych,
• Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Organizacyjno-Kadrowych,
• Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza.

Opracował:

mł. kpt. inż. Marek Rzeźnik