Specjalistyczna Grupa Ratownictwa Chemiczno-Ekologicznego
RATOWNICTWO CHEMICZNO-EKOLOGICZNE – krótki rys historyczny
Do roku 1991 ratownictwo chemiczne bazowało głównie na Stacjach Ratownictwa Chemicznego zlokalizowanych na terenie dużych zakładów chemicznych zajmujących się wytwarzaniem, przetwarzaniem oraz magazynowaniem substancji niebezpiecznych oraz w ograniczonym zakresie Zakładowe Zawodowe Straże Pożarne, które posiadały sprzęt oraz przeszkolonych funkcjonariuszy mogących prowadzić działania z zakresu ratownictwa chemicznego.
W roku 1991 uchwalono ustawę powołującą Państwową Straż Pożarną, zawodową, umundurowaną i wyposażoną w specjalistyczny sprzęt formację, przeznaczoną do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. W tym samym roku uchwalono ustawę o ochronie przeciwpożarowej, w której jest mowa o krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym, który to system miał na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska poprzez: walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi, ratownictwo techniczne, ratownictwo chemiczne, ratownictwo ekologiczne, ratownictwo medyczne, współpracę z jednostkami systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. KSRG w zakresie ratownictwa chemicznego i ekologicznego miał obejmować planowanie, organizowanie i realizację działań niezbędnych do zmniejszenia lub likwidacji bezpośrednich zagrożeń stwarzanych przez substancje niebezpieczne dla ludzi, zwierząt, środowiska lub mienia. Realizacją zadań miedzy innymi w zakresie ratownictwa chemicznego miała zajmować się Państwowa Straż Pożarna, w szczególności specjalistyczne grupy ratownictwa chemiczno - ekologicznego, wyposażone w niezbędny sprzęt do likwidacji zdarzeń oraz odpowiednio wyszkolonych ratowników chemicznych.
GENEZA
Historia ratownictwa chemicznego w piotrkowskiej straży pożarnej ma swoje źródła jeszcze przed wejściem w życie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.
W roku 1991 ówczesny Z-ca Komendanta Wojewódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim ppłk.poż. Andrzej Darmos (zm.1999 r.), późniejszy dowódca JRG w Piotrkowie Tryb., począł czynić starania o pozyskanie specjalistycznego samochodu ratownictwa chemiczno-ekologicznego. Starania zakończyły się sukcesem. Dzięki środkom finansowym pozyskanym z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Piotrkowie Tryb., ze środków budżetowych wojewody piotrkowskiego oraz przy wsparciu Komendy Głównej Straży Pożarnych zakupiony został pojazd ciężarowy marki Jelcz 415/2, który następnie trafił do karosacji do Niemiec do firmy SCHMITZ, gdzie został wyposażony w urządzenie samozaładowcze firmy Meiller oraz kontener wyposażony w sprzęt do ratownictwa chemicznego (ryc.1)
Kolejnym etapem dosprzętowienia w sprzęt specjalistyczny JRG w Piotrkowie Tryb. był zakup w roku 1996 separatora olejowego OLSEP AWAS-H-2000B (ryc.2) wraz z osprzętem firmy SCHMITZ, który służy do usuwania ropopochodnych z powierzchni akwenów. W roku 1998 firma ZAMET Głowno wykonała na zamówienie kontener wymienny ze zbiornikami rezerwowymi do przepompowywania substancji niebezpiecznych o łącznej pojemności 5 m3.
SZKOLENIE I ROZWÓJ RATOWNICTWA CHEM. – EKOL.
We wrześniu 1993 r. skierowano na szkolenie specjalistyczne w JRG Katowice-Piotrowice, prowadzone przez przedstawiciela firmy SCHMITZ, trzech młodych adeptów pożarnictwa: mł.kpt. Marcina Pryczka, mł.kpt. Pawła Kardasa oraz mł.kpt. Marka Skrobka. Nabyta podczas szkolenia wiedza teoretyczna jaki i praktyczna posłużyła im do przeprowadzenia w dniach 18.10.-16.12.1993 r. szkolenia z zakresu ratownictwa chemiczno-ekologicznego według pierwszego programu dla straży pożarnych dla całego stanu osobowego JRG w Piotrkowie Tryb. (dla ponad 80 funkcjonariuszy), które zakończyło się egzaminem w obecności przedstawicieli f-my ZAMECH w Bydgoszczy jak i w obecności przedstawiciela Szkoły Podoficerskiej PSP w Bydgoszczy. Od tej chwili JRG w Piotrkowie Tryb. zaczęła realizować zadania ustawowe związane z ratownictwem chemicznym i ekologicznym. Akcje z tego zakresu wykonywał pluton ratownictwa chemiczno – ekologicznego, w skład którego wchodził samochód rat.chem.-ekol., samochód gaśniczy oraz samochód rat.techn.
Po reformie administracyjnej 1999 r. pluton ratownictwa chemiczno – ekologicznego przeobraził się w Specjalistyczną Grupę Ratownictwa Chemiczno-Ekologicznego” Piotrków” WOO, której nieetatowym dowódcą został kpt. Marek Skrobek. W roku 2012 r. w wyniku wejścia w życie „Zasad organizacji ratownictwa chemicznego i ekologicznego w KSRG” grupa przekształca się w SGRChem.-Eko. „Piotrków” COO o poziomie gotowości „B”, który określa się jako zdolność do prowadzenia działań, polegających na samodzielnym wykonywaniu specjalistycznych czynności ratowniczych przez co najmniej 8 ratowników chemicznych w czasie 1 godziny przy zachowaniu niezwłocznego czasu alarmowania.
Obecny stan wyszkolenia grupy przedstawia się następująco: 52 ratowników chemicznych, 4 ratowników chemicznych z przeszkoleniem w zakresie ochrony radiologicznej, 2 ratowników chemicznych z przeszkoleniem w zakresie transportu i magazynowania substancji niebezpiecznych.
Kierownictwo grupy: bryg. Wojciech Pawlikowski - Dowódca Grupy, kpt. Dominik Ciach - Zastępca Dowódcy Grupy.
AKCJE RATOWNICZE
Przez okres dwudziestu lat, zdarzeń związanych z zagrożeniami substancjami chemicznymi oraz nadzwyczajnymi zagrożeniami środowiska było wiele, ale jedno zdarzenie z dnia 11.03.1999 r. przyćmiewa pozostałe jeśli chodzi o skalę zagrożenia. W tym dniu we wczesnych godzinach popołudniowych około 100 m przed wjazdem do stacji kolejowej w Tomaszowie Maz. nastąpiło wykolejenie i wywrócenie 9 cystern kolejowych pociągu towarowego relacji Łódź Olechów –Kraków. Skład pociągu zawierał 26 wagonów –cystern zawierających po 60 ton oleju napędowego każda; 2 cysterny uległy rozerwaniu i cała ich zawartość wyciekła na torowisko, a z 1 cysterny wyciekło ok. 50 % jej zawartości. Ogółem wyciekło ok. 150 ton oleju napędowego. Z uszkodzonych cystern przepompowano olej do 5 autocystern i 8 cystern kolejowych podstawionych przez PKP. Postawiono zapory sorpcyjne w celu zapobieżenia przedostania się oleju napędowego do rzeki Czarnej odległej około 50 m od miejsca zdarzenia.
