Historia
Zawodowa Straż Pożarna w Bielsku Podlaskim została powołana z dniem 1 lutego 1951 r.
W 1951 udało się ukończyć budowę warsztatów, dwóch boksów garażowych, a także wieży, podjęto również skuteczne starania o pozyskanie taboru. Do Bielska trafił nowy pojazd marki Bedford GM-8, wykonany na podwoziu angielskim (silnik, podwozie i kabina) przez Sanocką Fabrykę Wagonów „Sanowag”. Samochód z wygodną ośmioosobową kabiną wyposażony był w motopompę, drabinę typu „Szczerbowskiego”, bosaki, węże i pozostały niezbędny sprzęt gaśniczy. W pierwszych latach działalności zawodowa jednostka dysponowała również dwoma, pochodzącymi z demobilu wojskowego, wozami bojowymi konstrukcji amerykańskiej: Dodge oraz Ford (Canade). Na Fordzie załoga zamontowała zbiorniki na wodę o pojemności 3000 litrów, a także motopompę i inny sprzęt gaśniczy. Kolejnym nabytkiem był pozyskany w roku 1956 Star 20 GM-8 o rozwiązaniach konstrukcyjnych zbliżonych do samochodu Bedford. Nowy nabytek posiadał motopompę o wydajności 800 l/min. i sześcioosobową kabinę.
W roku 1954 obsługa bielskiej straży składała się z 16 osób. Ponadto rozrastająca się jednostka wymuszała rozwój bazy lokalowej. W 1958 r. wymieniono strop na ogniotrwały oraz dobudowano nad garażami piętro. Dalsze zmiany nastąpiły w latach 1960-1962. Powiększono wówczas obiekt od strony wjazdu, planując urządzenie tam warsztatu pomocniczego i dodatkowego garażu na dwa stanowiska.W tym okresie Komendantem Zawodowej Straży Pożarnej w Bielsku Podlaskim był por. inż. Klemens Dziermański.
W związku z rosnącą liczbą pożarów w powiecie bielskim (w roku 1965 było ich 28, w następnym aż 47, w tym 7 w samym Bielsku) oraz problemami kadrowymi, utrudniającymi pełnienie statutowych obowiązków, 6 czerwca 1968 r. w Bielsku Podlaskim powstała Ochotnicza Straż Pożarna. W chwili powstania liczyła 17 osób (ostatecznie liczba członków wzrosła do 21 i nie przewidywano dalszego jej powiększania). OSP aktywnie włączała się w prowadzone akcje gaśniczo-ratownicze. W codziennej służbie Ochotnicy stanowili ekipę rezerwową dyżurującą w Komendzie Powiatowej w czasie, gdy ZSP wyjeżdżała na akcje gaśnicze. Drugim bardzo istotnym zadaniem OSP, było prowadzenie działalności zapobiegawczej, polegającej na systematycznej kontroli gospodarstw domowych, na najbardziej zagrożonych pożarami ulicach. Nie posiadając w pierwszym roku swojej działalności własnego sprzętu, nowa organizacja korzystała z bazy materiałowej udostępnionej przez Powiatową Komendę SP. Od roku 1971 pojawiły się trudności związane ze finansowaniem tej formacji, które w rezultacie w kolejnych latach doprowadziło do jej rozwiązania.
W latach 1964-1976 Komendantem ZSP w Bielsku Podlaskim był mjr Adolf Czesnowski. Koniec lat 60 XX w. dla Zawodowej Straży Pożarnej w Bielsku Podlaskim to okres wzmożonych inwestycji. W trakcie przebudowy trwającej do 1971 roku nadbudowano gmach strażnicy, wymieniono instalację elektryczną, wodną, kanalizacyjną, centralnego ogrzewania oraz system wentylacyjny. W kolejnym roku wybudowano stalową wiatę, stację paliw i myjnię. W następnych latach, dobudowano pomieszczenia na agregaty oraz magazyn środków pianotwórczych. Trwała również modernizacja parku maszynowego. Strażacy wzbogacili się o wozy pożarnicze Star 25 i Star 26. Ich zaletą był zbiornik na wodę o pojemności 2000 l i motopompy o wydajności 800 l/min. Załogę wymienionych pojazdów stanowiło odpowiednio ośmiu i sześciu strażaków.
Rok 1975 przyniósł kolejne zmiany w organizacji bielskiej straży. W związku z wprowadzeniem nowego podziału administracyjnego kraju i na mocy Ustawy z 12 czerwca 1975 r. o ochronie przeciwpożarowej zmieniono nazwę z Komendy Powiatowej na Komendę Rejonową. Komendantem Rejonowym w latach 1976-1984 był ppłk Walenty Simonienko.
W latach 80-tych bielska straż pożarna borykała się z rosnącą liczbą pożarów. W roku 1983 zanotowano ich 62, a w ciągu następnych 9 miesięcy aż 109. Zaistniała sytuacja wymagała nasilenia działań prewencyjnych. Dopiero częste kontrole w zakładach pracy i gospodarstwach rolnych, spotkania z dziećmi i młodzieżą, zaowocowały podniesieniem bezpieczeństwa w mieście i okolicy. Liczba pożarów spadła do 30 w 1987 r. i 26 w roku następnym. W latach 80 XX w. poczyniono również szereg inwestycji, wśród których warto wymienić budowę magazynu Obrony Terytorialnej Kraju w Augustowie (1984 r.), służącego do przechowywania sprzętu oraz cztery zbiorniki na materiały pędne o pojemności 5000 l i dwa po 20000 l. W związku z rozwojem sportów pożarniczych na placu przy strażnicy ustawiono ścianę do wspinaczki. Do ostatnich inwestycji dekady należały modernizacja i przedłużenie boksów garażowych pod potrzeby nowej cysterny gaśniczej, a także wykonanie nadbudowy i urządzenie w niej pomieszczeń socjalnych, w których zorganizowano nową sypialnię dla załogi. Nowym nabytkiem był samochód gaśniczy Star 244. Pojazd wyposażony w napęd terenowy posiadał zbiornik na wodę o pojemności 2500 litrów, zbiornik na środek pianotwórczy o pojemności 250 litrów oraz autopompę o wydajności 1600 l/min. Załogę Stara 244 stanowiło sześć osób. Kolejny duży samochód w bielskiej jednostce to Jelcz 315. Jego atutem była beczka na wodę o pojemności 6000 litrów i autopompa wydajności 3200 l/min. W końcu lat osiemdziesiątych pozyskano dużą cysternę gaśniczą Jelcz 417 K o pojemności 15000 litrów. Rok 1986 był dla bielskiej straży symboliczny. Wiązało się to z uroczystymi obchodami 35-lecia istnienia Zawodowej Straży Pożarnej w Bielsku Podlaskim.
Z dniem 1 lipca 1991 roku na stanowisko Komendanta powołany został st. bryg. Jan Bartoszuk, który funkcje Komendanta w bielskiej Komendzie piastował do dnia 23 maja 2016 roku.
W wyniku zmian ustawowych powołano z dniem 1 lipca 1992 r. Komendę Rejonową Państwowej Straży Pożarnej w Bielsku Podlaskim, której podlegały Jednostki Ratowniczo Gaśnicze w Bielsku i Siemiatyczach. Ustawą z 24 sierpnia 1991 r., Minister Spraw Wewnętrznych powołał do życia istniejący do dzisiaj, krajowy system ratowniczo – gaśniczy (KSRG). Ma on na celu ochronę życia, zdrowia i mienia publicznego, poprzez walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi, ratownictwo techniczne, chemiczne, ekologiczne i medyczne. Komenda Rejonowa PSP w Bielsku Podlaskim podjęła szereg działań zmierzających do utworzenia i wdrożenia w życie nowoczesnego systemu ratowniczego. Obejmowały one przygotowanie rejonowych planów ratowniczych, określających metody postępowania podmiotów ratowniczych podczas pożarów i miejscowych zagrożeń obejmujących szeroko pojętą pomoc (działania gaśnicze, techniczne, chemiczne, ekologiczne i wodne), a także przystosowanie Rejonowego Stanowiska Kierowania do wiodącej roli koordynatora. Obecnie do KSRG włączonych jest 14 jednostek OSP z terenu powiatu bielskiego (Augustowo, Hołody, Pasynki, Piliki, Boćki, Andryjanki, Brańsk, Świrydy, Orla, Malinniki, Rudka, Wyszki, Domanowo, Topczewo). Nowe wyzwania, mające związek z powstaniem KSRG, wymusiły spore zmiany w wyposażeniu technicznym jednostki. Cennym nabytkiem, pozyskanym w 1993 roku, był przystosowany do ratownictwa technicznego Volkswagen T-4, a także samochód gaśniczy Jelcz 010, który znalazł się na wyposażeniu w roku 1995, posiadał zbiornik na wodę o pojemności 5000 litrów i na środek pianotwórczy 500 litrów. Tak odnowiony tabor mógł sprostać nowym wymaganiom związanym z ratownictwem drogowym, chemicznym i ekologicznym.
Z dniem 1 stycznia 1999 roku reforma administracyjno – ustrojowa państwa przyniosła reorganizację straży pożarnych. Komendę Rejonową PSP w Bielsku Podlaskim przekształcono w Komendę Powiatową PSP.
Nową dekadę w bielskim pożarnictwie charakteryzuje wyraźny wzrost liczby podejmowanych akcji ratowniczych. W roku 2000 zanotowano 163 różnego rodzaju interwencji, z czego 40% stanowiły pożary. Liczby nie pozostawiają żadnych złudzeń. W roku 2004 zanotowano 476 interwencji, a w następnym już 552. Średnio co 15 godzin strażacy byli wzywani do zdarzenia, a co 39 godzin do pożaru. Ciekawostką były nowe samochody wyposażone w pompy, podające mniejszą ilość wody, ale za to pod wyższym ciśnieniem. Sprawdziły się one podczas gaszenia pożarów budynków mieszkalnych, powodując mniejsze szkody związane z zalaniem . W posiadaniu bielskich strażaków znalazł się również samochód do zadań specjalnych – Renault Kerax, którego zaletą jest to, że potrafi dojechać praktycznie wszędzie. Nic dziwnego, że sami strażacy nazywają go „czołgiem”. Uzupełnieniem strażackiego uzbrojenia były w tym okresie ubrania gazoszczelne, kombinezony do usuwania owadów, sprzęt do usuwania skutków powodzi i narzędzia do rozcinania karoserii .
Rok milenijny był rokiem wzmożonych prac modernizacyjnych pomieszczeń socjalnych załogi, w które duży wkład wnieśli sami strażacy. Przeprowadzono remont wszystkich pokoi biurowych oraz pomieszczeń JRG. W następnych latach odnowiono część garażowo – warsztatową. W 2003 roku kontynuowano rozbudowę Komendy w celu przygotowania jednostki do zapewnienia sprawnego funkcjonowania przyszłego Centrum Powiadamiania Ratunkowego i wprowadzenia numeru alarmowego 112.
Rok 2001 r. zapisał się w historii jako jubileuszowy związany z 50-leciem istnienia Zawodowej Straży Pożarnej w Bielsku Podlaskim. Wstępem do głównych obchodów, stało się otwarcie wystawy (17 lipca 2001 r.) Bielska Straż Ogniowa, zorganizowanej przez Muzeum w Bielsku Podlaskim Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku i miejscową Komendę Powiatową PSP. Było to pierwsze tego typu wydarzenie nie tylko w Bielsku, ale także w całym województwie podlaskim.
W związku z tworzeniem zintegrowanego systemu ratowniczo-gaśniczego i medycznego w 2003 roku rozpoczęto prace przy dalszej rozbudowie budynku. Dzięki podjętej inwestycji siedziba KP PSP w Bielsku Podlaskim zyskała trzy boksy garażowe i dodatkowo dwie kondygnacje. Po rozbudowie budynek komendy zyskał 450 m2 nowej powierzchni
a kubatura budynku zwiększyła się o 880 m3.
9 lutego 2005 r. w nowej części budynku Komendy powstało Powiatowe Centrum Ratownicze – jako czwarte na Podlasiu (po Białymstoku, Łomży i Suwałkach). Od tego momentu wyposażone w nowoczesne systemy teleinformatyczne Centrum, pełni rolę „mózgu” przeprowadzanych akcji ratunkowych. W znacznym stopniu skróciło czas oczekiwania na przyjazd straży pożarnej i innych służb ratowniczych do zdarzeń.
Rolę ośrodka zarządzania kryzysowego, w powiatowym systemie ratowniczym spełnia Centrum Zarządzenia Kryzysowego, w skład którego wchodzą Gminne Centra Reagowania Miasta i Gminy Bielsk Podlaski oraz Powiatowy Zespół Reagowania Kryzysowego.
W 2008 roku wymieniono bramy garażowe i zakończono prace związane z nadbudową drugiego piętra budynku starej części komendy, co pozwoliło na zwiększenie powierzchni o 300 m2.