Muzeum pożarnictwa
Muzeum pożarnictwa w Starej Wsi
W Starej Wsi na Podkarpaciu, wśród malowniczych krajobrazów Pogórza Strzyżowsko- Dynowskiego funkcjonuje od roku 1986, Podkarpackie Muzeum Pożarnictwa. Jest to placówka o charakterze społecznym i ponadregionalnym, działająca przy miejscowej Ochotniczej Straży Pożeranej. Mieści się w Domu Strażaka przy drodze krajowej Rzeszów - Sanok, w bezpośrednim sąsiedztwie popaulińskiego sanktuarium maryjnego z XVIII wieku i warsztatu terapii zajęciowej dla młodzież sprawnej inaczej. Duży parking sprzyja wycieczkom autokarowym. Dodatkowymi walorami turystycznymi jest możliwość zwiedzania znajdującego się obok muzeum zakonnego Towarzystwa Jezusowego i Muzeum Misyjnego Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP. W sześciu salach wystawowych zgromadzonych jest około 300 eksponatów sprzętu, urządzeń i narzędzi gaśniczych, około 1000 archiwaliów pożarniczych i ponad 150 eksponatów kultury ludowej. Do najciekawszych pożarniczych należą: pierwszy po II wojnie światowej samochód gaśniczy, wykonany we Wrocławiu (1950) na podwoziu samochodu ciężarowego „Dodge”; jeden z pierwszych krajowych samochodów gaśniczych „Star N71”, wykonany na podwoziu krajowego samochodu Star A 20, produkcji Sanockiej Fabryki Wagonów w Sanoku (1952), samochodowa przyczepka strażacka „P81” do przewozu motopompy i sprzętu towarzyszącego, produkcji Sanockiej Fabryki Wagonów w Sanoku (1953); konny wóz strażacki z sikawką ręczną, produkcji „Unii Strażackiej we Lwowie” (1928);ciągniony przez trzech strażaków wózek strażacki na żelaznych kołach z sikawką ręczną z okresu zaboru austriackiego, do przewozu w trudnych warunkach drogowych. Na szczególną uwagę zasługują liczne sikawki ręczne, a wśród nich sikawka pachwowa produkcji czeskiej z okresu zaboru austriackiego oraz sikawka ręczna ze złączem gwintowym. Wśród eksponatów mniejszych rozmiarów na uwagę zasługują: hełmy mosiężne z łuskami i sokołem, produkcji „R.A.Smekal, Praga Śmiechów” (1912r.); trąbka sygnałowa produkcji „Altriohter Frankfurth”; mosiężna prądownica wodno pianowa produkcji „The Pyrenc Company”. Wyjątkowe zainteresowanie wzbudza unikalny w formie feretron patrona strażaków św. Floriana, wykonany całkowicie z produktów rolnych takich jak słoma, kłosy, nasiona gryki i prosa; obraz św. Floriana z cukru i nasion; najstarsza w okręgu chorągiew strażacka Ochotniczej Straży Ogniowej z Brzozowa z 1889r.; chorągiew Straży Ochotniczej z Baranowa z za Bugu z 1929r. przekazana przez wysiedleńców z Krystynopola. Uwagę zwiedzających przyciąga dziewiętnastowieczny medal strażacki z okresu zaboru austriackiego z napisem na obwodzie „Dem Höchsten zur Ehr, dem Nächsten zur Wehr”. Na uwagę zasługują m. in.: pozwolenie polityczne na przybudowanie 2 stancji z 1858r., wykaz narzędzi ogniowych w gminie Starawieś z 1868r.,spis narzędzi ogniowych w gminie Załęże z 1874r., spis członków OSP Brzozów z 1974r., wiersze Adama Fronia założyciela OSP w Humniskach z 1889r., polisa ubezpieczeniowa z 1897r., podręcznik dla uczestników powiatowych kursów pożarniczych Antoniego Szczerbowskiego pt” Straże pożarne w gminach wiejskich”. Wśród eksponatów kultury ludowej wzbudzają zainteresowanie: zestaw urządzeń i sprzętu do przędzenia nici lnianych, kołowrotek nośny, sprzęt do zbioru zboża i wypieku chleba, koszyk na zboże wypleciony z korzeni sosny przed 200 laty, próbki unikalnej w Europie „białej ropy, wiertarka do drewna „na sznurek”, nożyczki z pojemnikiem metalowym do obcinania rozpalonych knotów w świecach i wiele innych. Muzeum zajmuje się również dokumentowaniem historii pożarnictwa w swoim rejonie. Przykładem tego to: "Zeszyty Brzozowskie” (1983-1985), „Zeszyty Brzozowskie” (1985-1988), „Brzozowskie tradycje pożarnicze”, „Szkoła obywatelskiej służby”, „Ludzie spod znaku św. Floriana”, liczne artykuły w prasie pożarniczej, konkursy plastyczne, konkursy graficzne, katalogi wystaw, sesje popularno – naukowe, filokartystyka.
Materiał przygotowano na podstawie opracowania byłego Społecznego Opiekuna Podkarpackiego Muzeum Pożarnictwa w Starej Wsi ś. p. Stanisława Dydka.
Muzeum Pożarnictwa jako Oddział Muzeum Regionalnego w Brzozowie jest otwarte dla zwiedzających od maja do września we wtorki w godz. 10.00 - 13.00. Osoby chcące zwiedzić Muzeum proszone są o kontakt telefoniczny pod nr. tel. 013-43-418-56. Muzeum jest placówką należącą do Muzeum Regionalnego im. A. Fastnachta w Brzozowie, ul. Rynek 10, 36-200 Brzozów; email wiadbrzoz@pro.onet.pl . Wszelkie informacje na ten temat znajdziecie Państwo na stronie internetowej www.muzeum.brzozow.pl
Opracowanie: st. kpt. Tomasz Mielcarek, KP PSP w Brzozowie
