Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Jarosławiu

Początki ochrony pożarowej na terenie miasta Jarosławia wiążą się z utworzeniem Ochotniczej Straży Ogniowej w 1882 roku, która liczyła wówczas 110 członków.

Brak niestety w zachowanych źródłach muzealnych i archiwalnych, dokumentu z tamtego okresu, który jednoznacznie mówiłby o utworzeniu straży pożarnej jako w pełni zawodowej formacji. Pierwszym pewnym źródłem, na podstawie, którego można określić czas powstania Zawodowej Straży Pożarnej w Jarosławiu jest na pewno Księga Pamiątkowa Straży Pożarnej założona w 1947 roku przez prof. Kazimierza Gottfrieda z okazji „sześćdziesięcioletniego istnienia jarosławskiej Zawodowej Straży Pożarnej” O uroczystych obchodach tego jubileuszu pisano również w 5-ym numerze „Przeglądu Pożarniczego” z sierpnia 1947 roku.

Pojawienie się elementów zawodowego pożarnictwa w Jarosławiu, można już dostrzec,
kiedy pierwsi strażacy zaczęli otrzymywać wynagrodzenie za pełnioną służbę. Wzmianki o tym znajdują się w zapisach Księgi Uchwał Rady Komunalnej Miasta Jarosławia z marca 1884 roku, kiedy to w budżecie przewidziano m.in. takie pozycje jak płaca dla pompierów.
Na podstawie Regulaminu Ogniowego dla miasta Jarosławia uchwalonego przez Radę Miejską 21 czerwca 1892 roku stwierdzić można, że miasto utrzymywało wtedy korpus straży pożarnej.

Zawodowa straż pożarna nazwana wówczas Miejską Strażą Ogniową, działała równolegle
z ciągle istniejącą jeszcze wtedy Ochotniczą Strażą Pożarną.

Ten stan utrzymywał się do zakończenia I wojny światowej.

W 1919 roku powołano Miejską Zawodową Straż Pożarną dla miasta Jarosławia.
Po jej utworzeniu rozwiązana została w mieście straż ochotnicza.

Z analizy wydatków w poszczególnych latach (informacje zawarte w Księdze Uchwał Rady Komunalnej) wynika, że miasto Jarosław było zasobne w fundusze i na sprawy ochrony przeciwpożarowej oraz na utrzymanie Straży Pożarnej nie szczędziło pieniędzy w całym okresie jej funkcjonowania.

Czas ten został jednak przerwany wybuchem I Wojny Światowej, podczas której straż poniosła dotkliwe straty w sprzęcie.

Kolejny trudny okres w działalności straży pożarnej to II Wojna Światowa. Dla strażaków
była to zupełnie nowa i szokująca sytuacja – gaszenie pożarów pod ostrzałem, czy konieczność gaszenia obiektów podpalanych przez organizacje podziemne walczące z okupantem.
Po zakończeniu wojny jarosławska straż potrzebowała odbudowy, gdyż czas okupacji zniszczył niemal całkowicie tę formację tak pod względem organizacyjnym, jak i sprzętowym.

Prace rozpoczęto na początku roku 1945, a sfinalizowano je poświęceniem sprzętu w dniu
4 maja 1947 roku – w 60 rocznicę powstania Zawodowej Straży Pożarnej w Jarosławiu .

W latach powojennych w Polsce podjęto szereg zmian organizacyjno-prawnych dotyczących działalności straży pożarnej. Utworzona w Jarosławiu Powiatowa Komenda Straży Pożarnych zatrudniała 4 osoby, natomiast tzw. Zawodowe Pogotowie Straży Pożarnej,
które było utrzymywane przez Zarząd Miejski zatrudniało 24 strażaków.

W latach siedemdziesiątych zreformowano administrację terenową, co spowodowało kolejne zmiany w organizacji i funkcjonowaniu ochrony przeciwpożarowej. Uchwalona w 1975 roku ustawa o ochronie pożarowej, eksponowała zasadę powszechności ochrony przeciwpożarowej. Utworzona na mocy tej ustawy Komenda Rejonowa Straży Pożarnych w Jarosławiu była komendą III kategorii zatrudniającą 8 funkcjonariuszy, a wchodząca w jej skład Zawodowa Straż Pożarna kategorii B posiadała 60 etatów .

W latach osiemdziesiątych, szybki rozwój infrastruktury, przemysłu i komunikacji, spowodował duży wzrost zagrożeń wpływających na bezpieczeństwo społeczne.
Wymusiło to zmiany w funkcjonowaniu struktur straży pożarnych. Skutkiem czego było uchwalenie Ustawy o Ochronie Przeciwpożarowej i Ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.
Ta ostatnia zobowiązywała Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej do zorganizowania na bazie istniejącej zawodowej straży pożarnej, nowej zawodowej, umundurowanej i wyposażonej w specjalistyczny sprzęt formacji przeznaczonej do walkiz pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. PSP przejęła m. in.
walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi, ratownictwo techniczne, chemiczne, ekologicznei ratownictwo medyczne.

W wyniku tych przeobrażeń z dniem 1 lipca 1992 roku Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej nadał Komendzie Rejonowej Państwowej Straży Pożarnej w Jarosławiu statut,
który określił ją jako komendę III kategorii z 12-sto etatowym składem osobowym.

Równocześnie z utworzeniem KR PSP w Jarosławiu została powołana Jednostka
Ratowniczo-Gaśnicza PSP w Jarosławiu jako formacja taktyczna o kategorii B zatrudniająca
72 funkcjonariuszy oraz Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza PSP w Przeworsku z 36 etatami.
24 lipca 1992 roku odbyło się uroczyste Ślubowanie strażaków Komendy Rejonowej i Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej PSP w Jarosławiu.

Od okresu międzywojennego siedziba straży pożarnej mieściła się w budynkach po byłych koszarach wojsk austriackich, które mimo licznych remontów i adaptacji nie spełniały wymogów bezpiecznej pracy i służby. Konieczna była więc budowa nowej strażnicy. 15 czerwca 1993 roku dla potrzeb PR PSP i JRG PSP w Jarosławiu ze środków budżetowych zakupiono obiekt po bazie transportowej „TRANSBUD” w Jarosławiu przy ul. Morawskiej. W miarę posiadanych środków dokupywano materiały, natomiast większość prac adaptacyjnych wykonywali strażacy. Komendant Główny PSP nadbryg. Feliks Dela wizytował w dniu 29 sierpnia 1993 roku obiekt KR PSP przy ul. Jana Pawła II i nowo zakupione obiekty przy ul. Morawskiej.

Po zakończeniu prac związanych z inwestycją nastąpiło uroczyste oddanie do użytku nowego obiektu Komendy Rejonowej PSP i Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej. Z tej okazji w dniu 19 października 1996 roku odbył się uroczysty apel, na którym nastąpiło przekazanie sztandaru dla JRG w Jarosławiu nadanego przez Ministra Spraw Wewnętrznych, a ufundowanego przez społeczeństwo miasta Jarosławia. Przekazania sztandaru dokonał z-ca Komendanta Głównego PSP – st. bryg. Aleksander Szymański. JRG rozpoczęła pracę w funkcjonalnym, przestronnym
i ładnym obiekcie. Zaistniały odpowiednie warunki pobytu strażaków, prowadzenia szkoleń,
a także utrzymania sprzętu oraz zaplecza kwatermistrzowsko-technicznego. Dobre warunki garażowe stworzyły możliwości podjęcia starań o sukcesywne poszerzenie bazy sprzętowej.

1 stycznia 1999 roku w wyniku reformy administracji publicznej kraju, utworzono Komendę Powiatową PSP w Jarosławiu na bazie istniejącej Komendy Rejonowej PSP. Poza obszarem działania jarosławskiej Komendy znalazła się Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza PSP w Przeworsku, gdzie również utworzono Komendę Powiatową PSP.

10 lipca 2000 roku przystąpiono do rozbudowy Komendy poprzez zabudowanie do wysokości dwóch kondygnacji tzw. łącznika pomiędzy dwoma dotychczas istniejącymi obiektami. Inwestycję tą zakończono 30 września 2001 roku. Znacznie powiększyła się powierzchnia użytkowa i funkcjonalność obiektu. Zyskano dodatkowe pomieszczenia biurowe i 3 stanowiska garażowe.

Obecnie, po 20 już latach funkcjonowania i ciągłego rozwoju Państwowej Straży Pożarnej,
w jarosławskiej Komendzie Powiatowej zatrudnionych jest 83 strażaków oraz 3 pracowników cywilnych. Komenda Powiatowa PSP w Jarosławiu dysponuje dzisiaj odpowiednią bazą lokalową i wyposażeniem technicznym sukcesywnie uzupełnianym i modernizowanym
w raz z coraz to nowymi potrzebami i zadaniami stawianymi przed Krajowym Systemem Ratowniczo-Gaśniczym.

 

W czasie tych wielu dziesięcioleci na czele jarosławskiej straży pożarnej stali:

 

• nacz. Antoni SZCZERBOWSKI od 1893* r. do 1896 r.
• nacz. Jan KŁAPKOWSKI od 1896 r. do 1904 r.
• nacz. Władysław ZIEMBOWICZ od 1905 r. do 1928 r.
• mł.kpt. Adam FEDOROWICZ od 1931* r. do 1947r.
• kpt. Andrzej BAZANOWSKI od 1948 r. do 01.09.1949 r.
• kpt. Zdzisław BARAN od 02.09.1949 r. do 30.06.1951 r.
• st.ogn. Marceli HOMKA od 01.07.1951 r. do 31.12.1951 r.
• p.por. Józef KUŹNIAR od 01.01.1952 r. do 31.08.1953 r.
• p.por. Kazimierz SZAKIEL od 01.09.1953 r. do 31.01.1956 r.
• asp. Jan HEN od 01.02.1956 r. do 31.07.1960 r.
• kpt. Zdzisław BARAN od 31.08.1960 r. do 31.12.1963 r.
• mjr Kazimierz SZAKIEL od 01.01.1964 r. do 30.10.1965 r.
• p.płk. Zenon WILK od 01.12.1965 r. do 30.11.1980 r.
• st.chor. Marian KROTYSZ od 01.12.1980 r. do 01.10.1988 r.
• por. inż. Wiesław SZAJEWSKI od 01.10.1988 r. do 31.10.1996 r.
• st.bryg. inż. Marek KONDRACKI od 01.12.1996 r. do 15.03.2004 r.
• st.kpt. mgr Jacek BZDĘGA od 15.06.2004 r. do 03.07.2008 r.
• mł. bryg.mgr inż. Piotr BIAŁY od 04.07.2008 r. 28.11.2016 r.
• mł. bryg. mgr inż. Krzysztof KOWAL od 25.01.2017