Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Kole

Już od wielu lat przełom zimy, wiosny oraz przedwiośnie to okresy, w których wyraźnie wzrasta liczba pożarów łąk i nieużytków. Wiele osób wypala trawy i nieużytki rolne, tłumacząc swoje postępowanie chęcią użyźniania gleby. Od pokoleń wśród wielu ludzi panuje bowiem przekonanie, że spalenie trawy spowoduje szybszy i bujniejszy jej odrost, a tym samym przyniesie korzyści ekonomiczne. Jest to jednak całkowicie błędne myślenie. Rzeczywistość wskazuje, że wypalanie traw prowadzi do nieodwracalnych, niekorzystnych zmian w środowisku naturalnym – ziemia wyjaławia się, zahamowany zostaje bardzo pożyteczny, naturalny rozkład resztek roślinnych oraz asymilacja azotu z powietrza. Do atmosfery przedostaje się szereg związków chemicznych będących truciznami zarówno dla ludzi jak i zwierząt. Wypalanie traw jest również przyczyną wielu pożarów, które niejednokrotnie prowadzą niestety także do wypadków śmiertelnych. Rocznie w tego rodzaju zdarzeniach śmierć ponosi kilkanaście osób.

Ziemia jest tylko jedna... Pamiętaj #stoppozaromtraw

Obszary zeszłorocznej wysuszonej roślinności, która ze względu na występujące w tym czasie okresy wegetacji stanowi doskonałe podłoże palne, co w zestawieniu z dużą aktywnością czynnika ludzkiego w tym sektorze, skutkuje gwałtownym wzrostem pożarów. Za ponad 94% przyczyn ich powstania odpowiedzialny jest człowiek.

W rozprzestrzenianiu ognia pomaga także wiatr. Osoby, które wbrew logice decydują się na wypalanie traw, przekonane są że w pełni kontrolują sytuację i w razie potrzeby, w porę zareagują. Niestety mylą się i czasami kończy się to tragedią. W przypadku gwałtownej zmiany jego kierunku, pożary bardzo często wymykają się spod kontroli i przenoszą się na pobliskie lasy i zabudowania. Niejednokrotnie w takich pożarach ludzie tracą dobytek całego życia. Występuje rów­nież bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.

W roku 2024 r. strażacy w Polsce interweniowali 21 648 razy przy pożarach traw i nieużytków rolnych. W wyniku tych pożarów śmierć poniosło 5 osób, natomiast 36 zostało rannych.

W roku 2024 r. na terenie miasta Koła oraz powiatu kolskiego odnotowano 50 pożarów traw na łąkach i nieużytkach, natomiast w roku 2025 do marca na terenie miasta Koła oraz powiatu kolskiego odnotowano już 12 takich pożarów. W większości przypadków prawdopodobną przyczyną ich powstania były podpalenia.

Każdego roku na wiosnę słyszymy o licznych pożarach traw, które stanowią poważne zagrożenie dla środowiska, ludzi i zwierząt. W Polsce regularnie dochodzi do wypalania traw mimo, że jest to nielegalne i bardzo niebezpieczne.

 

O kampanii
Z myślą o zwiększeniu świadomości społecznej oraz o zapobieganiu pożarom traw, powstała kampania informacyjna „Stop Pożarom Traw”, która od lat wspiera działania edukacyjne i interwencyjne w tym zakresie. Kampania „Stop Pożarom Traw” przypomina, że ochrona przyrody, to nasza wspólna odpowiedzialność. Każdy z nas może przyczynić się do zapobiegania pożarom i do ochrony otaczającej nas przyrody. Reagujmy, gdy widzimy niebezpieczne działania, i pamiętajmy, że zdrowe i bezpieczne środowisko to fundament naszej przyszłości.
Kampania społeczna Państwowej Straży Pożarnej „Stop Pożarom Traw” rozpoczyna się 1 marca każdego roku.

Cele kampanii „Stop Pożarom Traw”
Kampania „Stop Pożarom Traw” ma na celu edukowanie społeczeństwa oraz przeciwdziałanie powszechnemu wypalaniu nieużytków. Jej główne założenia obejmują:
•    Zwiększanie świadomości społecznej – Uświadamianie, że wypalanie traw jest niebezpieczne, nielegalne i nie przynosi korzyści dla gleby czy rolnictwa.
•    Edukacja dzieci i młodzieży – Kampania realizuje programy edukacyjne w szkołach, ucząc najmłodszych odpowiedzialności za środowisko.
•    Wsparcie dla straży pożarnej i lokalnych społeczności – Organizatorzy kampanii współpracują ze strażą pożarną i innymi służbami, aby minimalizować skutki pożarów oraz propagować zasady odpowiedzialnego zarządzania terenami zielonymi.

Jak możemy zapobiegać pożarom traw?
Pożary traw można ograniczyć, przestrzegając kilku zasad:
•    Zaniechanie wypalania – Nawet jeśli wydaje się, że wypalenie trawy jest szybkim sposobem na uporządkowanie terenu, warto pamiętać, że to działanie przynosi więcej szkód niż pożytku.
•    Prawidłowe zarządzanie odpadami roślinnymi – Zamiast wypalać trawę, warto kompostować roślinne resztki lub oddać je do punktów selektywnej zbiórki odpadów.
•    Edukujmy innych – Przekazujmy wiedzę i przypominajmy, że pożary traw są szkodliwe i zabronione.

Dlaczego pożary traw są tak niebezpieczne?
Choć niektórzy myślą, że wypalanie traw jest naturalnym sposobem na „oczyszczenie” terenu, rzeczywistość jest zupełnie inna. Pożary traw wywołane przez człowieka mogą szybko wymknąć się spod kontroli, prowadząc do niszczenia lokalnej flory i fauny, a także do zagrożeń dla ludzi i ich mienia. Oto główne skutki wypalania traw:
•   Zagrożenie dla środowiska – W wyniku pożaru ginie wiele drobnych organizmów, roślin i zwierząt. Ponadto wypalanie traw degraduje glebę, prowadząc do jej jałowienia, co wpływa negatywnie na bioróżnorodność terenu.
•   Zagrożenie dla ludzi i ich mienia – Pożary traw szybko się rozprzestrzeniają, szczególnie w suchych i wietrznych warunkach. Często dochodzi do sytuacji, w których ogień przenosi się na pobliskie domy, lasy i pola uprawne, stanowiąc zagrożenie dla mieszkańców i strażaków.
•   Wzrost ryzyka pożarów lasów – Pożary traw są jednym z głównych czynników prowadzących do pożarów lasów, które powodują ogromne straty ekologiczne i ekonomiczne.

Przypominamy, że wypalanie traw jest zabronione. Grożą za to wysokie kary, nawet do 5 tysięcy złotych, a w przypadkach kiedy, zagrożone jest mienie lub życie – od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Za wywołanie pożaru traw grożą poważne konsekwencje prawne, może też to skutkować utratą dopłat bezpośrednich z Unii Europejskiej. Zdarzenia te angażują również wiele służb ratowniczych, których pomoc może być potrzebna w tym samym czasie w innym miejscu, gdzie naprawdę zagrożone jest życie i zdrowie ludzi.

Ponadto zgodnie z art. 31 ust. 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2023 r. poz. 1587 ze zm.) dopuszcza się spalanie zgromadzonych pozostałości roślinnych poza instalacjami i urządzeniami tylko i wyłącznie w przypadku, gdy na terenie gminy nie jest prowadzone selektywne zbieranie odpadów.

Link do Kampanii „STOP pożarom traw!”: https://www.gov.pl/web/kgpsp/Kampania-Stop-Pozarom-Traw

Opracowanie: mł. asp. Kacper Kubicki na podstawie materiału prasowego z KG PSP