Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Pleszewie

Cichy zabójca.

Praktycznie niewyczuwalny ludzkimi zmysłami czad jest bardzo trujący – w skrajnych przypadkach może spowodować śmierć już po jednej  minucie. Duszności, bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, oszołomienie, osłabienie czy przyspieszone bicie serca - mogą być sygnałem, że ulegamy zatruciu tym groźnym gazem. 

Skąd się bierze czad?

Tlenek węgla (CO) powstaje w wyniku niepełnego spalania paliw węglopochodnych - węgla, drewna, węgla drzewnego, gazu, oleju opałowego. Pojawić się może w każdym  systemie grzewczym jak piecyki, kominki czy kotły na paliwo stałe, ciekłe lub gazowe, może być także wytwarzany przez lampy lub gazowe podgrzewacze wody.
Czad może się wydzielać na skutek nieprawidłowego działania urządzeń - złego zainstalowania, uszkodzenie lub niewłaściwej eksploatacji. Powodem pojawienia się tlenku węgla w pomieszczeniu może być także niewłaściwie działająca wentylacja oraz niedrożne kanały spalinowe.

Dlaczego czad jest tak groźny?

Tlenek węgla nazywany cichym zabójcą ponieważ jest niewidocznym, pozbawionym zapachu i smaku gazem. Czad ma zdolność do wyjątkowego łączenia się z hemoglobiną -  łączy się z nią 250 razy szybciej niż tlen przez co blokuje rozprowadzanie tlenu w organizmie. Przy wysokim stężeniu wystarczy kilka wdechów, aby stracić przytomność, zaś zgon może nastąpić już po kilku minutach.
Jak zwykle w takich przypadkach najbardziej na zatrucia narażone są małe dzieci. Nawet niski poziom stężenia tlenku węgla może spowodować uszkodzenie ich mózgu i innych ważnych organów wewnętrznych.  Należy wiedzieć także, że tlenek węgla dostaje się z krwią matki do krwi płodu i może powodować zatrucie dziecka, bez widocznego wpływu na organizm matki.

Jak ustrzec się zatrucia czadem?

By zminimalizować ryzyko zatrucia czadem należy przede wszystkim prawidłowo eksploatować urządzenia grzewcze oraz systematycznie kontrolować przewody domowe i wentylacyjne.
Bardzo mądrą jest zasada, by palenie w piecu lub kominku zakończyć na około dwie godziny przed położeniem się spać . Warto też nim się położymy, uchylić na chwilę okna, by do pomieszczenia dostało się świeże powietrze.
Jak już wspomnieliśmy czadu nie da się wyczuć żadnym z ludzkich zmysłów zatem Jedynym skutecznym sposobem szybkiego wykrycia obecności tlenku węgla jest zamontowanie detektora (czujki) czadu.
W naszym kraju niestety nie ma przepisów zobowiązujących do instalacji w domach czujek czadu lub dymu, jednak to zdrowy rozsądek nakazywałby umieszczenie tych urządzeń w naszych mieszkaniach.  Zalety takich czujek to niska cena, prosta konstrukcja, łatwy montaż i konserwacja, a przede wszystkim poczucie bezpieczeństwa. Warto zamontować je w piwnicy, przy kotłowni, kominku oraz wszędzie tam, gdzie istnieje ryzyko powstania ognia lub pojawienia się czadu.

Jak pomóc przy zatruciu czadem?

Pierwsze objawy zatrucia tlenkiem węgla - duszności, bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, oszołomienie, osłabienie czy przyspieszone bicie serca, są charakterystyczne dla wielu schorzeń i dlatego najczęściej są bagatelizowane. Jednak w każdym z tych przypadków należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
Jeżeli podejrzewamy zatrucie tlenkiem węgla należy natychmiast wraz z osobą poszkodowaną opuścić zagrożone pomieszczanie, zapewnić dopływ świeżego, czystego powietrza i wezwać służby ratownicze (pogotowie ratunkowe, straż pożarną). Jeśli dojdzie do  zaburzenia świadomości trzeba jak najszybciej przystąpić do udzielania pierwszej pomocy. Jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, trzeba niezwłocznie rozpocząć sztuczne oddychanie oraz masaż serca.

Chcąc zminimalizować ryzyko zaczadzenia pamiętaj:

• urządzenia, w których odbywa się proces spalania muszą być sprawne techniczne i użytkowane zgodnie z instrukcją producenta,
• należy systematycznie sprawdzać przewody kominowe i przeprowadzać kontrole techniczne  instalacji grzewczej,
• jeśli wymieniłeś okna na nowe, koniecznie sprawdź poprawność działania wentylacji, ponieważ nowe okna zazwyczaj są najczęściej szczelniejsze i mogą pogarszać cyrkulację powietrza,
• należy często wietrzyć pomieszczenie, w których odbywa się proces spalania (kuchnie, łazienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnić powietrzu odpowiedni dostęp,
• nie bagatelizuj objawów duszności, bólów i zawrotów głowy, nudności, wymiotów, oszołomienia, osłabienia, przyspieszenia czynności serca i oddychania, gdyż mogą być sygnałem, że ulegamy zatruciu czadem.

Objawy zatrucia tlenkiem węgla w zależności od stężenia w pomieszczeniu.

Stężenie w powietrzu w %	Objawy zatrucia
0,02	lekki ból głowy, uczucie ucisku w skroniach przy ekspozycji 2-3 godziny
0,04	czołowy ból głowy, uczucie tętnienia w skroniach zaczynający się po godzinie wdychania
0,08	Po 45 minutach wdychania -zawroty głowy, mdłości, wymioty, oszołomienie, osłabienie,  po około dwóch godzinach utrata przytomności, śpiączka
0,16	ból i zawroty głowy, mdłości, ,wymioty, oszołomienie, zaburzenia rytmu serca, zapaść, zgon po dwóch godzinach
0,32	ból i zawroty głowy, wymioty, zaburzenia czynności serca, przyspieszony oddech i tętno, śmierć po ok. 30 min.
0,64	ból i zawroty głowy, śpiączka przerywana drgawkami, zaburzenia czynności serca i oddychania, mdłości, śmierć po ok. 10-15 min.
1,28	Utrata przytomności po 2-3 wdechach, nikłe tętno, słaby oddech, śmierć po dwóch minutach.

Pamiętajmy:

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów nakazuje:

34.1. W obiektach lub ich częściach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych w okresach ich użytkowania:

• od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych ‒ co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej;
• od palenisk opalanych paliwem stałym niewymienionych w pkt 1 ‒ co najmniej raz na 3 miesiące;
• od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym niewymienionych w pkt 1 ‒ co najmniej raz na 6 miesięcy.

2. W obiektach lub ich częściach, o których mowa w ust. 1, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych co najmniej raz w roku, jeżeli większa częstotliwość nie wynika z warunków użytkowych.

3. Czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, wykonują osoby posiadające kwalifikacje kominiarskie.

Ustawa Prawo budowlane określa, że właściciel / zarządca budynku jest zobowiązany co najmniej 1 raz w roku zlecić przeprowadzenie kontroli okresowej kontroli stanu technicznego przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) osobie posiadającej odpowiednie uprawnienia – Mistrza Kominiarskiego, a w przypadku stwierdzenia uszkodzeń lub braków właściciel, zarządca lub użytkownik budynku są obowiązani w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli, usunąć stwierdzone uszkodzenia oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska.

Kolejnym istotnym elementem jest uświadomienie sobie, że:

- prawidłowo wykonany komin z certyfikowanych materiałów, regularnie kontrolowany i konserwowany, będzie bezpiecznie służyć przez dziesięciolecia,

- potrzebę budowy kominów awaryjnych, które umożliwią podłączenie urządzeń grzewczych w okresie braku prądu lub gazu, które zdarzają się w związku z gwałtownymi zjawiskami pogodowymi,

- brak systematycznego oczyszczania i kontroli stanu technicznego przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) to główna podstawa do niewypłacenia odszkodowania z tytułu powstałej szkody.

________________________________________________________________________

 

KATALOG PODMIOTÓW POMOCNYCH PODCZAS OKRESU GRZEWCZEGO

 

Komenda Powiatowa PSP w Pleszewie, chcąc wesprzeć właściwą realizację obowiązków nałożonych na właścicieli i zarządców obiektów, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, zamieszcza otwarty katalog podmiotów pomocnych podczas okresu grzewczego, dokonujących usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych oraz wentylacyjnych.

Poniższa lista podmiotów dotyczy powiatu pleszewskiego. Zbiorczy wykaz podmiotów na terenie innych powiatów z terenu Wielkopolski znajduje się na stronie Komendy Wojewódzkiej PSP w Poznaniu.

 

1. Prywatny Zakład Kominiarski Maciej i Piotr Sobiejewscy, Pleszew ul. Podgórna 12 tel. 694 915 477
2. Zakład Kominiarski "Felix" Broniszewice 18, tel. 691 180 202
3. Zakład Kominiarski Damian Jakubek, Dobrzyca ul. Szkolna 5, tel. 667 658 600

 

Informujemy, że katalog ma charakter otwarty. W przypadku chęci zamieszczenia kontaktu do kolejnych podmiotów i osób w powyższym katalogu, które mogą wesprzeć właścicieli i zarządców obiektów w realizacji nałożonych obowiązków, prosimy o kontakt z tutejszą komendą na adres: Pleszew ul. Słowackiego 19, 63-300 Pleszew, ewentualnie telefonicznie pod numerem +48 47 77 18 900, lub elektronicznie na adres: kppsppleszew@psp.wlkp.pl