Charakterystyka powiatu
Powiat suski znajduje się w południowo – zachodniej części województwa małopolskiego i zajmuje powierzchnię 685,75 km2, co stanowi 4,52 % powierzchni województwa. Gęstość zaludnienia przypadająca na km2 wynosi ok. 123 osób. Liczba mieszkańców przekracza 84 100.
W skład powiatu wchodzi łącznie 37 miejscowości. Pod względem administracyjnym powiat ten dzieli się na 9 jednostek administracyjnych.
Powiat suski graniczy od zachodu z powiatem żywieckim w województwie śląskim, od północy i wschodu z trzema innymi powiatami wchodzącymi w skład województwa małopolskiego: wadowickim, myślenickimi i nowotarskim, a od południa z okresem Namestovo na Słowacji.
Teren powiatu suskiego jest górzysty, znajdują się tu górskie pasma Beskidów (idąc od północnego zachodu):
– Beskidu Małego (z Łamaną Skałą – 929 m n.p.m. i Leskowcem – 918 m),
– Beskidu Makowskiego (z Pasmem Pewelsko-Ślemieńskim i pasmem Koskowej Góry–866 m,
– Beskidu Żywieckiego (z Pasmem Jałowieckim i Pasmem Babiogórskim).
Najwyższym szczytem górskim powiatu jest Babia Góra – 1725 m n.p.m. Inne ważne szczyty powiatu to: Polica – 1369 m, Jałowiec – 1111 m, Czerniawa Sucha – 1062, Lachów Groń – 1045 m, Koskowa Góra – 866 m. Najniżej położony punkt powiatu znajduje się w dolinie Skawy na północ od Zembrzyc (około 325 m n.p.m.). Różnica pomiędzy najwyższym a najniższym punktem powiatu wynosi około 1400 m.
Przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe bogactwo powiatu suskiego sprawia, że jest to atrakcyjny teren dla turystyki i wypoczynku. Służy temu bardzo dobrze rozwinięta sieć szlaków turystycznych, a także stale powiększająca się baza noclegowa.
Zabudowa występująca na obszarze powiatu jest różnorodna. W gminach Maków Podhalański, Stryszawa i Jordanów w znacznym stopniu dominuje zabudowa luźna.
W gminach Budzów, Bystra – Sidzina, miasto Jordanów dominuje zabudowa zwarta.
W gminach Sucha Beskidzka, Zawoja, Zembrzyce jest porównywalna ilość zabudowy luźnej jak i zwartej.
Na terenie trzech miast wchodzących w skład powiatu suskiego w ich centrum występuje zabudowa miejska – bloki mieszkalne wielorodzinne, natomiast obrzeża mają charakter zabudowy wiejskiej – domy jednorodzinne.
W większości są to budynki wykonane z materiałów niepalnych, niemniej jednak istnieje wiele budynków (szczególnie gospodarczych) wykonanych z materiałów palnych – dotyczy to w szczególności budynków starych i zlokalizowanych w odległych przysiółkach.
W miejscowościach takich jak : Zawoja, Stryszawa, Krzeszów, Lachowice, Skawica, Bystra, Sidzina zabudowania zlokalizowane są w trudnym terenie górskim, co utrudnia dojazd pojazdom szczególnie w zimie.
W części miejscowości występują obiekty zabytkowe wykonane z materiałów palnych. Do ważniejszych możemy zaliczyć drewniane kościoły parafialne
w Lachowicach, Łętowni i Zawoi oraz klasztor w Stryszawie. Ponadto w Zawoi i Sidzinie zlokalizowane są zabytkowe skanseny, w których znajdują się drewniane chaty regionalne.
W miejscowościach Sucha Beskidzka, Maków Podhalański i Jordanów zlokalizowane są osiedla bloków mieszkalnych, maksymalnie pięciokondygnacyjnych, których jest od kilku do kilkunastu. Pozostałe budynki mieszkalne to domy jednorodzinne oraz kamienice w centrum miast .
Na terenie powiatu suskiego osiem obiektów objętych jest monitoringiem pożarowym. Są nimi: Szpital Powiatowy w Suchej Beskidzkiej, Szpital Rydygiera w Makowie Podhalańskim, Kościoły w Lachowicach i Zawoi, Urząd Skarbowy w Suchej Beskidzkiej, Bank Pekao S.A w Suchej Beskidzkiej, Muzeum Miejskie w Suchej Beskidzkiej, Firma Fideltronik Poland w Suchej Beskidzkiej.
Na terenie powiatu nie ma zakładów dużego lub zwiększonego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Trzy największe zakłady przemysłowe, które ze względu na swoją powierzchnię oraz gromadzone materiały tworzą największe zagrożenie w przypadku wystąpienia pożaru lub awarii to zakłady; FOB Białka, Valwex Jordanów i Fideltronik.
Główną trasą powiatu suskiego jest droga krajowa nr 28 Zator-Medyka, przebiegająca z północy na wschód powiatu przez trzy główne miasta powiatu Suchą Beskidzką, Maków Podhalański i Jordanów.
Przez wschodnie krańce powiatu przebiega krótki odcinek drogi krajowej nr 7 tzw. „Zakopianki”. Od drogi krajowej 28 odchodzą drogi wojewódzkie: 956 Zembrzyce – Sułkowice, 946 Sucha Beskidzka – Żywiec oraz 957 Białka – Jabłonka, która pokonuje Przełęcz Krowiarki na wysokości 1010 m n.p.m.
Dopełnienie układu dróg stanowi sieć dróg powiatowych i gminnych. Sieć dróg na terenie powiatu zapewnia dojazd do wszystkich miejscowości za wyjątkiem dróg lokalnych i częściowo gminnych prowadzących do przysiółków położonych na wzniesieniach, gdzie dojazd samochodami może być znacznie utrudniony lub też niemożliwy w okresie jesienno – zimowym.
Na drogach dochodzi do wielu wypadków, szczególnie dotyczy to odcinka „Zakopianki” i drogi krajowej nr 28. Na drogach powiatowych, szczególnie w okresie wzmożonego ruchu turystycznego również notuje się zwiększoną liczbę interwencji. Dotyczy to również dróg lokalnych szczególnie w okresie zimowym.
Głównym węzłem kolejowym jest stacja kolejowa w Suchej Beskidzkiej. Położona jest przy liniach kolejowych Skawina – Żywiec i Sucha Beskidzka – Chabówka. Najważniejszym połączeniem kolejowym powiatu jest połączenie Kraków – Zakopane, na którym kursują pociągi osobowe, pospieszne i InterCity. Transportem kolejowym mogą być przewożone substancje niebezpieczne dostarczane do powiatu nowotarskiego i tatrzańskiego.
Przez powiat suski przebiega jedna rzeka Skawa oraz liczne potoki stanowiące jej dopływ. Na terenie powiatu ma ona długość 43 km, szerokość koryta od 7 do 30 m przy czym szerokość nieregulowana od 7 do 50 m, głębokość od 0,3 m do 2 m natomiast przy pełnym napełnieniu do 5 m. Najważniejsze dopływy Skawy w powiecie suskim to: Bystrzanka, Stryszawka, Skawica i Paleczka. W gminie Zembrzyce znajduje się część zbiornika Świnna Poręba.
Na terenie powiatu nie występują śluzy i jary. Występują natomiast zapory przeciw rumowiskowe, których wysokość piętrzenia wody wynosi do 6 m. Są one zlokalizowane na terenie Suchej Beskidzkiej, Makowa Podhalańskiego, Juszczyna i Stryszawy .
Możliwość powstania powodzi występuje w następstwie wylania licznych potoków przebiegających przez powiat. Szczególnie w przypadku gwałtownych opadów, duże zagrożenie występuje na terenie gminy Maków Podhalański oraz Budzów. Z uwagi na górski charakter rzek poziom wody podnosi się bardzo szybko. Ponadto płynąca woda posiada bardzo dużą energię i szybki nurt co wyklucza możliwość użycia do działań sprzętu pływającego. Spływające z gór ogromne masy wody stwarzają zagrożenie głównie dla mostów, przepustów, oraz dróg i budynków zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie cieków wodnych. Bardzo często wyschnięte w porze letniej rowy i strumyki stają się w czasie powodzi rwącymi potokami. Efektem niszczycielskiego działania wody niejednokrotnie są poważne uszkodzenia infrastruktury drogowej i kolejowej a także znaczne uszkodzenia budynków. Do najbardziej zagrożonych powodzią gmin zaliczyć należy: Budzów, Zembrzyce, Suchą Beskidzką, Stryszawę i Maków Podhalański
Na terenie powiatu zlokalizowane są Nadleśnictwo Sucha, Nadleśnictwo Myślenice oraz Babiogórski Park Narodowy. Lasy Nadleśnictw Sucha , Myślenice oraz Babiogórskiego Parku Narodowego zostały zakwalifikowane do najniższej III kategorii zagrożenia pożarowego.