Komenda Wojewódzka
Państwowej Straży Pożarnej
w Katowicach

"30-lat doświadczeń po pożarze w Kuźni Raciborskiej. Wczoraj, dziś, jutro" – pod taką nazwą 22 września 2022 roku w siedzibie Centralnego Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach odbyła się ogólnopolska konferencja, której celem było upamiętnienie 30. rocznicy największego pożaru w Polsce oraz Europie Środkowej po II wojnie światowej i omówienie zmian, jakie zaszły w ochronie przeciwpożarowej. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął gen. brygadier Andrzej Bartkowiak – Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej.

Głównym założeniem konferencji było ukazanie przebiegu wydarzeń z roku 1992 w nadleśnictwie Rudy Raciborskie podczas pożaru, który strawił 9 062 ha lasów i pochłonął życie dwóch strażaków. Zaprezentowano również wyzwania, jakie stanęły przed Państwową Strażą Pożarną oraz Lasami Państwowymi, w kontekście rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie zagrożeniom pożarowym. Tematy te poruszane były przez prelegentów – zarówno specjalistów z zakresu pożarnictwa ze Szkoły Aspirantów PSP w Krakowie, Szkoły Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie i komend wojewódzkich PSP,  jak i przedstawicieli Lasów Państwowych.

Konferencję otworzył Śląski Komendant Wojewódzki PSP nadbryg. Jacek Kleszczewski - Cieszę się, że możemy się spotkać w tak licznym gronie z osobami związanymi zarówno z działalnością straży pożarnej jak i Lasów Państwowych. Ta tragiczna sytuacja, która wydarzyła się 30 lat temu mocno nas zbliżyła, mocno doświadczyła, ale też spowodowała, że zaczęliśmy bardzo blisko ze sobą współpracować, dorównywać do nowatorskich rozwiązań i starać się przewidywać na przyszłość, by adekwatnie reagować – powiedział Śląski Komendant Wojewódzki PSP witając przybyłych gości. - Pożar w Kuźni Raciborskiej był dotychczas największym pożarem w nowożytnej Europie. Ze względu na zmiany klimatyczne i cywilizacyjne musimy się przygotować, na to że to kiedyś do nas wróci, że może się powtórzyć. Właśnie dlatego się spotykamy, nie tylko na konferencjach, ale także na ćwiczeniach, aby się ciągle doskonalić, żeby dyskutować, poznawać opinie ekspertów. Dzisiejszy dzień będzie platformą wymiany doświadczeń, ale i wspomnień, zbuduje refleksje nad tym, czym jest żywioł, że nigdy nie jesteśmy go w stanie ujarzmić, ale to od nas zależy jaki będzie skutek takich zdarzeń. – dodał nadbryg. Jacek Kleszczewski.

Wydarzenie zostało podzielone na dwa bloki tematyczne. Pierwszy, osadzony w przeszłości, w którym główną rolę grały wciąż żywe wspomnienia świadków tamtych tragicznych wydarzeń, ich refleksje oraz nasuwające się wnioski. Drugi blok to teraźniejszość i przyszłość, to nauka wyciągnięta z doświadczeń sprzed 30 lat oraz budowanie na jej podstawie coraz bardziej skutecznych systemów ochrony przeciwpożarowej i sposobów gospodarowania zasobami leśnymi.

Podczas konferencji zaprezentowano także trzy filmy dokumentalne - „Piekło na ziemi” –  film Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Raciborzu, „Pożar, który zmienił wszystko”, w którym ITVM Mysłowice wraz z uczestnikami tamtych dni próbują zrekonstruować zdarzenia z 1992 roku oraz „Jak Feniks z popiołu” – wyprodukowany przez Lasy Państwowe, mówiący o odbudowie Lasu wokół Kuźni Raciborskiej.

Organizatorami wydarzenia byli: Komenda Główna PSP – Biuro Ochrony Ludności, Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie, Komenda Wojewódzka PSP w Katowicach, Komenda Wojewódzka PSP w Opolu, Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach, Komenda Powiatowa PSP w Raciborzu oraz Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach. 

Konferencja przeprowadzona była w trybie hybrydowym, zainteresowane osoby mogły w niej uczestniczyć w siedzibie CMP w Mysłowicach lub online. Moderatorami konferencji był dr Paweł Gąsiorczyk z CMP w Mysłowicach oraz st. kpt. Artur Luzar z SA PSP w Krakowie.

Spośród zaproszonych gości na konferencji obecni byli:

Pani Ilona Czernecka – Suchanek reprezentująca Poseł do Parlamentu Europejskiego Panią Izabelę Kloc,
Śląski Komendant Wojewódzki PSP - nadbryg. Jacek Kleszczewski,
Małopolski Komendant Wojewódzki PSP – nadbryg. Piotr Filipek,
Opolski Komendant Wojewódzki PSP - st. bryg. Krzysztof Kędryk,
Zastępca Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP – st. bryg. Mirosław Synowiec,
Dyrektor Centralnego Muzeum Pożarnictwa – mł. bryg. Rafał Jureczko,
Komendant Szkoły Aspirantów PSP w Krakowie - bryg. Marek Chwała, 
Komendant Szkoły Podoficerskiej PSP w Bydgoszczy – st. bryg. Jacek Antos,
Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych – Pan Damian Sieber,
Reprezentant Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie – Pan Marcin Pawelec,
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach - Pan Krzysztof Boruń,
Komendant Straży Pożarnej w Opavie - plk Kamil Pastuszek,
Szefowie służb i instytucji współpracujących z PSP,
Komendanci powiatowi i miejscy PSP,
Prezesi i członkowie Gminnych i Powiatowych ZOSP RP.

Tematy wykładów oraz materiałów prezentowanych podczas konferencji:

• „Piekło na ziemi” – prezentacja filmu Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Raciborzu
• „Wspomnienie początku akcji przez ówczesnego zastępcę dowódcy Jednostki Ratowniczo Gaśniczej w Raciborzu” - asp. sztab w st. spocz. Stefan Kaptur – uczestnik akcji ratowniczej pożaru w Kuźni w 1992 r. KP PSP Racibórz
• „Rozwój systemu ochrony przeciwpożarowej w Lasach Państwowych” - Jan Kaczmarowski – Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych
• „Doświadczenia z zakresu współdziałania instytucjonalnego podczas pożaru w Kuźni Raciborskiej” – dr hab. inż. Bogdan Kosowski, prof. UJ
• „Sprzęt wczoraj i dziś” mł. bryg Wiesław Eliasz - Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Opolu
• „Pożar, który zmienił wszystko” – prezentacja filmu ITVM Mysłowice
• „Jak Feniks z popiołu” – prezentacja filmu o odbudowie Lasu wokół Kuźni Raciborskiej – Lasy Państwowe
• „Zagospodarowanie i budowa systemu ochrony przeciwpożarowej na terenie pożarzyska z 1992r.” Damian Sieber – Dyrektor RDLP w Katowicach
• „Optymalizacja łączności radiowej podczas działań ratowniczych w terenie leśnym” 
  st. kpt. Paweł Błaut - Krajowy Koordynator do spraw łączności SA PSP Kraków
• „Państwowa Straż Pożarna w unijnym mechanizmie ochrony ludności” – mł. bryg Dariusz Ruchała
• „Potrzeby szkoleniowe w ochronie przeciwpożarowej Lasów” – bryg. Jacek Smyczyński SA PSP Kraków 
• „Bezzałogowe statki powietrzne oraz technologie satelitarne w ochronie przeciwpożarowej lasów”, kpt. Mateusz Banaś, SGSP 

opracowanie: Magdalena Olszar KW PSP w Katowicach
Zdjęcia: mł. bryg. Aneta Gołębiowska KW PSP w Katowicach, Magdalena Olszar KW PSP w Katowicach