Lasy Państwowe Nadleśnictwo Kobiór

Rezerwat „Żubrowisko"

Rezerwat „Żubrowisko" położony jest w środkowej części kompleksu Lasów Pszczyńskich. Jest największym rezerwatem województwa śląskiego. Utworzony został z powodu istnienia na tym obszarze zamkniętej, zachowawczej hodowli żubrów linii pszczyńskiej. Obszar dzisiejszego rezerwatu był już w końcu XIX w. miejscem dokarmiania żubrów, a pierwsze zagrody hodowlane powstały już w latach 40-tych XX wieku (w czasie wojny). Obszar hodowli żubrów w obecnym kształcie powstawał od 1948 r. przez kolejne okresy gospodarcze, do obecnego kształtu. Obecnie jest jednym z lepszych ośrodków hodowli żubrów, tak pod względem zagospodarowania, jak i wyników hodowlanych.
Zbiorowiska roślinne, a także chronione gatunki roślin i zwierząt mają w rezerwacie znaczenie drugorzędne. Siedliska w większości zostały przekształcone, a drzewostany są wtórne, nieznanego pochodzenia. Przeważa wilgotny bór trzcinnikowy, fragmentami kontynentalny bór mieszany, śródlądowy bór wilgotny, kontynentalny bór bagienny. Na niewielkich powierzchniach zachował się odwodniony ols porzeczkowy i kwaśna buczyna niżowa. Na zachowanych siedliskach bagiennych występuje kilka chronionych i regionalnie zagrożonych gatunków roślin: rosiczka okrągłolistna, bagno, borówka bagienna, wełnianka pochwowata, żurawina błotna. Stwierdzono ponadto szereg rzadkich gatunków mszaków i wątrobowców – niektóre mają jedyne stanowiska na Górnym Śląsku.
W granicach rezerwatu funkcjonuje wydzielona część o przeznaczeniu turystycznym i edukacyjnym. Odgraniczona część rezerwatu służy do zachowania pszczyńskiej linii żubrów, a jednocześnie pozwala na zwiedzanie zagrody i obserwację stada bez nadmiernego niepokojenia zwierząt. Scieżka edukacyjna i zagroda pokazowa są związane z Ośrodkiem Hodowli Żubrów i Edukacji Leśnej, otwartym w październiku 2006 r., położonym przy granicy rezerwatu.

Rezerwat „Babczyna Dolina"

Rezerwat „Babczyna Dolina" położony jest w górnym biegu Korzeńca Południowego, w centrum Lasów Kobiórskich. Celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych naturalnych układów biocenotycznych charakterystycznych dla dolin rzecznych położonych w pobliżu wododziału Wisły i Odry, w zachodniej części Kotliny Oświęcimskiej. W dokumentacji opisano dobrze zachowane zbiorowiska leśno – torfowiskowe ukształtowane pod wpływem wód stagnujących i wolnoprzepływowych, a także szereg rzadkich roślin naczyniowych, mszaków i wątrobowców.

Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich

W granicach Nadleśnictwa Kobiór znajdują się skrajne, wschodnie fragmenty Parku Krajobrazowego o nazwie „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” o łącznej powierzchni 1080,74 ha. Park został powołany w 1993 roku. Całkowita powierzchnia Parku wynosi 494 km2, a otulin 141 km2.
Większość powierzchni parku obejmuje obszar zagospodarowywany przez Cystersów od roku 1253 do 1810, tj. ponad 5 wieków. Cystersi osiedlili się w terenie bardzo słabo zasiedlonym i zagospodarowanym, gdzie mogli zrealizować od podstaw przemyślaną koncepcję osadniczą. Wszystko wskazuje na to, że koncepcje gospodarcze i organizacyjne opierały się na pewnej wiedzy, dziś powiedzielibyśmy – ekologicznej. Gospodarka Cystersów do połowy XVII w nie przekraczała naturalnych zdolności regeneracyjnych tego obszaru, dopiero później, w wyniku zwiększonych zobowiązań wobec państwa uległa intensyfikacji. Mimo wszystko zarówno Cystersi, jak i po kasacji zakonu ich następcy (książęta raciborscy) oparli się żądaniom zwiększenia wydajności gospodarczej kosztem środowiska i m.in. nie dopuścili do istotnego zmniejszenia powierzchni leśnej. Opracowane przez Cystersów struktury gospodarcze – rolne i leśne, funkcjonują w zasadzie do dziś. Prowadzona na tym obszarze zrównoważona gospodarka leśna, rolna i wodna doprowadziła do powstania środowisk znacznie bogatszych gatunkowo niż środowiska wyjściowe. Obecnie ocenia się, że na terenie Parku występuje 46 gatunków ssaków, 15 płazów, 6 gadów, 249 ptaków, kilkaset gatunków bezkręgowców. Stwierdzono tu ok. 40 zbiorowisk roślinnych leśnych i nieleśnych, a także 45 gatunków roślin chronionych.

PLB240001 – „Dolina Górnej Wisły"

Obszar specjalnej ochrony ptaków, obejmujący w granicach zasięgu terytorialnego Nadleśnictwa Jezioro Goczałkowickie i niewielki obszar na północ i wschód od niego, w tym oddziały 133 i 134 obrębu Pszczyna o łącznej powierzchni 58,08 ha. Całkowita powierzchnia ostoi wynosi 24740 ha. Obszar ten zatwierdzony został jako OSO w listopadzie 2004 r. (Rozp. Min. Środ. z dnia 21 lipca 2004 r. Dz. U. 2004, nr 229, poz. 2313, z 21 października 2004 r.).
Występuje tu co najmniej 29 gatunków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej (w tym wszystkie gatunki czapli) i 8 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi. Lęgi odbywa tu co najmniej 1% populacji krajowej 19 gatunków z załącznika I. Jest to ważny korytarz ekologiczny i szlak migracyjny ptaków.
Ptaki będące przedmiotem ochrony:
A022 Ixobrychusminutus– bączek C, PCK
A023 Nycticoraxnicticorax– ślepowron C, PCK
A029 Ardeapurpurea– czapla purpurowa C, PCK
A176 Larusmelanocephalus– mewa czarnogłowa C
A196 Chlidoniashybrida– rybitwa białowąsa C, PCK
A197 Chlidoniasniger– rybitwa czarna C
A193 Sterna hirundo– rybitwa rzeczna C
A321 Ficedulaalbicollis– muchołówka białoszyja C

PLB120009 –„Stawy w Brzeszczach

Obszar specjalnej ochrony ptaków ciągnący się nieregularnie po obu stronach Wisły, od Dankowic w gminie Wilamowice do Nowego Bierunia. Ostoja obejmuje ciąg stawów położonych wzdłuż koryta Wisły, oraz grunty przyległe. Szczególnie rozbudowany jest system stawów po wschodniej stronie Wisły. W granicach ostoi znajdują się jedynie oderwane fragmenty gruntów Nadleśnictwa. Całkowita powierzchnia ostoi wynosi 3066 ha. W granicach zasięgu terytorialnego Nadleśnictwa Kobiór znajduje się mniej niż połowa ostoi, położona jest po zachodniej stronie Wisły. Obszar ten został zatwierdzony jako OSO w lutym 2011 r. (Rozp. Min. Środ. z dnia 12 stycznia 2011 r. Dz. U. 2011, nr 25, poz. 133, z 4 lutego 2011 r.).
Występuje tu co najmniej 14 gatunków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej i 5 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi. Lęgi odbywa tu co najmniej 1% populacji krajowej 9 gatunków z załącznika I. Jest to ważny korytarz ekologiczny i szlak migracyjny ptaków.
Ptaki będące przedmiotem ochrony:
A022 Ixobrychusminutus– bączek C, PCK
A023 Nycticoraxnicticorax– ślepowron C, PCK
A176 Larusmelanocephalus– mewa czarnogłowa C
A196 Chlidoniashybrida– rybitwa białowąsa C, PCK

PLH240039 –„Zbiornik Goczałkowicki – Ujście Wisły i Bajerki"

Specjalny obszar ochrony siedlisk obejmujący południowo – zachodnią połowę zbiornika i wąski pas przybrzeżny. Większość obszaru należy do zasięgu terytorialnego Nadleśnictwa, ale nie występują tu żadne jego grunty. Całkowita powierzchnia ostoi wynosi 1650 ha, z czego ponad 80% powierzchni to wody i bagna. Jest to obszar występowania gatunków zwierząt związanych ze środowiskiem wodnym i wodno-lądowym, wymienionych w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Utrzymuje się tu stabilna populacja piskorza, 3-4 rodziny wydry, kumak nizinny, traszka grzebieniasta. Prawdopodobnie istnieje tu również populacja żółwia błotnego. Cennym elementem ostoi są wodne fitocenozy salwinii pływającej i żabiścieku pływającego, a także łęgi wierzbowe i zbiorowiska szuwarowe.
Obszar ostoi jest ważnym miejscem lęgowym i żerowiskowym szeregu gatunków ptaków związanych ze środowiskiem wodnym i nadwodnym – jest częścią ostoi ptasiej „Dolina Górnej Wisły".
Siedliska będące przedmiotem ochrony:
3150 - Starorzecza i naturalne, eutroficzne zbiorniki wodne ze zw. Nymphaeion, Potamion
Ptaki będące przedmiotem ochrony:
A081 Circus aeruginosus– błotniak stawowy C
Inne gatunki zwierząt będące przedmiotem ochrony:
1355 Lutra lutra– wydra Cz-
1188 Bombinabombina– kumak nizinny C, II
1145 Misgurnusfossilus– piskorz C, PCK

Pomniki przyrody to forma ochrony indywidualnej, która obejmuje pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno-pamiątkowej i krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów.
Na terenie Nadleśnictwa Kobiór zinwentaryzowano 15 drzew - pomników przyrody ( stare dęby, lipy, buki i wiąz górski ) oraz 2 głazy narzutowe, oba leżące na terenie rezerwatu „Żubrowisko”